· Η συμφωνία που
επιτεύχθηκε στο Eurogroup αποτρέπει τη
ρήξη την τελευταία στιγμή, αν και αφήνει πολλά σημεία σε εκκρεμότητα, για να
αποφασιστούν το επόμενο διάστημα.
· Δίνεται παράταση
4 μηνών. Αυτό που «παρατείνεται» είναι το σημερινό Πρόγραμμα, δηλαδή το
Μνημόνιο που από «program»ή «memorandum»γίνεται πλέον… «arrangement»!:
Πιο συγκεκριμένα,
παρατείνεται η υπάρχουσα συμφωνία επί της οποίας η προηγούμενη κυβέρνηση είχε
λάβει δίμηνη παράταση με τίτλο: «Κύρια Σύμβαση Χρηματοοικονομικής στήριξης»,
όπως λέγεται το Ευρωπαϊκό μέρος του Προγράμματος, που περιλαμβάνει ρητά όλους
τους όρους του Μνημονίου. Το υπόλοιπο τμήμα του Μνημονίου που συμφωνήθηκε με το
ΔΝΤ, παραμένει, έτσι κι αλλιώς, ως τις αρχές του 2016.
· Σε αντίθεση,
λοιπόν, με το αρχικό αίτημα του Έλληνα υπουργού Οικονομικών, όταν η κυβέρνηση
Τσίπρα διεκδικούσε συμφωνία - γέφυρα για να πάρει χρήματα χωρίς δεσμεύσεις,
τελικά κατέληξε και με την παράταση του υφιστάμενου προγράμματος, δηλαδή του
μνημονίου, και χωρίς χρήματα πριν να γίνει η ολοκλήρωση της αξιολόγησης του
προγράμματος.
· Η Κυβέρνηση
αποδέχεται τους σημερινούς όρους για τα πρωτογενή πλεονάσματα, με την υπόσχεση
ότι, ειδικά για το 2015, «θα ληφθούν υπόψιν οι οικονομικές συνθήκες».
· Εμφανίζει ως
μεγαλύτερο επίτευγμα της σημερινής συμφωνίας, τη διαπραγμάτευση του στόχου του
πρωτογενούς πλεονάσματος, αλλά με τη ρητή διασύνδεση με τη δήλωση του
Eurogroup, δηλαδή με στόχο 3% καταρχήν. Ο Έλληνας υπουργός Οικονομικών, μιλάει
για δημιουργική ασάφεια, αλλά δυστυχώς η ασάφεια είναι συνήθως όπλο στα χέρια
του ισχυρού σε μια διαπραγμάτευση…
· Αν το πρωτογενές
πλεόνασμα τελικά είναι μικρότερο το 2015, θα είναι όχι γιατί δεν χρειάζεται
λόγω νέας μελέτης βιωσιμότητας του χρέους, αλλά γιατί αναγκαστικά
αναπροσαρμόζεται λόγω αρνητικής πορείας των δημοσίων εσόδων που δρομολογεί η
ύφεση.
· Και, βεβαίως, η
κυβέρνηση Τσίπρα αναλαμβάνει την υποχρέωση να μην προβεί σε «μονομερείς
ενέργειες», ούτε να ακυρώσει μεταρρυθμίσεις που ήδη έγιναν.
Δηλαδή το
Πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης καταργείται!
Και μεγάλο μέρος
των προγραμματικών δηλώσεων της κι αυτές αναστέλλονται.
Και από την
ερχόμενη Τρίτη θα δούμε σε πρώτη μόνο φάση ποιο από τα νέα μέτρα θα γίνει
αποδεκτό.
· Παράλληλα δεν
προβλέπεται κανένας μηχανισμός βοήθειας μέσω ΕΚΤ – ELA – τραπεζών για τις
τρέχουσες ταμειακές ανάγκες του δημοσίου που θα είναι αυξημένες ήδη από το
Μάρτιο. Επίσης, η κυβέρνηση αναλαμβάνει την υποχρέωση να τηρήσει τις δεσμεύσεις
προς τους δανειστές. Δηλαδή το αίτημα για ονομαστικό «κούρεμα του χρέους»,
ενταφιάζεται οριστικά!
· Ακόμα αναλαμβάνει
την υποχρέωση να παρουσιάσει στην Τρόικα ως τη Δευτέρα τις μεταρρυθμίσεις που
θα προωθήσει, για να υπάρξει μια πρώτη εκτίμηση, αν θα προχωρήσει η συμφωνία.
· Και τέλος, παραμένει
η υποχρέωση της τελευταίας αξιολόγησης του υπάρχοντος Προγράμματος, δηλαδή του
Μνημονίου, με την οποία συνδέεται και η εκταμίευση της τελευταίας δόσης.
Παραμένει δηλαδή το πρόβλημα του τρόπου κάλυψης του δημοσιονομικού κενού του
2015.. Ενώ το υπόλοιπο των 11 δισ. από την επανακεφαλαιοποίηση των Τραπεζών
παραμένει διαθέσιμο μόνο για το σκοπό αυτό κι όχι για να χρηματοδοτήσει
πρόσθετες ανάγκες του Προϋπολογισμού.
· Επί μακρόν όλα τα
στελέχη του Σύριζα αλλά και ο ίδιος ο κος Τσίπρας έταζε ότι θα χρησιμοποιούσε
τα 11 δις του ΤΧΣ για να ανακουφίσει την κοινωνία και όχι για να δοθούν στους
τραπεζίτες. Αυτήβεβαίως τη δέσμευση, την ακύρωσαν με τις χθεσινές τους
υπογραφές.
Και το σημαντικότερο: αντί τα 11 δις του
ΤΧΣ να χρησιμοποιηθούν ως «μαξιλάρι» για την προληπτική πιστωτική γραμμή
που εμείς είχαμε σχεδιάσει για να βγούμε οριστικά από τα μνημόνια, αφαιρούνται
πια από τον έλεγχο του ΤΧΣ, τίθενται υπό τον έλεγχο των ευρωπαϊκών θεσμών (EFSF,
ΕΚΤ, SSM) προκειμένου να χρησιμοποιηθούν αποκλειστικά και μόνο αν χρειαστεί για
νέα ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών.
· Η απόφαση
ανοίγει, επίσης, το δρόμο στην κυβέρνηση, να ζητήσει και νέο αναγκαστικό
δανεισμό, δηλαδή νέο Μνημόνιο (arrangement) και θα έχει
αυστηρή επιτήρηση από την Τρόικα (που θα λέγεται στο εξής «οι τρείς θεσμοί»!)
· Ουσιαστικά η νέα
κυβέρνηση παραμένει στο ίδιο σημείο που παρέλαβε τη χώρα από την προηγούμενη.
Με δύο σημαντικές επιβαρύνσεις:
Πρώτον,
ότι οδηγεί ουσιαστικά σε νέο μνημόνιο,
ενώ η προηγούμενη κυβέρνηση έβγαινε από το Μνημόνιο.
Και δεύτερον,
με την αβεβαιότητα που μεσολάβησε, η οικονομική ανάπτυξη έχει υποχωρήσει, οι
τραπεζικές καταθέσεις έχουν μειωθεί αισθητά και οι αξιολογήσεις της ελληνικής
πιστοληπτικής ικανότητας έχουν επίσης επιδεινωθεί.
· Αξίζει μόνο να
επισημανθεί ότι 25 δις ήδη έχουν φύγει από τις τράπεζες. Το κόστος του ELA
είναι τώρα 30 φορές μεγαλύτερο (1,5% αντί 0,05%), πράγμα που θα δυσκολέψει
αφάνταστα τον τραπεζικό δανεισμό. Η ανεργία, επομένως, είναι βέβαιο ότι θα
αυξηθεί. Άρα, συνολικά η Ελλάδα ξεκινάει από ένα χαμηλότερο επίπεδο ευημερίας.
· Η νέα κυβέρνηση
προκάλεσε εκλογές και ξεκίνησε μια νέα «διαπραγμάτευση» που κλόνισε την
αξιοπιστία της χώρας, την έφερε σε τροχιά ρήξης με τους εταίρους της, επιδείνωσε
την οικονομία και την εικόνα της Ελλάδας στο εξωτερικό, για να βρεθεί στο ίδιο
σημείο που ήταν πριν, αλλά υπό πολύ χειρότερες συνθήκες.
· Άλλωστε, η
επιτυχία ενός προγράμματος σύγκλισης εξαρτάται από το πόσο γρήγορα βγαίνει στις
αγορές μια χώρα που βρίσκεται σε πρόγραμμα. Όσο ζητάς νέα δανεικά, τότε
επιστρέφεις αυτόματα στο μνημόνιο. Και η κυβέρνηση αυτό πέτυχε: να επιστρέφει
οριστικά στο δρόμο των μνημονίων.
· Αν αυτό λέγεται
«διαπραγμάτευση», τότε το «φιάσκο» πως λέγεται;