ΓΙΑΝΝΗ ΚΟΥΤΣΟΥΚΟΥ
ΓΕΝΙΚΟΥ ΕΙΣΗΓΗΤΗ ΤΟΥ ΠΑΣΟΚ
ΣΤΗ ΔΙΑΡΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΤΗΣ ΒΟΥΛΗΣ
ΕΠΙ ΤΟΥ ΠΡΟΣΧΕΔΙΟΥ
ΤΟΥ ΚΡΑΤΙΚΟΥ ΠΡΟΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ 2015
Κύριε Πρόεδρε, θέλω προ διαδικαστικά να ενημερώσω την Επιτροπή Οικονομικών της Βουλής, που συγκροτείται για πρώτη φορά μετά την έναρξη των εργασιών της Ολομέλειας, ότι στις 23 Σεπτεμβρίου με αριθμό πρωτοκόλλου 2798 έγγραφο μας, προς τον Πρόεδρο της Επιτροπής Οικονομικών ζητήσαμε για ακρόαση στην Επιτροπή Οικονομικών, τον κύριο Στασινόπουλο τον Γ.Γ του ΣΔΟΕ και την γραμματέα των δημοσίων εσόδων,κυρία Σαββαΐδου με την τεκμηρίωση όπως λέμε σε αυτή την επιστολή, γιατί το ζήτημα της φοροδιαφυγής, απασχολεί ευρύτερα την κοινή γνώμη. Είναι δε επίκαιρο, μια και συζητάμε για τον προϋπολογισμό και την επίτευξη των στόχων του και επειδή στην περιρρέουσα ατμόσφαιρα, κατατίθενται και δημόσια απόψεις για την αποτελεσματικότητα των μηχανισμών, την πληρότητα του νομοθετικού πλαισίου. Βεβαίως, το Υπουργείο οικονομικών έχει δώσει έγγραφες απαντήσεις στον κοινοβουλευτικό έλεγχο. Αλλά, υπάρχουν και εξακολουθούν να υπάρχουν πολιτικές παρεμβάσεις, για τις «σκοπιμότητες» που υπηρετούνται. Χαρακτηριστικά, αναφέρομαι και στην επίσκεψη του κυρίου Τσίπρα στο ΣΔΟΕ.
Θέλω να συνεννοηθείτε με το προεδρείο της Επιτροπής και με το Υπουργείο Οικονομικών, γιατί πιστεύω ότι η παρουσία των δύο ανώτατων κρατικών λειτουργών της κυρίας Σαββαϊδου και του κυρίου Στασινόπουλου εδώ στη Βουλή, θα μας βοηθήσει να κατανοήσουμε από τη μια μεριά το πλαίσιο με το οποίο κινούνται, τις ενέργειες που έχουν προγραμματίσει και το χρονοδιάγραμμα, για την ολοκλήρωση των ελέγχων σε μια σειρά μεγάλων υποθέσεων φοροδιαφυγής. Και για τις λίστες τις οποίες με πρωτοβουλίες της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ, έχει στα χέρια του σήμερα ο φοροεισπρακτικός μηχανισμός. Είτε είναι η λίστα των 55.000 με τα χρήματα έξω, είτε η λίστα Λαγκάρντ ή του Λιχτενστάιν είτε η λίστα των ακινήτων στο Λονδίνο, είτε των offshore.
Και φυσικά, εκτιμούμαι ότι τα μέλη της Επιτροπής Οικονομικών με τις παρατηρήσεις τους και τις προτάσεις τους, θα συμβάλουν στο έργο αυτών των ανώτερων κρατικών λειτουργών που ενδιαφέρει τους έλληνες πολίτες. Δεν θέλω να μας αναγκάσετε να ξαναμαζέψουμε υπογραφές, θεωρώ ότι το αίτημα πού έχει κατατεθεί ισχύει γι αυτό, το θέτω υπόψη σας.
Έρχομαι στο αντικείμενο της συζήτησης μας. Θέλω να κάνω δύο εισαγωγικές παρατηρήσεις. Θα ξεκινήσω από τον μόλις κατελθόντα από το βήμα, τον κύριο Τσακαλώτο. Θα περίμενα από τον κύριο συνάδελφο, πρώτον να μας πει την άποψη του ΣΥΡΙΖΑ μία εκτίμηση με βάση την τοποθέτηση του στον προϋπολογισμό του 2014. Αν ανατρέξουμε στις τοποθετήσεις του ΣΥ.ΡΙΖ.Α. για τον Προϋπολογισμό του 2014, θα δούμε ότι μιλούσε για έναν πλαστό Προϋπολογισμό που δεν έχει καμία ελπίδα υλοποίησης και τεκμηρίωνε αυτήν την τοποθέτηση με διάφορα επιχειρήματα. Δυστυχώς για το ΣΥ.ΡΙΖ.Α., ο Προϋπολογισμός του 2014 υλοποιήθηκε και το λέω αυτό γιατί εμείς ψηφίσαμε τον Προϋπολογισμό του 2014 με δεδομένο ότι είχε κατατεθεί χωρίς την έγκριση της Τρόικας και με την αίρεση ότι η Κυβέρνηση αναλαμβάνει ακέραια την ευθύνη για την υλοποιήσει.
Δεύτερον, κ. Τσακαλώτο, άκουσα μετά μεγίστης προσοχής την αναφορά στους οικονομολόγους της δεκαετίας του μεσοπολέμου και τους άλλους της Οξφόρδης και του LSE. Με τον κ. Υπουργό και τον κ. Σαχινίδη μπορείτε να κάνετε μια ημερίδα για να μας αναλύσετε όλα αυτά. Η συμβουλή μου είναι να μην αναφέρεστε σε πολλούς οικονομολόγους, γιατί και εμείς πήραμε τη γνώμη τους πριν την κρίση. Δεν θέλω να πω ονόματα. Αναφερθήκατε σε μερικά από αυτά. Έχω ακούσει - κάτι που δεν το άκουσα σήμερα από τον κ. Τσακαλώτο - τα άλλα στελέχη του ΣΥ.ΡΙΖ.Α. να λένε ότι η Κυβέρνηση του ΣΥ.ΡΙΖ.Α. θα καταθέσει καινούργιο Προϋπολογισμό, γιατί με τη φόρα που έχει πάρει μπορεί να εκλεγεί και μεθαύριο.
Εγώ, λοιπόν, ως πρακτικός άνθρωπος, θα περίμενα μια σελίδα χαρτί, όχι παραπάνω, γιατί ο Προϋπολογισμός κάθε φορά αποτυπώνει την πραγματική κατάσταση της οικονομίας, τις φοροδοτικές της ικανότητες και, με βάση αυτές, το επίπεδο των δαπανών και, αν η χώρα έχει δανειοληπτική ικανότητα, με βάση αυτή προγραμματίζει ελλείμματα ή πλεονάσματα. Θα περίμενα, λοιπόν, από τον κ. Τσακαλώτο μια σελίδα χαρτί που να λέει «Προϋπολογισμός του 2015 της Κυβέρνησης του ΣΥ.ΡΙΖ.Α., έσοδα τόσα από αυτές τις πηγές, έξοδα τόσα και είτε πλεόνασμα, είτε έλλειμμα». Επειδή, λοιπόν, μέχρι τον Δεκέμβριο έχετε αρκετό χρόνο, σας συνιστώ να επιχειρήσετε αυτή την άσκηση, για να δούμε πώς οι θεωρίες που αναπτύσσετε για την υπερφορολόγηση, για τη μείωση των δαπανών και για την περικοπή του κοινωνικού κράτους, μπορούν να αποτυπωθούν σε ένα φύλλο χαρτί και να έχουν πρακτικό και πραγματικό αποτέλεσμα.
Η δεύτερη παρατήρησή μου αφορά τον εισηγητή της Ν.Δ., τον κ. Λυκουρέντζο, ο οποίος πολιτικά γεννήθηκε πριν δύο χρόνια, το 2012. Δεν κατάλαβε τι έγινε στη χώρα πριν. Έκανε και μια αναφορά στην Κυβέρνηση Μητσοτάκη. Αυτό κάποια σκοπιμότητα είχε, γιατί από την Κυβέρνηση Μητσοτάκη, που έπεσε με τον τρόπο που έπεσε, μέχρι να φτάσουμε στην Κυβέρνηση Καραμανλή το 2004 και στην Κυβέρνηση Παπανδρέου το 2009, έχουν συμβεί πάρα πολλά πράγματα σε αυτόν τον τόπο. Το 2009, λοιπόν, η Ελλάδα είχε έλλειμμα 36 δισ. ή 15,7% του Α.Ε.Π.. Ήταν ένα τεράστιο έλλειμμα και, αν ανατρέξουμε στην ιστορία των προϋπολογισμών - για παράδειγμα το 2004 - και στην εξέλιξή τους, θα δείτε ότι από το 2004 μέχρι το 2009 υπήρξε ένας εκτροχιασμός των ελλειμμάτων και, ω, του θαύματος, ενώ είχαμε αύξηση του χρέους, αυτό συνδυάστηκε με ύφεση. Δηλαδή, πού πήγαιναν αυτά τα λεφτά; Πήγαιναν σε δαπάνες.
Άρα, η μια περίοδος, 2004 με 2009, μας έφερε εκεί που εμείς αναγκαστήκαμε να το διαχειριστούμε. Το διαχειριστήκαμε μόνοι μας με μια πολιτική που ήταν αναγκαστική, γιατί αλλιώς η Ελλάδα θα πήγαινε στη χρεοκοπία και η οποία ολοκληρώνεται τώρα με τη συνδρομή, από το 2011 και μετά, δυνάμεων που πολιτικά τότε είχαν βρεθεί απέναντί μας. Δεν θα μπορούσαμε να μην αποδεχθούμε αυτήν τη συνεργασία και αυτήν τη συνδρομή, γιατί ο στόχος ήταν να μη χρεοκοπήσει η Ελλάδα.
Άρα, το τι έχουμε τώρα ως απολογισμό της περιόδου 2009 – 2014 με αποτέλεσμα αυτής της κοινής προσπάθειας. Δεν καταλαβαίνω γιατί την απαξιώνεται αυτή την κοινή προσπάθεια και επιχειρείται να την παρουσιάσετε ως δική σας, από το 2012, όταν γνωρίζετε πολύ καλά ότι τα ¾ του δημοσιονομικού στόχου επιτεύχθηκαν έως το 2012 και όπως είπε ο Εισηγητής μας πέρσι, ο κ. Σαχινίδης, η δημοσιονομική προσαρμογή ολοκληρώθηκε και παρουσιάστηκε με στοιχεία. Άρα, λοιπόν, είμαστε εδώ με έναν προϋπολογισμό ο οποίος μας βάζει σε μια καινούργια περίοδο, την περίοδο του 2015 και βεβαίως ειπώθηκε και νωρίτερα ότι αυτή είναι μια άσκηση η οποία στηρίζεται σε ορισμένα δεδομένα για το επίπεδο της ανάπτυξης, των επενδύσεων, της ιδιωτικής κατανάλωσης, των εισαγωγών, των εξαγωγών, τον δείκτη τιμών καταναλωτή και σε κοινωνικά δεδομένα που αφορούν την ανεργία και την εξέλιξη αυτών των κρίσιμων μεγεθών.
Είναι δεδομένοι αυτοί οι αριθμοί; Θα έλεγα ότι πρέπει να κρατήσουμε μια επιφύλαξη παρά το γεγονός ότι πρέπει να εργασθούμε ώστε να επιβεβαιωθούν οι προβλέψεις, διότι προφανώς δεν έχουμε άλλο δρόμο. Εγώ δεν γνωρίζω άλλο δρόμο για παράδειγμα για να υπάρξει ανάπτυξη, εάν δεν έχουμε επενδύσεις, εάν δεν κρατήσουμε την ανταγωνιστικότητα, εάν δεν ενισχύσουμε τις εξαγωγές, εάν την όποια ζήτηση την πρόσθετη δηλαδή με την αύξηση της ιδιωτικής κατανάλωσης δεν την στρέψουμε προς την εγχώρια παραγωγή και την στρέψουμε προς τις εισαγωγές θα γυρίσουμε στα προηγούμενα αδιέξοδα. Σε κάθε περίπτωση, όμως, αυτό είναι ένα κρίσιμο ερώτημα και ορθώς απασχολεί την δημόσια συζήτηση με δεδομένο ότι οι συνθήκες δίπλα μας, ο ρυθμός ανάπτυξης στην Ευρώπη, οι πόλεμοι, είμαστε μια νησίδα ειρήνης, δίπλα μας δεν υπάρχει τίποτε όρθιο, είναι ζητήματα τα οποία πρέπει να μας απασχολήσουν.
Άρα, τούτων δοθέντων με τα δεδομένα που ο προϋπολογισμός εκτιμά ως δεδομένα που θα επιβεβαιωθούν το 2015, έχουμε έναν προϋπολογισμό ο οποίος μεγαλώνει το πρωτογενές πλεόνασμα και χωρίς να βάζει καινούργιους φόρους έχει αυξημένα έσοδα και από τους έμμεσους και τους άμεσους φόρους τα οποία θα προκύψουν από την ανάπτυξη, δαπάνες του ίδιου περίπου επιπέδου, άρα οδηγεί στην επίτευξη του στόχου του μεσοπρόθεσμου προγράμματος για αύξηση του πρωτογενούς πλεονάσματος το 2015.
Εάν δούμε τους αριθμούς αυτά που σας είπα επιβεβαιώνονται. Τα τακτικά έσοδα είναι αυξημένα κατά 1 δισ. 300 εκατ. ευρώ, η αύξηση αυτή προέρχεται κατά 805 εκατ. ευρώ από τους άμεσους φόρους, κατά 930 από τους έμμεσους φόρους, είναι 3,8% η αύξηση, ενώ οι δαπάνες για μισθούς και συντάξεις είναι περίπου οι ίδιες. Αποδεικνύεται και από τα νούμερα ότι ο κρατικός προϋπολογισμός, παρά την σχετική μείωση που νομίζω προέρχεται, μπορούμε να την εξηγήσουμε από την μείωση των επιδοτήσεων του ΕΟΠΥΥ, διότι πλέον ο ΕΟΠΥΥ είναι αγοραστής υπηρεσιών, εξακολουθεί να στηρίζει το κοινωνικό κράτος και το σύστημα της κοινωνικής ασφάλισης, ενώ οι λειτουργικές δαπάνες του δημοσίου εξακολουθούν να είναι στα ίδια επίπεδα.
Θα γίνει μια συζήτηση ότι εξακολουθεί ο προϋπολογισμός μια πολιτική υπερφορολόγησης των Ελλήνων πολιτών. Είχα την ευκαιρία να αναφερθώ πέρσι στα στοιχεία που δείχνουν το ποσοστό των εσόδων του δημοσίου από έμμεση, άμεση φορολογία και φόρους περιουσίας ως ποσοστό του ΑΕΠ σε σχέση με άλλες χώρες, μας οδηγούν στο συμπέρασμα ότι είμαστε στον μέσο όρο ή και κάτω από τον μέσο όρο, εάν δει όμως κάποιος το μέγεθος της φοροδιαφυγής και ταυτόχρονα της μείωσης του βιοτικού επιπέδου των Ελλήνων πολιτών καταλήγει στο συμπέρασμα ότι οι Έλληνες πολίτες είναι υπερφορολογημένοι και έχει εξαντληθεί η φοροδοτική τους ικανότητα.
Και γι’ αυτό ο προϋπολογισμός έχει ελάχιστες, μικρές μειώσεις φορολογικών βαρών είτε αυτές είναι η μείωση κατά 1/3 της ειδικής εισφοράς είτε κατά 30% του ειδικού φόρου κατανάλωσης είτε εν πάση περιπτώσει έχει να κάνει με προσδοκίες που καλλιεργούνται για βελτιώσεις άλλων φορολογικών μεγεθών.
Όπως έλεγα, σε ό,τι αφορά το σκέλος των δαπανών είμαστε σε μια περίοδο, όπου ο έλεγχος της σπατάλης θα εξακολουθήσει να είναι πάρα πολύ αυστηρός για να εξοικονομήσουμε πόρους που διαφεύγουν από το Δημόσιο, όπως π.χ. μέσα από τα φάρμακα, δηλαδή, τη φαρμακευτική δαπάνη και τις εξετάσεις.
Εν τούτοις όμως σε ό,τι αφορά το κοινωνικό κράτος, αυτό που υπάρχει χάρη στις προσπάθειες που έχουμε κάνει, η στήριξή του θα είναι αποκλειστικά από τον προϋπολογισμό, αν σκεφτεί κανείς ότι λόγω της κρίσης και της ύφεσης έχουν πέσει τα έσοδα των ασφαλιστικών ταμείων και δεν θα μπορούσαμε να καταβάλουμε μισθούς, συντάξεις, όπως καταβάλλουμε κανονικά κάθε τέλος του μήνα ούτε από τον ΟΑΕ ούτε από το ΙΚΑ, εάν δεν υπήρχε η σταθερή αιμοδοσία από τον κρατικό προϋπολογισμό.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, νομίζω ότι αυτή η συζήτηση για το προσχέδιο του προϋπολογισμού, μας υποχρεώνει να βάλουμε στο τραπέζι τις προκλήσεις του επόμενου τετραμήνου που είναι πάρα πολύ σημαντικές, διότι βρισκόμαστε στο τελικό στάδιο του review, δηλαδή, της τελικής επιθεώρησης της Τρόικα, όπου είναι γνωστό πως υπάρχουν ζητήματα , τα οποία έχουν τεθεί στην διαπραγμάτευση και με επιχειρήματα από την πλευρά της κυβέρνησης, αλλά και με σαφέστατες τοποθετήσεις από την πλευρά του ΠΑΣΟΚ έχουμε τονίσει, ότι η προσπάθεια που έχουμε κάνει είναι πάρα πολύ σημαντική, υπάρχουν αποτελέσματα και δεν υπάρχει άλλο περιθώριο μέτρων, τα οποία θα θίγουν εισοδηματικά και κοινωνικά δικαιώματα των πολιτών . Αυτό το λέω για να είμαστε απόλυτα συνεννοημένοι.
Με την ολοκλήρωση, λοιπόν, αυτής της επιθεώρησης και την επιτυχία της, έχουμε ταυτόχρονα τα stress test των τραπεζών, όπου μέσα από την ανακεφαλαιοποίηση τις έχουμε ενισχύσει και έχουμε και πρόνοια, εάν τυχόν κάτι δεν πάει καλά και, ταυτόχρονα, με αυτά τα δύο που βρίσκονται σε εξέλιξη θα υλοποιηθούν οι δεσμεύσεις της Κυβέρνησης.
Το ΠΑΣΟΚ έχει καταθέσει συγκεκριμένες προτάσεις για να ρυθμίσουμε τα κόκκινα δάνεια, τις ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις στα ασφαλιστικά ταμεία και την αντιμετώπιση του προβλήματος του κάθε μήνα αυξανόμενου ληξιπρόθεσμου στις δημόσιες οικονομικές υπηρεσίες, ώστε στην πραγματική οικονομία να λύσουμε αυτόν τον βρόγχο που κρατάει καθηλωμένες τις επιχειρήσεις , να υπάρξει καινούργια εκκίνηση της επιχειρηματικότητας και, τουλάχιστον, οι επιχειρήσεις, οι οικονομικές μονάδες που με βάση τα κριτήρια και τα στοιχεία που υπάρχουν στην αγορά να μπορέσουν να σταθούν όρθιες, να απελευθερωθούν από αυτόν τον βραχνά, που δεν τους επιτρέπει σήμερα να έχουν ασφαλιστική ενημερότητα, φορολογική ενημερότητα, μπλοκ επιταγών και να κάνουν τη δουλειά τους.
Επίσης, στο ίδιο διάστημα νομίζω, ότι πρέπει να ανοιχτούν και άλλες πολιτικές που θα μας πάνε στην καινούργια περίοδο του 2015 και που θα σηματοδοτούν τα πάγια αιτήματα της κοινωνίας, είτε αυτά έχουν να κάνουν με το φορολογικό σύστημα πιο δίκαιο και πάγιο είτε έχουν να κάνουν με την ενίσχυση του κοινωνικού κράτους και βρίσκονται σε εξέλιξη τέτοιες πολιτικές.
Πραγματοποιήσαμε μέσα στο έτος ένα μέρος τους, όπως το μοίρασμα του πλεονάσματος, το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα που ανακοινώθηκε σήμερα πιλοτικά για να επεκταθεί του χρόνου σε όλη την Ελλάδα και το οποίο πρέπει να μετασχηματιστεί σε ελάχιστο εγγυημένο επίπεδο διαβίωσης, δηλαδή, με τη συνάρθρωση όλων των πολιτικών.
Θα έλεγα, ότι το πλαίσιο που παρουσίασε ο Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ στη συζήτηση επί της ψήφου εμπιστοσύνης που αφορά στα στοιχεία που σας είπα νωρίτερα, την τρέχουσα επιθεώρηση, τα stress tests, την υλοποίηση του ευρωπαϊκού σκέλους του προγράμματος , τη διαμόρφωση της περιόδου μετά το πρόγραμμα, δηλαδή, την προοπτική , την ολοκλήρωση του σχεδίου για τον απεγκλωβισμό από το Δ.Ν.Τ., το εθνικό σχέδιο των διαρθρωτικών αλλαγών , γιατί εμείς πρέπει να έχουμε διαρθρωτικές αλλαγές και δεν είναι ανάγκη να μας τις επιβάλει κανένας και την κοινωνική εγγύηση στους Έλληνες πολίτες, είναι ένα συνεκτικό πλαίσιο που μπορεί να σηματοδοτήσει μια άλλη μέρα για την Ελλάδα μετά το 2015. Κλείνοντας, θα ήθελα να πω, ότι η επιτυχία όλου αυτού του εγχειρήματος, αγαπητοί συνάδελφοι, εξαρτάται από έναν σημαντικό παράγοντα. Οι οικονομολόγοι όλων των αποχρώσεων και όλων των θεωριών το συνομολογούν: Είναι το πολιτικό κλίμα. Εάν το πολιτικό κλίμα δεν επιτρέπει, κανένας από αυτούς τους όρους που σας ανέφερα νωρίτερα πάνω στους οποίους εδράζεται η επιτυχία του προϋπολογισμού και η προοπτική εξόδου και απεγκλωβισμού από τις σε δανειακές συμβάσεις, μια άλλη μέρα, για την Ελλάδα, που υπέφεραν οι πολίτες της και πληρώσαμε με αίμα αυτά τα αποτελέσματα, δεν μπορεί να υπάρξει.
Θα το έλεγα συνθηματικά για να συνεννοούμαστε: Είτε ο κ. Τσίπρας κλείνοντας την τοποθέτησή του στη Βουλή «για αυτούς που καίνε τα σπαρτά και γκρεμίζουν τις γέφυρες». Εμείς, δεν είμαστε από αυτούς που γεμίζουμε τις γέφυρες. Εμείς, αγαπητοί συνάδελφοι, χτίζουμε και προσπαθούμε να χτίσουμε γέφυρες συνεννόησης. Και σε αυτά τα μεγάλα θέματα που είναι σε εξέλιξη, ιδιαίτερα στη βιωσιμότητα του χρέους το οποίο εξαρτάται από παρά πολλούς παράγοντες- από το τι θα κάνει το ΔΝΤ, τι θα κάνουν οι ευρωπαίοι εταίροι μας και πιο θα είναι το πολιτικό κλίμα- εμείς σας έχουμε καλέσει να συμμετάσχετε σε αυτή τη συζήτηση και σε αυτήν τη διαπραγμάτευση αυτό το κρίσιμο διάστημα. Διότι, εάν περιμένετε με βάση την πολιτική που αναπτύσσετε να αποτύχει η κυβέρνηση και να έρθετε εσείς να λύσετε τα προβλήματα, σας βεβαιώνω ότι τα πράγματα δεν θα είναι καθόλου καλά.
Η ελπίδα για την προοδευτική πολιτική της επόμενης μέρας, δυστυχώς για εσάς, ευτυχώς για τον ελληνικό λαό, περνάει μέσα από την υλοποίηση αυτού του σκληρού και επώδυνου προγράμματος πάνω στο οποίο μπορούμε να «πατήσουμε» για να συζητήσουμε τις προοπτικές για τον τόπο μας για καλύτερες μέρες.
Ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε.