Ομιλία του προέδρου της ΔΗΜΑΡ, Φώτη Κουβέλη στη Βουλή, κατά τη συζήτηση για την παροχή ψήφου εμπιστοσύνης στην κυβέρνηση.
Η χώρα βρίσκεται σε μια δύσκολη πορεία.
Η αισιοδοξία που προβάλλει η κυβέρνηση, δεν αντιστοιχεί στην οικονομική και κοινωνική πραγματικότητα. Η περιγραφή μιας «εικονικής πραγματικότητας», πως δήθεν η κρίση τελειώνει, δεν βοηθάει. Μόνο οι αλήθειες βοηθούν.
Η κρίση είναι παρούσα. Η δημοσιονομική σταθεροποίηση επιτεύχθηκε με φτωχοποίηση της κοινωνίας.
Ανεργία πάνω από το 27%. Σε καθεστώς ένδειας 2,5 εκατομμύρια Έλληνες και άμεσα απειλούμενοι από τη φτώχεια ακόμη 3,8 εκατομμύρια πολίτες.
Το κόστος των εφαρμοζόμενων πολιτικών δεν ήταν απλώς μεγάλο, αλλά και άδικα επιμερισμένο. Στα χρόνια της κρίσης αυξήθηκαν οι κοινωνικές ανισότητες. Αυτό είναι το στοιχείο που αποσταθεροποιεί τη χώρα.
Ο κίνδυνος του εγκλωβισμού της πλειονότητας του πληθυσμού σε καθεστώς ανέχειας είναι πραγματικός.
Δεν μπορούν και δεν πρέπει να συνεχιστούν οι ίδιες πολιτικές.
Η συνέχιση της ίδιας πολιτικής εμποδίζει τη μετάβαση στην πραγματική ανάπτυξη. Εύκολες και μαγικές λύσεις βεβαίως δεν υπάρχουν.
Υπάρχουν όμως λύσεις δίκαιες και αποδοτικές.
Αυτό είναι το πεδίο της πολιτικής αντιπαράθεσης.
Ποιο το νόημα της σημερινής διαδικασίας ψήφου εμπιστοσύνης προς την κυβέρνηση; Ο στόχος είναι προφανής: μια επίπλαστη κυβερνητική ενότητα που θα διασφαλίσει μία ελάχιστη συνοχή του κυβερνητικού σχήματος. Η “φυγή προς τα εμπρός” που επιχειρεί η κυβέρνηση - με ανοικτά τα κοινωνικά μέτωπα και την οικονομία στο τέλμα της ύφεσης - δεν είναι λύση. Είναι ομολογία αδυναμίας.
Οι ισχυρισμοί πως έχει καταστεί βιώσιμο το χρέος δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα.
Το χρέος δεν γίνεται βιώσιμο με σενάρια επί χάρτου για τεράστιους ρυθμούς ανάπτυξης.
Για αυτό εμείς τονίζουμε πως η διεκδίκηση της ουσιαστικής μείωσής του περιλαμβάνει τη μείωση των επιτοκίων και τη χρονική επιμήκυνση των υποχρεώσεων.
Χρειάζεται ακόμη η αναδρομική ανάληψη του κόστους ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών από τον ευρωπαϊκό μηχανισμό σταθεροποίησης.
Παράλληλα, η χώρα μας πρέπει να συμπαραταχθεί αποφασιστικά, και δεν το κάνει η κυβέρνηση, με τις δυνάμεις στην Ευρώπη που υποστηρίζουν την αμοιβαιοποίηση μέρους του χρέους των κρατών –μελών με κοινή εγγύηση.
Είναι ανάγκη όλες οι πολιτικές δυνάμεις, στο πλαίσιο μιας εθνικής συνεννόησης, με όλες τις διαφορές και τις αντιθέσεις τους, να συζητήσουν και να διεκδικήσουν την αναδιάρθρωση του χρέους.
Πρέπει ταυτόχρονα να διεκδικηθεί ένα ευρωπαϊκό επενδυτικό πρόγραμμα με ενίσχυση των δημοσίων επενδύσεων και παροχή εγγυήσεων και ρευστότητας στην αγορά.
Η διεκδίκηση αυτή πρέπει να γίνει με τη μέγιστη δυνατή συσπείρωση στο εσωτερικό της χώρας και τη δημιουργία ευρύτερων συμμαχιών σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Εμείς, δεν επενδύουμε στην αποτυχία των διαπραγματεύσεων.
Πρέπει όμως να μπει ένα τέλος σε μια πολιτική που, με στόχο την επίτευξη υψηλών πρωτογενών πλεονασμάτων, μειώνει τα εισοδήματα, απομυζά την πραγματική οικονομία και αντιφάσκει με τον στόχο της ανάπτυξης.
Δείτε τι γίνεται στην Ευρώπη. Εναντίον των πολιτικών λιτότητας του Βερολίνου τάσσονται η Γαλλία και η Ιταλία.
Η ελληνική κυβέρνηση ταυτίζεται με την κυρίαρχη στην Ευρώπη πολιτική που εκφωνείται από τη Γερμανία, παρά το γεγονός ότι η χώρα αντικειμενικά δεν ωφελείται, αλλά βλάπτεται από την συνέχιση αυτής της πολιτικής.
Αν στο παρελθόν είχατε ελπίδες για μια εύνοια από τη γερμανική κυβέρνηση στη βάση της τυπικής επίτευξης κάποιων στόχων, τώρα δεν βλέπετε ότι η πολιτική αυτή δεν δίνει λύσεις στο ελληνικό πρόβλημα;
Δεν βλέπετε ότι δεν σταματούν να πιέζουν για απορρυθμίσεις και λήψη νέων επιβαρυντικών μέτρων; Δεν σας λέει τίποτα ότι ο διοικητής της Deutche Bank ζήτησε να εξαιρεθεί η Ελλάδα από την αγορά καλυμμένων ομολογιών από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα;
Οι πολιτικές σκληρής λιτότητας συντηρούν το κοινωνικό ρήγμα και καθηλώνουν την οικονομία στο υφεσιακό τέλμα, όπως αποδεικνύεται από τα δραματικά στοιχεία που αποκαλύπτει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, σε έκθεσή της για την απασχόληση στην Ελλάδα.
Η διαρκής αύξηση της μακροχρόνιας ανεργίας, η οποία έχει φτάσει σε ιστορικά υψηλό επίπεδο, η συρρίκνωση της παραγωγικότητας και η συστηματική μείωση των εισοδημάτων, ειδικά των οικονομικά ασθενέστερων στρωμάτων της κοινωνίας, επιβεβαιώνουν ότι απαιτείται άμεσα αλλαγή πολιτικής.
Επείγει ένα αναπτυξιακό πρόγραμμα, ικανό να αντιμετωπίσει την ύφεση, να δημιουργήσει θέσεις εργασίας και νέα εισοδήματα, αντιμετωπίζοντας παράλληλα τις βαρύτατες κοινωνικές συνέπειες των πολιτικών που ασκούνται.
Αλήθεια, που είναι το εθνικό σχέδιο που είχατε εξαγγείλει; Περιοριστήκατε σε μια έκθεση ιδεών και τίποτα πέραν αυτού.
Χρειάζεται μια άλλη, διαφορετική στάση προς τους εταίρους. Χρειάζεται η επιδίωξη μιας νέας συμφωνίας που θα θέτει ρεαλιστικούς στόχους δημοσιονομικής προσαρμογής και θα δίνει πραγματική αυτονομία στην ελληνική κυβέρνηση να εφαρμόσει τα μέτρα πολιτικής για την επίτευξη των στόχων.
Η κοινωνία δεν αντέχει άλλες μειώσεις κοινωνικών δαπανών.
Δεν αντέχει άλλες μειώσεις μισθών και συντάξεων.
Δεν αντέχει άλλη απορρύθμιση των εργασιακών σχέσεων.
Δεν αντέχει άλλες αυξήσεις φόρων. Κάθε μήνα πολίτες και επιχειρήσεις χρωστούν ακόμη περισσότερα στην εφορία.
Δεν αντέχει άλλο την ανεργία.
Δεν αντέχει τη διάλυση της μεσαίας τάξης και την περαιτέρω επιδείνωση της θέσης των οικονομικά ασθενέστερων.
Συχνά τίθεται το ζήτημα ότι η χώρα για να έχει τη στήριξη των εταίρων πρέπει να προχωρήσουν οι μεταρρυθμίσεις. Καμιά αντίρρηση. Αλλά για τι είδους μεταρρυθμίσεις μιλάμε; Αυτές που αλλάζουν τους συσχετισμούς σε βάρος των δυνάμεων της εργασίας; Αυτές που καταργούν όλες τις κοινωνικές κατακτήσεις; Αυτές οι μεταρρυθμίσεις είναι και κοινωνικά άδικες και οικονομικά αναποτελεσματικές.
Όμως ας μην υπάρχουν ψευδαισθήσεις σε κανέναν. Δυνατότητα επιστροφής στην προ του 2009 κατάσταση δεν υπάρχει. Οποιαδήποτε πολιτική αλλαγή δεν θα καταφέρει τίποτε αν δεν συνδυαστεί με μείζονες μεταρρυθμίσεις.
Η έξοδος από την κρίση, η παραγωγική ανασυγκρότηση και η κοινωνική ανάταξη περνάνε μόνο μέσα από δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις και δίκαιες αλλαγές.
Η κρίση δίνει την ευκαιρία στη χώρα να υπερβεί την πελατειακή δομή του πολιτικού συστήματος. Να αλλάξει το μοντέλο ανάπτυξης που στηρίζεται στην κρατικοδίαιτη οικονομία. Να αλλάξει το μοντέλο που στηρίζεται σε πρακτικές αθέμιτου ανταγωνισμού,
στην εσωστρέφεια και στην προνομιακή πρόσβαση συγκεκριμένων οικονομικών συμφερόντων στους δημόσιους πόρους.
Τώρα είναι η ευκαιρία για τον μετασχηματισμό της χώρας σε μια θεσμικά συγκροτημένη δημοκρατία, με μια οικονομία ανοικτών αγορών, με ρύθμιση και εποπτεία, με ισχυρή επιχειρηματικότητα και ίσες ευκαιρίες για όλους.
Δεν πρέπει να σπαταληθεί μια τέτοια ευκαιρία. Δεν υπάρχει άλλος δρόμος που να οδηγεί στο ίδιο αποτέλεσμα.
Με πλεονάσματα υποσχέσεων δεν ικανοποιούνται οι ανάγκες.
Αντίθετα, υπάρχουν πεδία για συγκεκριμένες μεταρρυθμίσεις που μπορούν να επιδράσουν θετικά και δεν έγιναν από την παρούσα κυβέρνηση.
Δείτε το τραπεζικό σύστημα. Παρά την ανακεφαλαιοποίηση, η χρηματοδότηση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων είναι δραματικά ανεπαρκής.
Οι πόροι διοχετεύονται σε ορισμένους μόνο θύλακες της οικονομικής δραστηριότητας. Είναι θέμα πολιτικό η διασφάλιση ενός σταθερού περιβάλλοντος ευρείας και ισόνομης τραπεζικής επιχειρηματικότητας.
Είναι θέμα πολιτικό η διασφάλιση μειωμένων επιτοκίων χορηγήσεων, η αύξηση της ρευστότητας και η ισότιμη πρόσβαση στις τραπεζικές υπηρεσίες για τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά.
Το παράδειγμα της φορολογικής μεταρρύθμισης είναι χαρακτηριστικό. Παραπέμφθηκε στο μέλλον, όπως ρητά δηλώθηκε. Προέχει όμως η αναμόρφωση του φορολογικού συστήματος με στόχο την κοινωνικά δίκαιη μεταχείριση των πολιτών. Την ίδια στιγμή είναι προκλητική και η συνεχής παραπομπή στο μέλλον της καταπολέμησης της φοροδιαφυγής. Την ώρα μάλιστα που η πλειονότητα των πολιτών εξουθενώνεται από την άδικη φορολόγηση και ιδιαίτερα από τον ΕΝΦΙΑ.
Άλλο παράδειγμα; Η αναβολή και η αλλοίωση των μεταρρυθμίσεων, με αποτέλεσμα να διατηρούνται τα προνόμια ειδικών ομάδων συμφερόντων στην υγεία, στην παιδεία και γενικότερα τις υπηρεσίες που προμηθεύεται το δημόσιο.
Αλλαγή πολιτικής σημαίνει υλοποίηση πραγματικών δημοκρατικών μεταρρυθμίσεων. Σημαίνει πρόγραμμα ευρύτατων αλλαγών στο κράτος και την οικονομία. Όχι παλινόρθωση των κακώς κειμένων.
Η παρούσα κυβέρνηση δεν μπορεί και δεν θέλει.
Ακόμη και στα πεδία που δεν υπάρχει πίεση από τους δανειστές, ο τρόπος που προωθεί τις μεταρρυθμίσεις είναι συντηρητικός. Οι μεταρρυθμίσεις της κυβέρνησης απορρυθμίζουν τις δομές του κράτους. Οι μεταρρυθμίσεις είναι απαραίτητες, αλλά όπως εφαρμόζονται από την κυβέρνηση οδηγούν στην απορρύθμιση των δικαιωμάτων και των συνθηκών ζωής των πολιτών.
Είναι επιτακτική η ανάγκη αλλαγής της πολιτικής σε προοδευτική κατεύθυνση. Οι στόχοι είναι συγκεκριμένοι. Ουσιαστική επαναδιαπραγμάτευση με τους εταίρους και προοδευτική ανασυγκρότηση, με μεγάλες δομικές αλλαγές και μεταρρυθμίσεις σε όλους τους τομείς, σε μια πορεία βιώσιμης ανάπτυξης, με μείωση των ανισοτήτων και εμβάθυνση της δημοκρατίας.
Η χώρα χρειάζεται μια ελπιδοφόρα προοπτική. Μια διαφορετική πολιτική εξόδου από την κρίση, που θα διασφαλίζει την ευρωπαϊκή προοπτική, με όρους δημοκρατίας και κοινωνικής συνοχής και θα την ανασυγκροτεί σε προοδευτική κατεύθυνση. Υπάρχει ανάγκη ριζικής αλλαγής της πολιτικής, με παρέμβαση σε όλα τα αίτια που έφεραν τη χώρα στη σημερινή της θέση και παραμένουν ανέγγιχτα.
Αυτό που χρειάζεται σήμερα ο τόπος είναι πολιτικές με βαθύ προοδευτικό περιεχόμενο.
Με πολιτικό περιεχόμενο που θα μετακινεί την πολιτική από τη συντηρητική θέση που σήμερα βρίσκεται, σε προοδευτική κατεύθυνση.
Η αλλαγή πολιτικής σε προοδευτική κατεύθυνση προϋποθέτει αλλαγή κυβέρνησης. Η σημερινή κυβέρνηση δεν θέλει και δεν μπορεί να εφαρμόσει προοδευτική πολιτική. Και βέβαια, η πολιτική σταθερότητα δεν ταυτίζεται με τη συνέχιση της ίδιας πολιτικής. Αυτή η πολιτική προκαλεί την κοινωνική αποσταθεροποίηση.
Σε κάθε φάση της ελληνική κρίσης είχαμε τονίσει πως απαιτούνταν ευρείες συμπαρατάξεις για την έξοδο από αυτήν. Σε αυτήν μας τη θέση παραμένουμε. Και παραμένουμε διότι αποτελεί βαθιά πεποίθησή μας πως μόνον με αυτόν τον τρόπο είναι εφικτός αυτός ο στόχος.
Γίνεται και πάλι επίκαιρη η καθιέρωση του εκλογικού συστήματος της απλής αναλογικής,
που αποτυπώνει αυθεντικά τη λαϊκή βούληση και ωθεί τις πολιτικές δυνάμεις σε συνθέσεις.
Δεν συναινούμε στη συνέχιση της ίδιας πολιτικής.
Είμαστε υπεύθυνη πολιτική δύναμη. Δεν επενδύουμε στην αποτυχία της χώρας, δεν επενδύουμε στον λαϊκισμό, αλλά ταυτόχρονα δεν αποδεχόμαστε την πολιτική που καθηλώνει την κοινωνία στη φτώχεια και τη στασιμότητα.
Η Δημοκρατική Αριστερά δεν δίνει ψήφο εμπιστοσύνης στην κυβέρνηση.