Η ΑΝΟΙΧΤΗ ΠΟΛΗ
ΣΤΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ
Θέματα εκτός
ημερήσιας διάταξης
1. Προσφυγικός Συνοικισμός Λ. Αλεξάνδρας
Ιστορικό
Το συγκρότημα των 8 προσφυγικών πολυκατοικιών της Λεωφόρου Αλεξάνδρας - 228 διαμερίσματα κατανεμημένα σε 8 πολυκατοικίες με 5 στρ. ελεύθερου χώρου, των αρχιτεκτόνων Κίμωνα Λάσκαρι και Δημητρίου Κυριακού - οικοδομήθηκε το 1933-35 στο πλαίσιο της κρατικής μέριμνας για τη στεγαστική αποκατάσταση των προσφύγων της Μικρασιατικής Καταστροφής. Είναι ένα από τα περιορισμένα σε αριθμό υποδείγματα κοινωνικής κατοικίας η οποία παράγεται από δημόσιους φορείς (Επιτροπή Αποκατάστασης Προσφύγων, Οργανισμός Εργατικής Κατοικίας). Μαζί με τις αστικές πολυκατοικίες της 10ετίας 1930-1940, που κτίζονται από την ιδιωτική πρωτοβουλία, και το εκτεταμένο σχέδιο ανέγερσης σχολικών κτιρίων της ίδιας περιόδου, οι προσφυγικοί συνοικισμοί αποτελούν σημαντικά αρχιτεκτονικά έργα του ελληνικού μοντερνισμού. Κτίρια λιτά, στο πνεύμα του ευρωπαϊκού πουρισμού, ξεχωρίζουν για τους άνετους υπαίθριους/κοινόχρηστους χώρους καθώς, σε αντίθεση με την αστική πολυκατοικία, δεν εντάσσονται στον αστικό ιστό αλλά σε νησίδες ελεύθερης δόμησης μέσα στην πόλη. Εκτός του συνοικισμού της Λεωφόρου Αλεξάνδρας, σύνολα προσφυγικών πολυκατοικιών κτίζονται στη Δραπετσώνα, στη «Στέγη Πατρίδος» στο Λυκαβηττό, στον Άγιο Ιωάννη Ρέντη, στο Δουργούτι και στους Αγίους Αναργύρους στον Πειραιά.
Ο αγώνας για τη διατήρηση/αποκατάσταση του προσφυγικού συνοικισμού της Λεωφόρου Αλεξάνδρας είναι αγώνας για τη διατήρηση της δημόσιας, της κοινωνικής και της ατομικής μνήμης. Τα προσφυγικά αποτελούν μια σημαντική κρατική πρωτοβουλία για τη συλλογική κατοικία των λαϊκών τάξεων και διατηρούν, με τη χωρική παρουσία τους, ενεργή την ιστορία των προσφύγων, οι οποίοι συνέβαλαν σημαντικά στην παραγωγική ανάπτυξη της χώρας, στη διάδοση προοδευτικών ιδεών και στην ταυτότητα της ελληνικής αριστεράς. Πρόσφυγες δεύτερης και τρίτης γενιάς που έζησαν σ’ αυτούς τους οικισμούς έχουν ακουμπήσει εδώ τις μνήμες μιας ολόκληρης ζωής και της καταγωγής τους. Νεώτεροι ένοικοι διαμένουν ακόμα και σήμερα, καθώς περίπου 50 διαμερίσματα είναι ιδιόκτητα, και αγωνίζονται ως μέλη της κοινότητας των προσφυγικών για τη σωτηρία τους.
Η Εθνική Αντίσταση και ο Εμφύλιος άφησαν τα ίχνη τους στις πολυκατοικίες της Λεωφόρου Αλεξάνδρας, ενώ πολύ πρόσφατα, στη μεγάλη διαδήλωση του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Φόρουμ, γέμισαν κόσμο που παρακολουθούσε από τα μπαλκόνια και τις ταράτσες τους.
Ο αγώνας για τη σωτηρία των προσφυγικών αποτέλεσε ένα οργανωμένο κίνημα φορέων και προσώπων, με μεγάλη διάρκεια και παρεμβάσεις σε πολλά επίπεδα. Συμμετείχαν ο Σύλλογος Προσφύγων, η Αρχιτεκτονική Σχολή ΕΜΠ, οι Πολιτιστικοί Σύλλογοι Άνω και Κέντρου Αμπελοκήπων, ο Σύλλογος Αρχιτεκτόνων, η Ελληνική Εταιρία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού, η ΕΜΔΥΔΑΣ και η Ανοιχτή Πόλη. Αποτέλεσμα αυτού του αγώνα είναι η απόφαση του Ε΄ Τμήματος του ΣτΕ που ακύρωσε απόφαση του ΥΠΠΟ για διατήρηση μόνο 2 πολυκατοικιών (22/4/2004) και η απόφαση του Κεντρικού Συμβουλίου Νεωτέρων Μνημείων (27/11/2008) που κηρύσσει διατηρητέο μνημείο το σύνολο του συγκροτήματος. Αυτές οι δύο αποφάσεις είναι σημαντικά όπλα για να διασώσουμε από το ΤΑΙΠΕΔ τον προσφυγικό συνοικισμό.
Η Απόφαση της Διυπουργικής Επιτροπής Αναδιαρθρώσεων και Αποκρατικοποιήσεων με την οποία περιέρχονται στο ΤΑΙΠΕΔ τα 137 διαμερίσματα που ανήκουν στην ΚΕΔ, με σκοπό να εκποιηθούν για τη μαύρη τρύπα του χρέους, είναι μια επικίνδυνη εξέλιξη η οποία μπορεί να οδηγήσει ακόμα και στην κατεδάφιση των πολυκατοικιών μέσω ανατροπής της θεσμοθετημένης προστασίας τους.
Πρόταση
Το δημοτικό συμβούλιο ζητά την παραχώρηση, έναντι συμβολικού αντιτίμου, στο δήμο Αθηναίων των 137 διαμερισμάτων που έχουν περιέλθει στο ΤΑΙΠΕΔ. Ο δήμος θα αναλάβει την αποκατάσταση/ανάπλασή τους σε συνεργασία με τους φορείς και τους κατοίκους που μέχρι σήμερα τα διέσωσαν από την κατεδάφιση.
Σύμφωνα με αξιόπιστους υπολογισμούς το κόστος, εφόσον δεν υπάρξει τίμημα αγοράς, είναι κατώτερο των 5 εκατ. ευρώ για τις συγκεκριμένες πολυκατοικίες που έχουν περιέλθει στο ΤΑΙΠΕΔ και κινδυνεύουν άμεσα. Τα υπόλοιπα διαμερίσματα από τα 228 συνολικά ανήκουν στο ΥΠΕΚΑ και σε ιδιώτες. Σε δεύτερη φάση ο δήμος Αθηναίων μπορεί να προχωρήσει σε συνεργασία και με τους σημερινούς ιδιοκτήτες στην αποκατάστασή/ανάπλασή τους ώστε να λειτουργήσει ο Προσφυγικός Συνοικισμός ως ενιαίο σύνολο. Επισημαίνουμε ότι και μόνο ο υπαίθριος χώρος θα εξασφαλίσει για όλους στους κατοίκους της περιοχής ένα σημαντικό πνεύμονα πρασίνου έκτασης 5 στρεμμάτων.
2. Να επιστρέψουν στο δήμο οι 24 εργαζόμενοι με αρχικές συμβάσεις stage
Για τους 35 εργαζομένους/ες που απασχολούνταν με συμβάσεις stage στο δήμο Αθηναίων εκδόθηκε η με αριθ.2670/2013 απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών που αναγνώρισε ότι οι διαδοχικές τους συμβάσεις αποτελούν μια ενιαία σύμβαση εξαρτημένης εργασίας αορίστου χρόνου και υποχρέωσε το Δήμο να τους απασχολήσει. Άσκησε ο Δήμος αίτηση αναστολής και προσωρινή διαταγή, ώστε να μην επιστρέφουν στην εργασία τους. Η προσωρινή διαταγή απορρίφθηκε με πράξη του Δικαστή και οι εργαζόμενοι απασχολήθηκαν από τα μέσα Δεκεμβρίου 2013 έως τα τέλη Φλεβάρη 2014, οπότε και εκδόθηκε απόφαση του Δικαστηρίου (ασφαλιστικά μέτρα) που έκανε δεκτή την αίτηση αναστολής του Δήμου, με αποτέλεσμα οι εργαζόμενοι (24 που είχαν επιστρέφει) να αποχωρήσουν από την εργασία τους. Η συζήτηση της έφεσης έχει προσδιοριστεί για να συζητηθεί στις 12 Δεκέμβρη 2014.
Οι εργαζόμενοι/ες που είχαν επιστρέψει στην υπηρεσία τους απασχολήθηκαν σε κρίσιμους για τη λειτουργία του δήμου τομείς και σε θέσεις πρώτης γραμμής που απέφεραν επιπλέον έσοδα στο δήμο. Όπως αποδέχεται και η πλειοψηφία ο δήμος βρίσκεται μπροστά στη δραματική συρρίκνωση του αριθμού των εργαζομένων με κίνδυνο να καταρρεύσουν οι υπολειτουργούσες σήμερα υπηρεσίες - βλέπε έκθεση αξιολόγησης και απόλυση 668 εργαζομένων μέσω διαθεσιμότητας. Θα ήταν τραγικό λάθος και ταυτόχρονα μεγάλη αδικία στις σημερινές συνθήκες ανθρωπιστικής κρίσης και δραματικής ανεργίας, να εκδιωχθούν εργαζόμενοι.
Καλούμε το δημοτικό συμβούλιο να ζητήσει από την οικονομική επιτροπή να μην κάνει δεκτή, δηλαδή να μην εφαρμόσει, την απόφαση που αφορά την αίτηση αναστολής τους και οι εργαζόμενοι να επανέλθουν στις θέσεις τους μέχρι να εκδικαστεί η έφεση (12/12/2014). Η ίδια λύση επελέγη στις περιπτώσεις των συμβασιούχων της ΔΑΕΜ.
3. Καταστήματα στο Δουργούτι
Επανερχόμαστε στο θέμα των καταστημάτων που αποτελούν μέρος των εργατικών κατοικιών στο Δουργούτι και για τα οποία είχαμε καταθέσει στην αρμόδια αντιδήμαρχο κα Κοντοσταθάκου μια μελέτη για το ύψος των ενοικίων στις διάφορες περιοχές της 2ης Δημοτικής Κοινότητας, που αποδείκνυε ότι, συγκριτικά με τις τρέχουσες τιμές, το μίσθωμα των συγκεκριμένων καταστημάτων ήταν πολύ υψηλό. Το θέμα ρυθμίστηκε προσωρινά. Για να λυθεί, όμως, οριστικά και σε βάθος χρόνου, ζητάμε να υπογραφούν νέες συμβάσεις και τα μισθώματα ν’ αντιστοιχηθούν με τις σημερινές αγοραίες τιμές, οι οποίες είναι μειωμένες δραστικά λόγω κρίσης.
1. Προσφυγικός Συνοικισμός Λ. Αλεξάνδρας
Ιστορικό
Το συγκρότημα των 8 προσφυγικών πολυκατοικιών της Λεωφόρου Αλεξάνδρας - 228 διαμερίσματα κατανεμημένα σε 8 πολυκατοικίες με 5 στρ. ελεύθερου χώρου, των αρχιτεκτόνων Κίμωνα Λάσκαρι και Δημητρίου Κυριακού - οικοδομήθηκε το 1933-35 στο πλαίσιο της κρατικής μέριμνας για τη στεγαστική αποκατάσταση των προσφύγων της Μικρασιατικής Καταστροφής. Είναι ένα από τα περιορισμένα σε αριθμό υποδείγματα κοινωνικής κατοικίας η οποία παράγεται από δημόσιους φορείς (Επιτροπή Αποκατάστασης Προσφύγων, Οργανισμός Εργατικής Κατοικίας). Μαζί με τις αστικές πολυκατοικίες της 10ετίας 1930-1940, που κτίζονται από την ιδιωτική πρωτοβουλία, και το εκτεταμένο σχέδιο ανέγερσης σχολικών κτιρίων της ίδιας περιόδου, οι προσφυγικοί συνοικισμοί αποτελούν σημαντικά αρχιτεκτονικά έργα του ελληνικού μοντερνισμού. Κτίρια λιτά, στο πνεύμα του ευρωπαϊκού πουρισμού, ξεχωρίζουν για τους άνετους υπαίθριους/κοινόχρηστους χώρους καθώς, σε αντίθεση με την αστική πολυκατοικία, δεν εντάσσονται στον αστικό ιστό αλλά σε νησίδες ελεύθερης δόμησης μέσα στην πόλη. Εκτός του συνοικισμού της Λεωφόρου Αλεξάνδρας, σύνολα προσφυγικών πολυκατοικιών κτίζονται στη Δραπετσώνα, στη «Στέγη Πατρίδος» στο Λυκαβηττό, στον Άγιο Ιωάννη Ρέντη, στο Δουργούτι και στους Αγίους Αναργύρους στον Πειραιά.
Ο αγώνας για τη διατήρηση/αποκατάσταση του προσφυγικού συνοικισμού της Λεωφόρου Αλεξάνδρας είναι αγώνας για τη διατήρηση της δημόσιας, της κοινωνικής και της ατομικής μνήμης. Τα προσφυγικά αποτελούν μια σημαντική κρατική πρωτοβουλία για τη συλλογική κατοικία των λαϊκών τάξεων και διατηρούν, με τη χωρική παρουσία τους, ενεργή την ιστορία των προσφύγων, οι οποίοι συνέβαλαν σημαντικά στην παραγωγική ανάπτυξη της χώρας, στη διάδοση προοδευτικών ιδεών και στην ταυτότητα της ελληνικής αριστεράς. Πρόσφυγες δεύτερης και τρίτης γενιάς που έζησαν σ’ αυτούς τους οικισμούς έχουν ακουμπήσει εδώ τις μνήμες μιας ολόκληρης ζωής και της καταγωγής τους. Νεώτεροι ένοικοι διαμένουν ακόμα και σήμερα, καθώς περίπου 50 διαμερίσματα είναι ιδιόκτητα, και αγωνίζονται ως μέλη της κοινότητας των προσφυγικών για τη σωτηρία τους.
Η Εθνική Αντίσταση και ο Εμφύλιος άφησαν τα ίχνη τους στις πολυκατοικίες της Λεωφόρου Αλεξάνδρας, ενώ πολύ πρόσφατα, στη μεγάλη διαδήλωση του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Φόρουμ, γέμισαν κόσμο που παρακολουθούσε από τα μπαλκόνια και τις ταράτσες τους.
Ο αγώνας για τη σωτηρία των προσφυγικών αποτέλεσε ένα οργανωμένο κίνημα φορέων και προσώπων, με μεγάλη διάρκεια και παρεμβάσεις σε πολλά επίπεδα. Συμμετείχαν ο Σύλλογος Προσφύγων, η Αρχιτεκτονική Σχολή ΕΜΠ, οι Πολιτιστικοί Σύλλογοι Άνω και Κέντρου Αμπελοκήπων, ο Σύλλογος Αρχιτεκτόνων, η Ελληνική Εταιρία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού, η ΕΜΔΥΔΑΣ και η Ανοιχτή Πόλη. Αποτέλεσμα αυτού του αγώνα είναι η απόφαση του Ε΄ Τμήματος του ΣτΕ που ακύρωσε απόφαση του ΥΠΠΟ για διατήρηση μόνο 2 πολυκατοικιών (22/4/2004) και η απόφαση του Κεντρικού Συμβουλίου Νεωτέρων Μνημείων (27/11/2008) που κηρύσσει διατηρητέο μνημείο το σύνολο του συγκροτήματος. Αυτές οι δύο αποφάσεις είναι σημαντικά όπλα για να διασώσουμε από το ΤΑΙΠΕΔ τον προσφυγικό συνοικισμό.
Η Απόφαση της Διυπουργικής Επιτροπής Αναδιαρθρώσεων και Αποκρατικοποιήσεων με την οποία περιέρχονται στο ΤΑΙΠΕΔ τα 137 διαμερίσματα που ανήκουν στην ΚΕΔ, με σκοπό να εκποιηθούν για τη μαύρη τρύπα του χρέους, είναι μια επικίνδυνη εξέλιξη η οποία μπορεί να οδηγήσει ακόμα και στην κατεδάφιση των πολυκατοικιών μέσω ανατροπής της θεσμοθετημένης προστασίας τους.
Πρόταση
Το δημοτικό συμβούλιο ζητά την παραχώρηση, έναντι συμβολικού αντιτίμου, στο δήμο Αθηναίων των 137 διαμερισμάτων που έχουν περιέλθει στο ΤΑΙΠΕΔ. Ο δήμος θα αναλάβει την αποκατάσταση/ανάπλασή τους σε συνεργασία με τους φορείς και τους κατοίκους που μέχρι σήμερα τα διέσωσαν από την κατεδάφιση.
Σύμφωνα με αξιόπιστους υπολογισμούς το κόστος, εφόσον δεν υπάρξει τίμημα αγοράς, είναι κατώτερο των 5 εκατ. ευρώ για τις συγκεκριμένες πολυκατοικίες που έχουν περιέλθει στο ΤΑΙΠΕΔ και κινδυνεύουν άμεσα. Τα υπόλοιπα διαμερίσματα από τα 228 συνολικά ανήκουν στο ΥΠΕΚΑ και σε ιδιώτες. Σε δεύτερη φάση ο δήμος Αθηναίων μπορεί να προχωρήσει σε συνεργασία και με τους σημερινούς ιδιοκτήτες στην αποκατάστασή/ανάπλασή τους ώστε να λειτουργήσει ο Προσφυγικός Συνοικισμός ως ενιαίο σύνολο. Επισημαίνουμε ότι και μόνο ο υπαίθριος χώρος θα εξασφαλίσει για όλους στους κατοίκους της περιοχής ένα σημαντικό πνεύμονα πρασίνου έκτασης 5 στρεμμάτων.
2. Να επιστρέψουν στο δήμο οι 24 εργαζόμενοι με αρχικές συμβάσεις stage
Για τους 35 εργαζομένους/ες που απασχολούνταν με συμβάσεις stage στο δήμο Αθηναίων εκδόθηκε η με αριθ.2670/2013 απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών που αναγνώρισε ότι οι διαδοχικές τους συμβάσεις αποτελούν μια ενιαία σύμβαση εξαρτημένης εργασίας αορίστου χρόνου και υποχρέωσε το Δήμο να τους απασχολήσει. Άσκησε ο Δήμος αίτηση αναστολής και προσωρινή διαταγή, ώστε να μην επιστρέφουν στην εργασία τους. Η προσωρινή διαταγή απορρίφθηκε με πράξη του Δικαστή και οι εργαζόμενοι απασχολήθηκαν από τα μέσα Δεκεμβρίου 2013 έως τα τέλη Φλεβάρη 2014, οπότε και εκδόθηκε απόφαση του Δικαστηρίου (ασφαλιστικά μέτρα) που έκανε δεκτή την αίτηση αναστολής του Δήμου, με αποτέλεσμα οι εργαζόμενοι (24 που είχαν επιστρέφει) να αποχωρήσουν από την εργασία τους. Η συζήτηση της έφεσης έχει προσδιοριστεί για να συζητηθεί στις 12 Δεκέμβρη 2014.
Οι εργαζόμενοι/ες που είχαν επιστρέψει στην υπηρεσία τους απασχολήθηκαν σε κρίσιμους για τη λειτουργία του δήμου τομείς και σε θέσεις πρώτης γραμμής που απέφεραν επιπλέον έσοδα στο δήμο. Όπως αποδέχεται και η πλειοψηφία ο δήμος βρίσκεται μπροστά στη δραματική συρρίκνωση του αριθμού των εργαζομένων με κίνδυνο να καταρρεύσουν οι υπολειτουργούσες σήμερα υπηρεσίες - βλέπε έκθεση αξιολόγησης και απόλυση 668 εργαζομένων μέσω διαθεσιμότητας. Θα ήταν τραγικό λάθος και ταυτόχρονα μεγάλη αδικία στις σημερινές συνθήκες ανθρωπιστικής κρίσης και δραματικής ανεργίας, να εκδιωχθούν εργαζόμενοι.
Καλούμε το δημοτικό συμβούλιο να ζητήσει από την οικονομική επιτροπή να μην κάνει δεκτή, δηλαδή να μην εφαρμόσει, την απόφαση που αφορά την αίτηση αναστολής τους και οι εργαζόμενοι να επανέλθουν στις θέσεις τους μέχρι να εκδικαστεί η έφεση (12/12/2014). Η ίδια λύση επελέγη στις περιπτώσεις των συμβασιούχων της ΔΑΕΜ.
3. Καταστήματα στο Δουργούτι
Επανερχόμαστε στο θέμα των καταστημάτων που αποτελούν μέρος των εργατικών κατοικιών στο Δουργούτι και για τα οποία είχαμε καταθέσει στην αρμόδια αντιδήμαρχο κα Κοντοσταθάκου μια μελέτη για το ύψος των ενοικίων στις διάφορες περιοχές της 2ης Δημοτικής Κοινότητας, που αποδείκνυε ότι, συγκριτικά με τις τρέχουσες τιμές, το μίσθωμα των συγκεκριμένων καταστημάτων ήταν πολύ υψηλό. Το θέμα ρυθμίστηκε προσωρινά. Για να λυθεί, όμως, οριστικά και σε βάθος χρόνου, ζητάμε να υπογραφούν νέες συμβάσεις και τα μισθώματα ν’ αντιστοιχηθούν με τις σημερινές αγοραίες τιμές, οι οποίες είναι μειωμένες δραστικά λόγω κρίσης.