Θεωρώ ιδιαίτερα χρήσιμη τη διοργάνωση αυτής της εκδήλωσης που στόχο έχει την ενημέρωση του επιχειρηματικού κόσμου της Ελλάδας σε σχέση με τις οικονομικές και επιχειρηματικές δυνατότητες της κυπριακής οικονομίας
, με έμφαση σε συγκεκριμένους τομείς, όπως έχει διαμορφωθεί η δομή της παρούσας εκδήλωσης.Θέλω να ευχαριστήσω τους διοργανωτές, την εταιρεία Financial Media Way, τόσο για τη διοργάνωση αυτής της σημαντικής εκδήλωσης όσο και για την πρόσκληση να συμμετάσχω σε αυτή την εκδήλωση.
Οι δεσμοί Κύπρου και Ελλάδας είναι διαχρονικοί και αδιαμφισβήτητοι. Πέρα από τους πολύ στενούς ιστορικούς δεσμούς, υπάρχει επίσης στενή συνεργασία και σε οικονομικούς τομείς, όπως αποδεικνύεται και μέσα από οικονομικούς δείκτες. Κύπρος και Ελλάδα είναι δύο χώρες ισότιμα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) που αντιμετωπίζουν κοινές πολιτικές και οικονομικές προκλήσεις, αλλά και ευκαιρίες συνεργασίας.
Η στενή συνεργασία των δύο χωρών στην εποχή της γεωπολιτικής αστάθειας που ζούμε σήμερα δεν είναι μόνο ζωτικής σημασίας, αλλά ίσως αποτελεί και μια επιτακτική προοπτική.
Η Κύπρος, με μια δυναμική σύγχρονη ανάπτυξη, βρίσκεται στη διασταύρωση Ευρώπης, Ασίας και Αφρικής. Αποτελεί τη γέφυρα των χωρών της περιοχής με την Ευρώπη, ενισχυμένη από τις καλές σχέσεις και συνεργασίες με χώρες όπως η Αίγυπτος, η Ιορδανία, η Σαουδική Αραβία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, τον Λίβανο κ.ά.
Παρά τις αρνητικές γεωπολιτικές και γεωοικονομικές εξελίξεις με τις σημαντικές προκλήσεις και αβεβαιότητες που έχουν δημιουργηθεί, οι οικονομίες της Κύπρου και της Ελλάδας έχουν επιδείξει σημαντική ανθεκτικότητα και καλές οικονομικές επιδόσεις.
Οι εξελίξεις αυτές προδιαγράφουν τις δυνατότητες για περαιτέρω ανάπτυξη, ακόμα μεγαλύτερη άνοδο του βιοτικού επιπέδου των λαών μας εντός ενός ευδιάκριτου χώρου ανάπτυξης περαιτέρω συνεργασιών και συνεργειών μεταξύ των Ελλαδιτών και Κυπρίων επιχειρηματιών.
Η οικονομία της Κύπρου είναι μια από τις πιο αναπτυσσόμενες στην περιοχή με τον τομέα των υπηρεσιών όπως ο τουρισμός, οι χρηματοοικονομικές υπηρεσίες και η ναυτιλία να αποτελούν τους βασικούς πυλώνες. Τα τελευταία χρόνια η Κύπρος έχει επενδύσει στην τεχνολογία και την καινοτομία και έχει προσελκύσει πολλές διεθνείς εταιρείες και start-ups.
Σήμερα υπάρχουν πολλές προοπτικές για επενδύσεις και συνεργασίες στην προσπάθεια για πράσινη μετάβαση και μπορεί να αποτελέσει ένα σημαντικό πλεονέκτημα για ελληνικές επιχειρήσεις, όπου ομολογουμένως έχουν σημαντική εμπειρία και τεχνογνωσία. Η κυπριακή οικονομία κατατάσσεται σήμερα ανάμεσα στις καλύτερες της ΕΕ από πλευράς οικονομικών επιδόσεων ως αποτέλεσμα της εφαρμογής μιας σταθερής, υπεύθυνης, προληπτικής και ισόρροπης οικονομικής πολιτικής. Και αυτό παρά το γεγονός ότι η κυπριακή οικονομία είναι ευάλωτη σε εξωγενείς παράγοντες λόγω του ανοικτού χαρακτήρα και του μικρού μεγέθους της. Αυτά τα χαρακτηριστικά μπορεί να θεωρούνται μειονεκτήματα, αλλά ταυτόχρονα μέσα από ορθούς οικονομικούς χειρισμούς μπορούν να εξελιχτούν και ως πλεονεκτήματα, γιατί δίνουν τη δυνατότητα ευελιξίας στους χειρισμούς.
Συγκεκριμένα, ο ρυθμός ανάπτυξης της οικονομίας εκτιμάται ότι παρουσίασε επιτάχυνση 3,7% το 2024 σε σχέση με το 2023, πολλαπλάσιο του μέσου όρου της ΕΕ, ενώ στην αγορά εργασίας παρατηρήθηκε περαιτέρω μείωση του ποσοστού ανεργίας, κάτω του 5%, πλησιάζοντας συνθήκες πλήρους απασχόλησης. Σημαντικό επίσης είναι το γεγονός ότι το επίπεδο πληθωρισμού συνέχισε την πτωτική του πορεία, καταγράφοντας μείωση από το 3,5% το 2023, στο 1,8% το 2024.
Από πλευράς δημόσιων οικονομικών, η Κύπρος συγκαταλέγεται επίσης ανάμεσα στις χώρες της ΕΕ με τις καλύτερες επιδόσεις. Μέσω ορθής δημοσιονομικής διαχείρισης, η Κύπρος παρουσιάζει ψηλό πρωτογενές πλεόνασμα της τάξης του 5% και προβλέπεται να συνεχίσει την ίδια αναπτυξιακή πορεία και τα επόμενα χρόνια, γεγονός που θα οδηγήσει σε σημαντική μείωση του δημόσιου χρέους ως ποσοστό του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ), κάτω από το όριο του 60%, μέχρι το 2026.
Η αξιοσημείωτη αυτή πορεία της οικονομίας επιβεβαιώνεται και από τις αξιολογήσεις των oίκων πιστοληπτικής αξιολόγησης, αφού κατά τη διάρκεια αυτής της διακυβέρνησης, η Κύπρος επανακατατάσσεται πλέον στην κατηγορία «Α» μετά από 13 χρόνια από όλους τους Διεθνείς Οίκους Αξιολόγησης. Είναι ενδεικτικό να αναφέρω ότι τα τελευταία δύο περίπου χρόνια η αξιοπιστία της κυπριακής οικονομίας έτυχε εννέα αναβαθμίσεις από τους Διεθνείς Οίκους.
Όσον αφορά τις προοπτικές της οικονομίας το 2025, αναμένεται να συνεχίσει να επιδεικνύει ανθεκτικότητα, παρουσιάζοντας ρυθμό ανάπτυξης στο 3,1%, πολύ ψηλότερο από τον μέσο όρο της ΕΕ.
Σε σχέση με τις προκλήσεις για το 2025, αυτές προβλέπονται να προέλθουν κυρίως από το ασταθές διεθνές οικονομικό περιβάλλον. Σε περίπτωση που συνεχιστούν ή ενταθούν οι δύο πόλεμοι στην Ουκρανία και στη Μέση Ανατολή, υπάρχει το ενδεχόμενο νέων πληθωριστικών πιέσεων στην οικονομία. Επιπρόσθετα, υπάρχουν σοβαρές ανησυχίες ότι η νέα Κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής (ΗΠΑ) θα εφαρμόσει προστατευτική πολιτική, επιβάλλοντας δασμούς σε προϊόντα τρίτων χωρών, συμπεριλαμβανομένης της ΕΕ.
Οι προκλήσεις αυτές έχουν σταθμιστεί, στο πλαίσιο του τετραετούς Δημοσιονομικού πλαισίου που έχει υποβληθεί στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και ήδη έχει εγκριθεί.
Σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα, στόχος μας είναι να διατηρήσουμε τη σταθερή πορεία της οικονομίας μας, συνεχίζοντας την εφαρμογή της δημοσιονομικής πειθαρχίας, συνεχίζοντας την ισόρροπη αναπτυξιακή πολιτική, εμπλουτίζοντας το οικονομικό μας μοντέλο και προχωρώντας σε διαρθρωτικές αλλαγές. Τα δεδομένα αυτά θα μας βοηθήσουν στο να προσελκύσουμε ακόμη περισσότερες επενδύσεις, οι οποίες αποτελούν κλειδί για την ανάπτυξη μιας οικονομίας. Βεβαίως αυτό που επιδιώκουμε είναι η προσέλκυση βιώσιμων επενδύσεων που να στηρίζονται στην πραγματική και ουσιαστική δραστηριοποίηση επιχειρήσεων με τη δημιουργία παραγωγικών μονάδων, υποδομές και αμειπτικές θέσεις εργασίας.
Ο ρόλος μας ως κράτος στην προσέλκυση επενδύσεων επικεντρώνεται στη διασφάλιση μακροοικονομικής σταθερότητας, συνθηκών υγιούς ανταγωνισμού και ενός ελκυστικού επιχειρηματικού περιβάλλοντος.
Στο πλαίσιο αυτό, η Κυβέρνηση μας έχει εφαρμόσει στοχευμένα μέτρα για ανάδειξη της Κύπρου ως βάσης για διεθνείς εταιρείες με προσωπικό υψηλής εξειδίκευσης, ως διεθνές χρηματοοικονομικό κέντρο με ιδιαίτερη έμφαση στην προσέλκυση επενδυτικών ταμείων και ως προορισμού με σημαντικές ευκαιρίες επένδυσης σε στρατηγικούς τομείς, όπως οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, η υγεία και η εκπαίδευση.
Η νέα στρατηγική για προσέλκυση επενδύσεων και ταλέντων έχει στόχο την εγκατάσταση και δραστηριοποίηση διεθνών εταιρειών στην Κύπρο, οι οποίες δύναται να προσφέρουν υψηλή και αειφόρο προστιθέμενη αξία στην τοπική οικονομία μέσω της δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας και της αυξημένης ζήτησης των εγχώριων υπηρεσιών.
Η νέα αυτή στρατηγική έχει ήδη αρχίσει να αποδίδει καρπούς, με σημαντικό αριθμό εταιρειών να έχουν δημιουργήσει τη βάση τους στην Κύπρο, δηλαδή έχουν πραγματική υπόσταση και συνεισφέρουν στην οικονομία. Χαρακτηριστικά να αναφέρω ότι μεταξύ 2022-2024 περισσότερες από 2.300 νέες εταιρείες έχουν εγγραφεί στην Κύπρο μέσω της Μονάδας Διευκόλυνσης Εταιρειών, με περισσότερους από 1.2000 εργαζομένους να μεταφέρονται στην Κυπριακή Δημοκρατία.
Κυρίες και κύριοι,
Το οικονομικό μοντέλο είναι άμεσα συνυφασμένο και με το ποια είναι η εικόνα της χώρας αυτής στο εξωτερικό. Είναι γεγονός ότι η Κύπρος τα τελευταία χρόνια δεν είχε την καλύτερη εικόνα, αλλά αυτό έχει αλλάξει οριστικά μέσω μεθοδευμένων ενεργειών της Κυβέρνησής μας. Έχει δοθεί ιδιαίτερη σημασία στην αναδημιουργία της κρατικής μας ταυτότητας (rebranding), ώστε η Δημοκρατία να παραμείνει αφενός, ένας φιλικός προορισμός για επενδυτές, αλλά ταυτόχρονα να αντιμετωπίζονται αποτελεσματικά οι όποιες τάσεις φοροδιαφυγής και φοροαποφυγής.
Μέσα στο 2025 θα θέσουμε σε εφαρμογή την Ενιαία Εποπτική Αρχή που θα αναλάβει την αδειοδότηση και εποπτεία του τομέα χρηματοοικονομικών υπηρεσιών, καθώς και την Ενιαία Επιτροπή Κυρώσεων στο Υπουργείο Οικονομικών, η σύσταση της οποίας είναι στο τελικό στάδιο και θα τεθεί σε εφαρμογή σύντομα, ως αποτέλεσμα της συνεργασίας μας με Άγγλους εμπειρογνώμονες. Με τους δύο αυτούς θεσμούς θα ενισχυθεί η αντίληψη ότι η Κύπρος είναι ένα κράτος δικαίου που εφαρμόζει σωστά οικονομικές αρχές και κυρώσεις.
Όσον αφορά γενικότερα τις προσπάθειες μας για εμπλουτισμό του οικονομικού μας μοντέλου, το οποίο θα πρέπει να διέπεται από μια ισόρροπη οικονομική αναπτυξιακή πολιτική, στόχος μας είναι η ανάπτυξη να προέρχεται από νέους παραγωγικούς τομείς, αλλά και από παραδοσιακούς τομείς, όπως ο πρωτογενής τομέας, δηλαδή η γεωργία και η κτηνοτροφία, με έμφαση στη δημιουργία συνεργειών, σύγχρονων μεθόδων παραγωγής και κυρίως εξαγωγικού χαρακτήρα προϊόντων, με διεύρυνση των προοπτικών εξαγωγών.
Το επόμενο διάστημα η προσοχή μας αφορά τον σχεδιασμό και τη δημιουργία συνθηκών που να διευκολύνουν κοινές επενδύσεις Κυπρίων και ξένων επιχειρηματιών, σε επενδύσεις όμως που να δημιουργούν υποδομές, νέες παραγωγικές μονάδες και αμειπτικές θέσεις απασχόλησης, ενθαρρύνοντας τον εξαγωγικό προσανατολισμό.
Δράττοντας τη σημερινή μου παρουσία εδώ, θα ήθελα να απευθύνω πρόσκληση προς εσάς, τον επιχειρηματικό κόσμο της Ελλάδας, να αξιοποιήσει τις επενδυτικές ευκαιρίες που προσφέρει η Κύπρος, περιλαμβανομένων συνεργειών με Κύπριουςεπιχειρηματίες. Ήδη ο δρόμος έχει ανοίξει με την παρουσία δεκάδων κυπριακών επιχειρήσεων στην Ελλάδα και πολλών επιχειρήσεων από την Ελλάδα να δραστηριοποιούνται στην Κύπρο. Ο χώρος όμως για τέτοιες συνέργειες είναι μεγάλος και μπορεί να εμπλουτιστεί με νέους τομείς κοινού ενδιαφέροντος.
Σημαντικός ανερχόμενος τομέας στην Κύπρο αποτελεί ο τομέας της αμυντικής βιομηχανίας, για τον οποίο έχουμε δώσει ιδιαίτερη βαρύτητα ως κυβέρνηση και εγώ προσωπικά ως Υπουργός Οικονομικών. Είναι κλάδος, στον οποίο έχουμε, εκτιμώ, αρκετά συγκριτικά πλεονεκτήματα όσον αφορά ανθρώπινο δυναμικό και τις υποδομές. Ήδη με την ενίσχυση που δώσαμε αυτή την περίοδο ως κράτος, έχουν αποφέρει σημαντικά οφέλη οι εταιρείες αυτές στην Κύπρο. Είναι τέτοιους τομείς που θέλουμε πλέον να ενισχύσουμε. Ο τομέας αμυντικής βιομηχανίας, είμαι πεπεισμένος ότι διαθέτει τεράστιο χώρο συνεργασιών ελληνικών και κυπριακών επιχειρήσεων. Σήμερα περίπου 30 κυπριακές εταιρείες σχεδιάζουν, παράγουν και εξάγουν σύγχρονο πολεμικό εξοπλισμό. Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Άμυνας έχει αναγνωρίσει τρεις κυπριακές εταιρείες ως κορυφαίες στον τομέα τους.
Το ίδιο συμβαίνει και με την ελληνική αμυντική βιομηχανία, η οποία έχει αναγνωριστεί και συμπεριληφθεί και στην αλυσίδα παραγωγής αεροσκαφών, αρμάτων μάχης και φρεγατών. Επομένως, είναι πρόδηλο ότι υπάρχει τεράστιος χώρος συνεργειών μεταξύ κυπριακών και ελλαδικών επιχειρήσεων, με αδιαμφισβήτητες οικονομικές προοπτικές και όχι μόνο.
Σημαντικό μέρος του μετασχηματισμού του οικονομικού μοντέλου αποτελεί η προσαρμογή στην πράσινη μετάβαση και τα βήματα για περαιτέρω ψηφιοποίηση. Ειδικά στον τομέα της ψηφιοποίησης, υπάρχει ακόμη σημαντικός δρόμος να διανυθεί, αλλά υπάρχει συγκεκριμένη στρατηγική και με ένα νέο Υφυπουργείο, το οποίο κάνει εξαιρετική δουλειά στον τομέα αυτό.
Η διευκόλυνση της πρόσβασης των επιχειρήσεων στη χρηματοδότηση αποτελεί σημαντικό παράγοντα για τη μετάβαση στο νέο οικονομικό μοντέλο της Κύπρου. Με στόχο την ενίσχυση της χρηματοδότησης των επιχειρήσεων, συστάθηκε το Ταμείο Χρηματοδότησης Κεφαλαίου Κύπρου (Cyprus Equity Fund), το οποίο θα επενδύει κυρίως σε νεοφυείς και καινοτόμες κυπριακές εταιρείες, με στόχο την κάλυψη του χρηματοδοτικού κενού που εντοπίζεται στην κυπριακή αγορά λόγω του υψηλού επενδυτικού ρίσκου των εταιρειών αυτών.
Επιπλέον, η κυβέρνηση προωθεί τη σύσταση και λειτουργία του Εθνικού Οργανισμού Ανάπτυξης (National Promotion Agency), αποστολή του οποίου είναι η ενίσχυση των πρωτοβουλιών του κράτους για βελτίωση της πρόσβασης σε χρηματοδότηση για μικρομεσαίες και νεοφυείς επιχειρήσεις και αυτοεργοδοτούμενους, και παρέμβαση όπου υπάρχουν χρηματοδοτικά κενά στην αγορά. Ο Οργανισμός αναμένεται να λειτουργήσει μέχρι το τρίτο τρίμηνο του 2025.
Στα σκαριά υλοποίησης βρίσκεται επίσης η Φορολογική Μεταρρύθμιση ως συνειδητή απόφαση πολιτικής στη διαμόρφωση της οικονομικής πολιτικής της χώρας, με στόχο τη βελτίωση του φορολογικού συστήματος και την ενίσχυση της οικονομικής ανάπτυξης.
Η μεταρρύθμιση αυτή αποσκοπεί στο να καταστήσει το φορολογικό σύστημα πιο δίκαιο, πιο αποτελεσματικό και ανταγωνιστικό, ενώ ταυτόχρονα θα ενισχύσει ακόμα περισσότερο την εμπιστοσύνη των πολιτών και των επιχειρήσεων στο κράτος. Στόχος, μεταξύ άλλων, της φορολογικής μεταρρύθμισης, η οποία είναι υπό εξέλιξη και ολοκληρώνεται πριν το τέλος του 2025, είναι η δικαιότερη κατανομή του φορολογικού βάρους και η ενθάρρυνση του επιχειρείν.
Κυρίες και κύριοι,
Η οικονομική διαχείριση χρειάζεται τόλμη, ρεαλισμό και ορθή αντίληψη των προκλήσεων, πρωτοβουλίες και αποφάσεις.
Η διασφάλιση βιώσιμης ανάπτυξης και η ενίσχυση της ανθεκτικότητας της οικονομίας αποτελούν μια από τις σημαντικότερες προτεραιότητες τόσο της ελληνικής όσο και της κυπριακής κυβέρνησης.
Και είναι εδώ που Κύπρος και Ελλάδα, παρά τις ιδιομορφίες της κάθε οικονομίας, έχουμε την ίδια κατεύθυνση.
Η οικονομία της Κύπρου προσφέρει πολλές ευκαιρίες που αξίζει να εξερευνηθούν. Η συνεργασία μεταξύ Κύπρου και Ελλάδας μπορεί να ενισχύσει την ανάπτυξη και την ευημερία και των δύο χωρών, δημιουργώντας ένα μέλλον γεμάτο προοπτικές.
Ευχαριστώ για την προσοχή σας, και εύχομαι από την πρωτοβουλία της
οργάνωσης αυτής της εκδήλωσης να προκύψουν θετικές δράσεις προς όφελος
των δύο αδελφών χωρών μας και των λαών τους.