Προσυνεδριακή συνάντηση στη Λαμία για θέματα πολιτικής προστασίας, αγροτικής ανάπτυξης και ορεινών περιοχών
Λάζαρος Κυρίζογλου:
Η Αυτοδιοίκηση πρέπει να έχει ισχυρό και ουσιαστικό ρόλο στη διαχείριση των συνεπειών της κλιματικής κρίσης, του δημογραφικού, στα ζητήματα ασφάλειας, στέγασης, αντιμετώπισης της φτώχειας, ενεργειακής αυτάρκειας
Θέματα που αφορούν στις πολιτικές κα τις δράσεις των δήμων στους τομείς πολιτικής προστασίας, αγροτικής ανάπτυξης και στήριξης των ορεινών περιοχών συζητήθηκαν στη σημερινή προσυνεδριακή συνάντηση που πραγματοποίησε στη Λαμία, ενόψει του Ετήσιου Τακτικού Συνεδρίου που θα γίνει στη Ρόδο 7-9 Νοεμβρίου με τη συμμετοχή αιρετών Στερεάς Ελλάδας και Θεσσαλίας.
Αναφερόμενος ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ στα ζητήματα αιχμής για τους δήμους επικεντρώθηκε στα θεσμικά, οικονομικά ζητήματα, τη διαχείριση των πόσιμων υδάτων.
Ο κ. Κυρίζογλου σημείωσε ότι η Αυτοδιοίκηση χρειάζεται επιπλέον θεσμικά και οικονομικά εργαλεία με ξεκαθάρισμα αρμοδιοτήτων, για να έχει ισχυρό και ουσιαστικό ρόλο στη διαχείριση των μεγάλων ζητημάτων όπως οι συνέπειες της κλιματικής κρίσης, τα ανοικτά κοινωνικά ζητήματα όπως η ασφάλεια, η στέγαση, η αντιμετώπιση της φτώχειας, η ενεργειακή αυτάρκεια, η ανάπτυξη των πόλεων μας με ανθρώπινους όρους, η θεσμική αναβάθμιση του αυτοδιοικητικού θεσμού και του αιρετού πολιτικού προσωπικού.
Στο ζήτημα των οικονομικών των δήμων ο κ. Κυρίζογλου ανέφερε ότι η ΚΕΔΕ έθεσε ως επιτακτική ανάγκη η Κυβέρνηση να προχωρήσει άμεσα στην καταβολή επιπλέον 450 εκ. ευρώ, γενναία αύξηση των ΚΑΠ το 2025, την απόδοση των χρημάτων του τέλους ταφής, την απόδοση των θεσμοθετημένων πόρων στους δήμους και την κατάργηση του άρθρου 44 του Ν. 5000/2010, που θεσπίζει «κόφτη» - ανώτατο πλαφόν 3,528 δισ. ευρώ στους ΚΑΠ, ανεξάρτητα από το άρθρο 259 Ν.3852/2010 και την εξέλιξη των φορολογικών εσόδων (φόρος εισοδήματος, ΦΠΑ, ΕΝΦΙΑ), που χρηματοδοτούν το καλάθι των ΚΑΠ.
Για το ζήτημα της διαχείρισης των πόσιμων υδάτων (ΔΕΥΑ) ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ ανέφερε ότι έχει κατατεθεί πρόταση- μελέτη ΚΕΔΕ- ΕΔΕΥΑ και ΕΕΤΑΑ, η οποία, σε αντίθεση με την πρόταση του ΥΠΕΝ για τη δημιουργία φαραωνικών ΔΕΥΑ ανά περιφέρεια, προβλέπει τη λειτουργία μίας, ίσως και δύο ΔΕΥΑ σε κάθε νομό και το ΔΣ του νέου σχήματος θα το απαρτίζουν αμιγώς, η τοπική Ένωση Δημοτικών Επιχειρήσεων και όλοι οι δήμοι της περιοχής. Βέβαια, τόνισε, η ΚΕΔΕ αναμένει το σχέδιο νόμου και να τοποθετηθεί. Επίσης η ΚΕΔΕ έχει θέσει θέματα που αφορούν την κατασκευή φραγμάτων, τα θερμοκήπια, τη στάγδην άρδευση και τις αφαλατώσεις.
Αναφερόμενος στο πρόγραμμα του ΥΠΕΝ για την εκτέλεση έργων εξοικονόμησης πόσιμου νερού, με ωφελούμενους 81 συνολικά δήμους και ΔΕΥΑ, ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ τόνισε ότι επιβλήθηκε μεταγενέστερα με ΚΥΑ, μετά την αρχική απόφαση ένταξης, η συμμετοχή των δήμων και των ΔΕΥΑ με ποσοστό 20% στην χρηματοδότηση των συμβάσεων εκτέλεσης των σχετικών έργων.
«Μιλάμε για ένα συνολικό ποσό συμβασιοποιημένων έργων ύψους 130.000.000 € όπου το 20% , η δική μας συμμετοχή , ανέρχεται στα 26.000.000 ευρώ. Η ΚΕΔΕ έχει ξεκαθαρίσει προς το ΥΠΕΝ ότι οι δήμοι και οι ΔΕΥΑ αδυνατούν να καταβάλουν αυτά τα χρήματα, οπότε τα συγκεκριμένα έργα κινδυνεύουν με απένταξη και μη εκτέλεση αν δεν βρεθεί άλλη λύση. Είναι ευθύνη του ΥΠΕΝ να δώσει λύση» υπογράμμισε ο κος Κυρίζογλου.
Δήμοι και Πολιτική Προστασία
«Ως Αυτοδιοίκηση δεν φοβόμαστε να σηκώσουμε και πρόσθετες ευθύνες αφού υπάρχουν οι αναγκαίες προϋποθέσεις. Αρκεί να ξέρουμε τι υποχρεούμαστε να κάνουμε, με ποιο προσωπικό και μέσα, με ποιους πόρους και με την υποχρέωσή μας τότε ν’ αξιολογούμαστε όλοι για την ικανότητα και τις αδυναμίες μας, και η Αυτοδιοίκηση αλλά και οι κρατικοί φορείς και οι κάθε είδους αρμόδιοι», τόνισε στην εισήγησή του ο πρόεδρος της Επιτροπής Πολιτικής Προστασίας & Κλιματικής Κρίσης, Βλάσσης Σιώμος, Δημοτικός Σύμβουλος Πεντέλης.
Αναφερόμενος στον αναβαθμισμένο ρόλο της Αυτοδιοίκησης Α΄Βαθμού, στον τομέα της Πολιτικής Προστασίας, σημείωσε ότι, καλείται τα επόμενα χρόνια να διαχειριστεί και τις συνέπειες της κλιματικής κρίσης, ένα αναδυόμενο παγκόσμιο πρόβλημα σε διεθνές, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο:
«Μπροστά στην πρόκληση αυτή, η ΚΕΔΕ αναλαμβάνει να ασχοληθεί εκτός από τους ρόλους και τις αρμοδιότητες των υπηρεσιακών δομών των Δήμων και το επίπεδο εμπλοκής τους στη διαχείριση, αναλύοντας τις επιμέρους ενέργειες πρωτοβουλίες και προγράμματα που πρέπει να γίνουν, σε κάθε στάδιο, ώστε ο κάθε Δήμος να αποκτήσει έναν σύγχρονο επιχειρησιακό σχεδιασμό ένα αξιόπιστο και αποδοτικό σχέδιο και μια επιχειρησιακή ικανότητα ως ασπίδα προστασίας για τους κινδύνους και τις κρίσεις που μας απειλούν».
Ως προαπαιτούμενα έθεσε:
1.Θεσμική αποσαφήνιση αρμοδιοτήτων και διαμόρφωση ενός σταθερού στο χρόνο θεσμικού πλαισίου
2.Διοικητική προσαρμογή στα πλαίσια της πολυεπίπεδης διακυβέρνησης με κωδικοποίηση των αρμοδιοτήτων σε κάθε επίπεδο της διοίκησης
3.Σταθερή οργανωτική δομή της πολιτικής προστασίας σε επίπεδο Δήμου και σε διαδημοτικό επίπεδο
4.Στελέχωση τοπικών δομών με μόνιμο προσωπικό και επικουρική ενίσχυση με έκτακτο προσωπικό και εθελοντικές ομάδες
5.Εξειδίκευση του επιχειρησιακού σχεδιασμού σε τοπικό επίπεδο για κάθε κατηγορία κινδύνου και δημιουργία εργαλείων παραμετροποίησης και εφαρμογής του σχεδιασμού αυτού
6.Διασφάλιση του απαιτούμενου βάσει του σχεδιασμού μηχανολογικού και τεχνολογικού εξοπλισμού
7.Σταθερή και επαρκή ετήσια χρηματοδότηση και διασφάλιση στοχευμένων χρηματοδοτικών λύσεων μέσα από ανταγωνιστικά και άλλα προγράμματα
8.Αξιοποίηση ειδικών εφαρμογών ΤΠΕ και προϊόντων της επιστημονικής έρευνας για τη πρόληψη και τη θωράκιση ευάλωτων περιοχών από κινδύνους φυσικών καταστροφών
9.Εκπόνηση πολυετούς ειδικού προγράμματος για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας των δημοτικών υποδομών. Χρηματοδότησή του μέσω του τέλους ανθεκτικότητας
10.Διαβαθμισμένη εκπαίδευση στελεχών ΟΤΑ, εθελοντικών ομάδων και του τοπικού πληθυσμού σε θέματα πρόληψης και διαχείρισης κινδύνων
Τέλος ανέλυσε το διεκδικητικό πλαίσιο της Τ.Α. προτείνοντας:
1.ΘΕΣΜΙΚΕΣ ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ
-Μετά από σχετική καταγραφή των υφιστάμενων δομών, να προβλεφθούν αντίστοιχες μονάδες μετά από προσαρμογή των ΟΕΥ, να αυξηθούν οι ΚΑΠ προκειμένου να αποκτήσουν όλοι οι Δήμοι μια οργανική μονάδα Πολιτικής Προστασίας που θα ασκεί τις αρμοδιότητες που προβλέπει το κανονιστικό πλαίσιο.
-Αποσαφήνιση των αρμοδιοτήτων που συνδέονται με την πρόληψη των φυσικών καταστροφών
-Επιτάχυνση εφαρμογής συναφών δημόσιων πολιτικών
- Κωδικοποίηση των ισχυουσών διατάξεων
2.ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ
Εκπόνηση ενός Εθνικού Σχεδίου Πολιτικής Προστασίας στην οποία να εντάσσονται όλα τα προγράμματα, σχέδια, μέτρα και δράσεις σε επίπεδο πρόληψης, ετοιμότητας, αντιμετώπισης και αποκατάστασης σύμφωνα με τις προβλέψεις των «Περιφερειακών Σχεδίων Αντιμετώπισης Εκτάκτων Αναγκών και Διαχείρισης Συνεπειών» των Περιφερειών και των «Τοπικών Σχεδίων Αντιμετώπισης Εκτάκτων Αναγκών και Διαχείρισης Συνεπειών» των Δήμων.
3. ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΔΥΝΑΜΙΚΟ
-Μόνιμο προσωπικό
-Έκτακτο προσωπικό
-ειδικό πρόγραμμα κοινωφελούς εργασίας για τους Δήμους, τα νομικά τους πρόσωπα και τους Συνδέσμους
4.ΣΤΑΘΕΡΗ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ ΚΑΙ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΙΚΑ ΜΕΣΑ
-Θεσμοθετημένοι πόροι
-Χρηματοδοτικά μέσα
5.ΝΕΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ ΣΤΗΝ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΤΩΝ ΤΟΠΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΣΜΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ
6.ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΚΑΙ ΕΥΑΙΣΘΗΤΟΠΟΙΗΣΗ ΣΕ ΘΕΜΑΤΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ
Αυτοδιοίκηση και αγροτική ανάπτυξη
«Ζούμε σε μια εποχή «αιχμής» της κλιματικής αλλαγής. Σε αυτή τη νέα πραγματικότητα πρέπει όλοι να προσαρμοστούμε. Δήμοι, Περιφέρειες, Πολίτες το ίδιο το Κράτος. Είναι μια πραγματικότητα που δημιουργεί νέες ανάγκες για διαφορετικές πολιτικές, για καινούργιες προσεγγίσεις», τόνισε ο πρόεδρος της Επιτροπής Αγροτικής Ανάπτυξης της ΚΕΔΕ, Δημήτρης Τζιαχρήστας, μέλος ΔΣ ΚΕΔΕ, δημοτικός σύμβουλος Δομοκού.
Σημείωσε ότι, η πρωτογενής παραγωγή θα πρέπει να τεθεί, σε νέες πιο στέρεες και υγιείς βάσεις: «Δεν μπορεί να υπάρξει αγροτική ανάπτυξη, χωρίς να υπάρχει τοπική ανάπτυξη. Στο πλαίσιο αυτό οι Δήμοι είναι αυτοί που θα πρέπει να διαχειρίζονται κρίσιμα αγροτικά ζητήματα που αφορούν στην καθημερινότητα των γεωργών και κτηνοτρόφων μας, με την προϋπόθεση όμως να έχουν ουσιαστικό ρόλο και αρμοδιότητες που θα συνοδεύονται και από τους αντίστοιχους οικονομικούς πόρους».
Υπογράμμισε ότι η προσπάθειες της Τ.Α πρέπει να τείνουν προς την διατήρησης του αγροτικού πληθυσμού στην ύπαιθρο, την άρση των χρόνιων παθογενειών της πρωτογενούς παραγωγής, την ενίσχυση της ποιοτικής φυτικής και ζωικής παραγωγής και την εξωστρέφεια των αγροτικών μας προϊόντων.
Ο πρόεδρος της Επιτροπής Αγροτικής Ανάπτυξης της ΚΕΔΕ, αναφέρθηκε διεξοδικά στο διεκδικητικό πλαίσιο της κατά το τρέχον έτος, αναφορικά:
- με τις αποζημιώσεις για τα αγροτεμάχια που παραμένουν «μπαζωμένα» σε όλες τις πληγείσες περιοχές από τα καιρικά φαινόμενα Ντάνιελ και Ελίας,
-την απλοποίηση των διαδικασιών για τις αποζημιώσεις των κτηνοτρόφων, το ζωικό κεφάλαιο των οποίων επλήγη λόγω πανώλης, και την άμεση βοήθεια για τις ανάγκες απολύμανσης και αντικατάστασης των κοπαδιών, ενίοτε και των σταβλικών εγκαταστάσεων.
-την επιστροφή του ΕΦΚ πετρελαίου η οποία σταμάτησε να παρέχεται στους δικαιούχους αγρότες από το 2016 (προϋπολογισμού περίπου 180 εκ ευρώ).
-την άμεση έκδοση των προσωρινών διαχειριστικών σχεδίων βόσκησης, τα οποία μέχρι σήμερα δεν είναι έτοιμα.
-την άμεση και χωρίς καθυστερήσεις επιστροφή του μισθώματος των επιλέξιμων βοσκοτόπων στους Δήμους (το λεγόμενο τέλος βοσκής που πάντα ανήκε στους Δήμους ύψους περίπου 5 εκ ευρώ ετησίως), όπως ίσχυε μέχρι την ψήφιση του Νόμου 4351/2015, τροποποιώντας ανάλογα το άρθρο 7 παρ. 2 του εν λόγω Νόμου.
Ο κ. Τζιχρήστας, αναφέροντας εμφατικά στην εισήγησή του ότι, η γεωργία και η ανάπτυξη της περιφέρειας και της τοπικής κοινωνίας πρέπει να παραμείνουν η «ραχοκοκαλιά» του έθνους, παρέθεσε τις προτάσεις της Επιτροπής:
1.Σταθερότητα στο γεωργικό εισόδημα μέσα από την επαρκή χρηματοδότηση των άμεσων ενισχύσεων του πρώτου Πυλώνα της ΚΑΠ και όχι τη μείωση αυτού.
2.Προστασία των μικρομεσαίων γεωργοκτηνοτροφικών εκμεταλλεύσεων, οι οποίες είναι και περισσότερο ευάλωτες στις μεταβολές του εισοδήματος από την κλιματική αλλαγή. Επανεξέταση και αναθεώρηση των εργαλείων της Ε.Ε. για την αντιμετώπιση κρίσεων.
3.Συμβουλευτικές υπηρεσίες με τη συμμετοχή των γεωτεχνικών των Δήμων που θα καθοδηγούν τους γεωργούς, τους αλιείς και τους ώστε να βελτιώσουν την λειτουργικότητα των εκμεταλλεύσεών τους.
Ορεινές περιοχές: προκλήσεις και προτάσεις
Η Ελλάδα εκτός από το ότι είναι η πιο νησιωτική χώρα της ΕΕ, είναι και η πιο ορεινή σύμφωνα με τον δείκτη NORDREGIO, παρόλα αυτά δεν υπάρχει συντεταγμένη πολιτική και στρατηγική για την ορεινότητα, τόνισε ο αντιπρόεδρος της Επιτροπής Ορεινών Περιοχών της ΚΕΔΕ Ανδρέας Στεργίου, δήμαρχος Αργιθέας. Χαρακτήρισε ως ευτυχή συγκυρία το γεγονός ότι πριν δύο χρόνια οι δήμαρχοι των ορεινών περιοχών συναντήθηκαν με τον πρωθυπουργό Κ. Μητσοτάκη και τέθηκαν δύο ζητήματα: Το πρώτο, η εφαρμογή του πρώτου πιλοτικού ολοκληρωμένου χωρικού σχεδίου ορεινών όγκων, που ήδη υλοποιείται στους δήμους Αργιθέας, Αγράφων και Λίμνης Πλαστήρα. Το δεύτερο αφορά στη ολοκλήρωση και οριστική θεσμοθέτηση της Εθνικής Στρατηγικής για τις ορεινές περιοχές (masterplan Ορεινότητας), που ήδη ξεκίνησαν οι ορεινοί δήμοι σε συνεργασία με την ΚΕΔΕ.
Περιγράφοντας τα προβλήματα που καλούνται να διαχειριστούν οι ορεινοί δήμοι με πρώτο το δημογραφικό αναρωτήθηκε πως μια οικογένεια θα επιλέξει να ζήσει σε μια περιοχή που ένας γιατρός καλείται να εξυπηρετήσει οκτώ απομακρυσμένες δομές πρωτοβάθμιας υγείας , όταν δεν υπάρχει δάσκαλος, η μετακίνηση των μαθητών να γίνεται σε χωματόδρομους, όταν δεν υπάρχει υποδομή τηλεκπαίδευσης, όταν ισχύει το ίδιο φορολογικό και ασφαλιστικό καθεστώς με αυτό που ισχύει στα αστικά κέντρα, όταν εκτελείται ένα δρομολόγιο του ΚΤΕΛ ανά δέκα πέντε ημέρες; Πως θα φιλοξενήσουν αυτές οι περιοχές τους ψηφιακούς νομάδες, όταν με την πρώτη βροχή κόβεται το ρεύμα, δεν υπάρχει internet. Πως θα λειτουργήσει το πρόγραμμα «Βοήθεια στο Σπίτι» όταν χρειάστηκε μεγάλη προσπάθεια για να πειστεί το υπουργείο Εσωτερικών, ότι για να εξυπηρετηθούν οι ωφελούμενοι χρειάζεται όχημα 4Χ4.
Ο κ. Στεργίου τόνισε ότι ήταν ευεργέτημα για τους ορεινούς δήμους η ανακατανομή των ΚΑΠ, ωστόσο πρότεινε την πρόσθετη ενίσχυση του κριτηρίου ορεινότητας.
Επίσης υπογράμμισε ότι αν θέλουμε να μείνουν οι άνθρωποι στην επαρχία δεν είναι δυνατόν η χρηματοδότηση έργων στους ορεινούς δήμους να γίνεται με το κριτήριο του κόστους οφέλους, σημειώνοντας ότι κάθε ευρώ που πηγαίνει στις ορεινές περιοχές έχει υπερπολλαπλάσια απόδοση από αυτή που έχει στα αστικά κέντρα.
Πρότεινε τη σύσταση Ταμείου Ορεινότητας, ειδικό πρόγραμμα χρηματοδότησης δημοσίων υποδομών, ειδικό πλαίσιο αντιμετώπισης του δημογραφικού, ειδικό πρόγραμμα για νέους επιστήμονες και ειδική ρύθμιση ταχείας πρόσληψης έκτακτου προσωπικού με εντοπιότητα, ειδικά προγράμματα μείωσης ενεργειακού κόστους και πολιτικής προστασίας.
Αναφερόμενος ο κ. Στεργίου στα έργα ΑΠΕ που γίνονται στις ορεινές περιοχές υπογράμμισε ότι οι δήμοι πρέπει να έχουν πρωτεύοντα ρόλο στη συγκρότηση του νέου χωροταξικού ΑΠΕ και η γνώμη τους για τα έργα που γίνονται να είναι αποφασιστική και όχι απλά γνωμοδοτική. «Δεν γίνεται, κατέληξε, για το παραμικρό που συμβαίνει να είναι υπεύθυνοι οι δήμοι και όλα όσα γίνονται να γίνονται χωρίς εμάς».
Στη σημερινή συνάντηση παραβρέθηκαν και χαιρέτησαν ο μητροπολίτης Φθιώτιδας κος Συμεών, ο δήμαρχος Λαμιέων Πανουργιάς Παπαϊωάννου, ο πρόεδρος ΠΕΔ Στερεάς Νικόλαος Σουλιώτης, δημοτικός σύμβουλος Καρπενησίου, ο περιφερειάρχης Στερεάς Ελλάδας Φάνης Σπανός, ο γενικός γραμματέας ΥΠΕΣ Σάββας Χιονίδης, ο γενικός γραμματέας Αποκεντρωμένης Διοίκησης Θεσσαλίας Στερεάς Ελλάδας Κώστας Τζανακούλης .