Το βίντεο της ομιλίας: https://youtu.be/lJ9ggtYKXvw
Σημεία ομιλίας του προέδρου της ΔΗΜΑΡ και κοινοβουλευτικού εκπροσώπου της Δημοκρατικής Συμπαράταξης, Θανάση Θεοχαρόπουλου, στη Βουλή στο νομοσχέδιο για την αυτοδιοίκηση.
ü Πρόκειται για ένα νομοσχέδιο αναντίστοιχο με τις ανάγκες μιας κοινωνίας σύγχρονης και ευρωπαϊκής. Δεν μαρτυρά καμία πραγματική προοδευτική τομή, δεν προωθεί μεταρρυθμίσεις που επί χρόνια συζητούνται, έχουν ωριμάσει στην κοινωνία και αποτελούν πλέον και προτάσεις της συντριπτικής πλειοψηφίας των αυτοδιοικητικών στελεχών. Κύρια χαρακτηριστικά του είναι η αποσπασματικότητα και η προχειρότητα.
ü Tο κύριο ενδιαφέρον του νομοσχεδίου δεν είναι η αυτοδιοίκηση, αλλά η εργαλειακή αντιμετώπιση διαφόρων ζητημάτων που αφορούν την αυτοδιοίκηση αλλά και το κεντρικό πολιτικό σκηνικό.
ü Θα ήθελα να επισημάνω τρία κρίσιμα σημεία σε σχέση με τη σημερινή συζήτησή μας:
1. 16 βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ έφεραν βράδυ μια τροπολογία, η οποία αλλάζει αυτό που επί ένα χρόνο μας λέτε, ότι θα πρέπει να μη γίνονται οι αυτοδιοικητικές εκλογές μαζί τις ευρωεκλογές. Προφανής στόχος να γίνουν μαζί οι εκλογές, πιθανόν και τετραπλές εκλογές αν δεν αλλάξει και πάλι άποψη ο κ. Τσίπρας μέχρι τότε. Εργαλειοποίηση ενός τέτοιου κρίσιμου ζητήματος. Μάλιστα οι βουλευτές τροπολόγησαν ξανά και την τροπολογία τους για να καθίσει ακριβώς στην ημέρα διεξαγωγής των ευρωεκλογών.
κ. Υπουργέ, πέρσι, τον Ιούλιο του 2017 εδώ στη Βουλή, όταν αναφερθήκατε σε αυτόν τον σχεδιασμό σας είπα χαρακτηριστικά –διαβάζω από τα πρακτικά της Βουλής πέρσι τον Ιούλιο-«Σας άκουσα με μία επιχειρηματολογία ότι θα μεταθέσετε τις αυτοδιοικητικές εκλογές από την άνοιξη για το φθινόπωρο, για να μην πέσουν μαζί με τις ευρωεκλογές… Η δική μου θέση, βέβαια, είναι ότι στο τέλος θα κάνει ό,τι επιθυμεί στο συγκεκριμένο ζήτημα, όπως και σε άλλα θέματα, ο κ. Τσίπρας. Πιθανόν να αγνοήσει ακόμα και τη δική σας τοποθέτηση και εισήγηση σε αυτό το θέμα και αναλόγως πώς συμφέρει εκείνη τη στιγμή η κατάσταση με το να πετύχει τη μικρότερη ήττα στην εκλογική αναμέτρηση, θα κάνει ό,τι τον συμφέρει. Συνεπώς καλό είναι να κρατάτε μικρό καλάθι στο συγκεκριμένο θέμα». Ακριβώς αυτό συνέβη, μ’ έναν κυνισμό -γιατί περί κυνισμού πρόκειται- όταν επιχειρηματολογείτε για ένα θέμα συνεχώς και έρχεται μία τροπολογία, η οποία αλλάζει όλη αυτήν την επιχειρηματολογία. Ό,τι και να κάνετε σε κάθε περίπτωση, οι πολίτες καταλαβαίνουν, έχουν γνώση και κρίση.
2. Σχετικά με την κατάτμηση των μεγάλων εκλογικών περιφερειών. Η Δημοκρατική Συμπαράταξη, το Κίνημα Αλλαγής είναι υπέρ της κατάτμησης των μεγάλων εκλογικών περιφερειών και, βεβαίως, της Β’ Αθηνών, διότι πρόκειται για τεράστια εκλογική περιφέρεια. Συνεπώς είναι θέση αρχής, αυτή της προοδευτικής παράταξης, την οποία υποστηρίζουμε σταθερά. Το Κίνημα Αλλαγής δεν αποφασίζει την στάση του με βάση το πολιτικό κόστος ή το πρόσκαιρο κομματικό όφελος, αλλά με βάση το εθνικό συμφέρον.
Η ΝΔ αμφιταλαντεύτηκε και αμφιταλαντεύεται. Ελπίζω η τελική της στάση να είναι αυτή που θέσαμε εμείς στις Επιτροπές. Είδαμε να έχει μια άλλη στάση στις Επιτροπές, να ακούμε άλλα σήμερα και χθες, ελπίζω όμως το θέμα της κατάτμησης να προχωρήσει.
3. Σε σχέση με την ψήφο των αποδήμων, θέμα που θέτουμε κι εμείς, που θέτουν και η αξιωματική αντιπολίτευση κι άλλα κόμματα, και στο οποίο, κ. Υπουργέ, εδώ δείχνετε πάλι πως τμηματοποιείτε και δεν φέρνετε ενιαία τις προτάσεις σας.
Οφείλουμε έμπρακτα να εκφράσουμε τον σεβασμό μας στους Έλληνες του εξωτερικού και να κατοχυρώσουμε την δυνατότητα συμμετοχής στις εκλογές εκατοντάδων χιλιάδων Ελλήνων που έχουν φύγει λόγω της οικονομικής κρίσης τα τελευταία χρόνια.
Εσείς φέρνετε την τροπολογία, που ουσιαστικά λέτε να γίνει μια Επιτροπή, η οποία σε πέντε μήνες να φέρει την πρόταση. Αυτό που σας λέμε είναι ότι αυτή η ετοιμασία θα έπρεπε να έχει ήδη γίνει και όλα τα ζητήματα που αφορούν το εκλογικό σύστημα να τα δούμε όλα μαζί. Στις καλένδες θα το παραπέμψετε και το θέμα αυτό. Δεν θα έρθει ποτέ μέχρι το τέλος της θητείας σας.
ü Η αλλαγή του εκλογικού συστήματος με μια περίεργη εκδοχή της απλής αναλογικής και ο τρόπος ανάδειξης Δημάρχων και Περιφερειαρχών και συγκρότησης των αυτοδιοικητικών οργάνων καταλαμβάνει το μεγαλύτερο μέρος του νομοσχεδίου. Περί αναπτυξιακού σχεδιασμού, αρμοδιοτήτων, ενίσχυσης των πόρων, αποκέντρωσης, μείωσης της γραφειοκρατίας, εξυπηρέτησης των πολιτών, μεταρρύθμισης έστω του συστήματος διακυβέρνησης Δήμων και Περιφερειών ούτε λόγος!
ü Σχετικά με το εκλογικό σύστημα που προτείνεται: Δήμαρχοι και Περιφερειάρχες, που στις περισσότερες περιπτώσεις θα αναδειχθούν στον δεύτερο γύρο, αφού προβλέπεται 50% + 1 για την εκλογή τους, θα βρεθούν να συγκροτούν δημοτικά και περιφερειακά συμβούλια με τους συμβούλους να έχουν αναδειχθεί με πλήρη αναλογικότητα στον πρώτο γύρο. Αποφάσεις δηλαδή που αφορούν την καθημερινότητα των πολιτών θα μπλοκάρονται πιθανόν με κίνητρα και μη αυτοδιοικητικά χωρίς δικλείδες ασφαλείας.
ü Η αυτοδιοίκηση διαφέρει από την κεντρική πολιτική σκηνή. Δεν υπάρχει καν η δυνατότητα νέων εκλογών αν υπάρξει αδιέξοδο.
ü Δεν αμφισβητεί κανείς ότι το υφιστάμενο σύστημα έχει στρεβλώσεις, πρέπει να γίνει αναλογικότερο αυτή είναι η δική μας θέση, όμως εσείς δημιουργείτε νέα αδιέξοδα, πάτε στο άλλο άκρο.
ü Δεν είναι δική μας θέση η επιστροφή στην προηγούμενη κατάσταση, στην οποία αναφέρεται η ΝΔ όταν λέει ότι «θα καταργήσω και θα επαναφέρω το προηγούμενο σύστημα». Χρειάζεται να υπάρχει ένα αναλογικότερο σύστημα. Σε όλες σχεδόν τις ευρωπαϊκές χώρες, ακόμα και στα πιο αναλογικά συστήματα, ισχύει ποσοστό εισόδου στα αυτοδιοικητικά όργανα που κυμαίνεται από 3 έως 5% και συγκροτούνται αναλογικά με βάση τα ποσοστά κάθε παράταξης, με μία εκλογική αναμέτρηση να αναδεικνύει και τον δήμαρχο ή τον περιφερειάρχη. Και έτσι είναι σαφείς και διακριτοί οι ρόλοι διοίκησης και αντιπολίτευσης και μπορούν να πραγματοποιούνται προγραμματικές συγκλίσεις.
ü Οδηγείτε λοιπόν την αυτοδιοίκηση με τον τρόπο αυτό σε νέα αδιέξοδα.
ü Προοδευτική πολιτική, αριστερή πολιτική θα ήταν αν προωθούσατε την προοπτική μιας αυτοδιοίκησης ανεξάρτητης και χειραφετημένης από τα κόμματα, εσείς κάνετε ακριβώς το αντίθετο, κινούμενοι στη βάση μικροκομματικών σκοπιμοτήτων. Πρόκειται για εργαλειακή αντίληψη της πολιτικής και της αυτοδιοίκησης.
ü Κεντρικό ζήτημα επίσης και διαχρονικό είναι η χειραφέτηση της αυτοδιοίκησης από τον ασφυκτικό εναγκαλισμό του κράτους. Αντί γι’ αυτό με το νομοσχέδιό σας προβλέπετε τρία επίπεδα ελέγχου της αυτοδιοίκησης από το κεντρικό κράτος ωθώντας την αυτοδιοίκηση από τον εναγκαλισμό στην πλήρη ασφυξία. Προβλέπετε Επόπτη των ΟΤΑ, Συμβούλιο Εποπτών των ΟΤΑ και Επιτροπή Συντονισμού και Ελέγχου των ΟΤΑ, για τον έλεγχο όλης της λειτουργίας όλων των Δήμων και Περιφερειών και τον πειθαρχικό έλεγχο των Δημάρχων, των Περιφερειαρχών και των άλλων αιρετών, με άμεση εξάρτηση από τον Υπουργό Εσωτερικών. Κοινώς υπό το πρόσχημα του ελέγχου νομιμότητας θα μπορεί η κεντρική διοίκηση να ακυρώνει πρωτοβουλίες των ΟΤΑ ή των Δημάρχων και Περιφερειαρχών που δεν τους είναι αρεστοί. Και φυσικά, έτσι όπως σκέπτεστε, ούτε σας πέρασε από το μυαλό ότι η εποπτεία των ΟΤΑ θα μπορούσε να ασκηθεί με τη θεσμοθέτηση μιας Ανεξάρτητης Αρχής επιφορτισμένης με τον έλεγχο της νομιμότητας των ΟΤΑ. Είναι γνωστή η σχέση σας και η «συμπάθειά» σας για τις Ανεξάρτητες Αρχές. Δεν τις ελέγχω, άρα δεν τις θέλω.
ü Το σημερινό νομοσχέδιο είναι αντιμεταρρύθμιση, και μάλιστα συντηρητική σε ορισμένα σημεία. Με ανασύσταση, για παράδειγμα, των κοινοτήτων, που είναι ευθεία επιστροφή σε προηγούμενες δεκαετίες με την κοντόθωρη εξυπηρέτηση τοπικών συμφερόντων, μικροπελατειακών συναλλαγών.
ü Πού είναι το άλλο μεγάλο και διαχρονικό αίτημα της αριστεράς για πραγματική αποκέντρωση με μεταφορά πόρων και αρμοδιοτήτων; Ούτε μια νέα αρμοδιότητα δεν μεταβιβάζετε στην αυτοδιοίκηση. Γιατί παραχωρώ αρμοδιότητες σημαίνει παραχωρώ και λίγη εξουσία, δεν έχω τον απόλυτο έλεγχο. Και αυτό είναι που δεν σας αρέσει.
ü Το παρόν νομοσχέδιο δε συνιστά μεταρρύθμιση για την αυτοδιοίκηση. Αντί για την προώθηση της συνταγματικά κατοχυρωμένης αυτοτέλειας και ανεξαρτησίας της αυτοδιοίκησης, την υποβάλλει στον ασφυκτικό έλεγχο του κράτους. Δεν έχει αναπτυξιακή και κοινωνική διάσταση ενώ είναι εμφανής η απουσία επιχειρησιακού σχεδίου εφαρμογής των προτεινόμενων αλλαγών.
ü Οι εκλογικές σκοπιμότητες του ΣΥΡΙΖΑ έχουν απόλυτη προτεραιότητα σε αυτό το νομοσχέδιο απέναντι στα προβλήματα της αυτοδιοίκησης και της χώρας. Γι’ αυτό και το καταψηφίζουμε.
12/07/2018