ΕΥΑΓΓΕΛΟΥ ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ
ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΥ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ ΚΑΙ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΤΟΥ ΠΑΣΟΚ ΣΤΟ 3οΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΚΑΙ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΜΕ ΘΕΜΑ:
«ΝΕΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ 2014-2020 – ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ ΚΑΙ ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ»
Κύριοι Υπουργοί, κύριοι Περιφερειάρχες, κυρίες και κύριοι εκπρόσωποι της Δημόσιας Διοίκησης, της Περιφερειακής Αυτοδιοίκησης, αλλά και του αγροτικού κόσμου, χαίρομαι πραγματικά γιατί βρίσκομαι εδώ εκ μέρους της Κυβέρνησης εκπροσωπώντας και τον Πρωθυπουργό που επιστρέφει αργότερα σήμερα το πρωί από τις Βρυξέλες όπου μετείχε στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, προκειμένου να κηρύξω την έναρξη αυτού του 3ου Αναπτυξιακού Συνεδρίου για τη νέα προγραμματική περίοδο της κοινής αγροτικής πολιτικής, την περίοδο 2014-2020.
Και χαίρομαι πραγματικά γιατί δε μου δίνεται πολύ συχνά η ευκαιρία να βρίσκομαι μαζί με τους ανθρώπους της πρωτογενούς παραγωγής και θέλω να τιμήσω εκ μέρους της Κυβέρνησης την Πολιτική Ηγεσία του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης, τον Υπουργό το Γιώργο Καρασμάνη, τον Αναπληρωτή Υπουργό τον Πάρι Κουκουλόπουλο, όλα τα μέλη της πολιτικής ηγεσίας και τα στελέχη της Δημόσιας Διοίκησης, για τη δουλειά που κάνουν.
Φίλες και φίλοι, το συνέδριό σας είχε προγραμματιστεί ίσως υπό διαφορετικές συνθήκες, αλλά τώρα βρίσκεται στο μέσον της διαδικασίας εκλογής του Προέδρου της Δημοκρατίας και το ερώτημα που βρίσκεται στα χείλη όλου του ελληνικού λαού, άρα και στα χείλη του αγροτικού κόσμου, είναι εάν η χώρα θα έχει στις 29 Δεκεμβρίου Πρόεδρο της Δημοκρατίας εκλεγμένο συναινετικά με την αυξημένη πλειοψηφία των 180 ψήφων.
Ή αν θα οδηγηθούμε αυτομάτως σε εκλογές κι έτσι θα έχουμε δαπανήσει σε προεκλογική εκστρατεία και ένταση τον έναν από τους δύο μήνες που μας έχει δώσει ως παράταση τεχνική του λήγοντος στις 31 Δεκεμβρίου 2014 προγράμματος η Ευρωπαϊκή Ένωση, κάτι το οποίο όπως αντιλαμβάνεστε έχει πάρα πολύ μεγάλη σημασία, γιατί έτσι ο χρόνος συμπιέζεται.
Πρέπει μέχρι τις 28 Φεβρουαρίου να έχουμε λύσει πάρα πολλά θέματα, να έχουμε γυρίσει σελίδα, να έχουμε αντικαταστήσει το πρόγραμμα που λήγει, ούτως ή άλλως γιατί λήγει το δάνειο, με ένα νέο θεσμικό πλαίσιο. Το θεσμικό πλαίσιο της λεγόμενης προληπτικής πιστωτικής γραμμής, που δε σημαίνει δάνειο, σημαίνει απλώς μια ετοιμότητα υποστήριξης και υποβοήθησης της ελληνικής οικονομίας εάν χρειαστεί, αν προκύψει πρόβλημα χρηματοδότησης από τις αγορές.
Και παράλληλα πρέπει να μετατρέψουμε και το πρόγραμμα του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, ένα πολύ μικρότερο πρόγραμμα που λήγει το 2016 και αυτό σε ένα προληπτικό πρόγραμμα, με τα ίδια ποσά, περιορισμένα ποσά, προκειμένου να έχουμε τη δυνατότητα να κάνουμε τις καλύτερες για τη χώρα μας επιλογές. Δηλαδή να διαλέγουμε πηγές χρηματοδότησης με το μικρότερο επιτόκιο, είτε από τις αγορές, είτε από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, είτε από την πιστωτική προληπτική γραμμή της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή και από τα δύο αυτά θεσμικά εργαλεία που θα βρίσκονται στη διάθεσή μας. Αλλά, όπως αντιλαμβάνεστε με περιορισμένη έκταση. Γιατί το μεν ένα θα διαθέτει τα λεφτά που μας έχουν περισσέψει από το δάνειο και τα οποία προβλεπόταν για την αναχρηματοδότηση του ελληνικού τραπεζικού συστήματος, περίπου 11 δισεκατομμύρια, τα οποία διαγράφονται από το χρέος και αλλάζουν νομικό χαρακτήρα. Από τμήμα του δανείου μετατρέπονται σε ένα αποθεματικό που βρίσκεται στη διάθεσή μας εάν προκύψει ανάγκη. Το δε υπολειπόμενο δάνειο του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, περίπου 7 δισεκατομμυρίων, προβλέπεται σταδιακά να εκταμιευθεί μέχρι το 2016 και αυτό είναι λογικό επίσης να λειτουργεί ως ένα αποθεματικό, ανάλογα με την πορεία των επιτοκίων.
Και μόνον το γεγονός ότι θα έχουμε συμφωνήσει, θα έχουμε γυρίσει σελίδα, θα έχει πάψει το μνημόνιο και θα έχει απελευθερωθεί η Ελλάδα από τον ασφυκτικό κλοιό της τρόικας, θα αποκλιμακώσει τα επιτόκια και θα μας επιτρέψει να κάνουμε μία εμφάνιση στη διεθνή αγορά η οποία θα είναι εφάμιλλη και καλύτερη αυτής που πρωτοκάναμε την άνοιξη φέτος, λίγο πριν από τις ευρωεκλογές.
Είπα χθες, ότι όλα αυτά είναι πολύ σημαντικά. Το σημαντικότερο όμως από όλα είναι η σχέση του ελληνικού τραπεζικού συστήματος με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Γιατί η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, υπήρξαν μέρες στην περίοδο της κρίσης, που στήριζε ακόμη και με 150 δισεκατομμύρια ευρώ.
Κι έχει πάρα πολύ μεγάλη σημασία να αντιλαμβανόμαστε την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ως τη βαριά δύναμη πυρός, αυτή που διαθέτει απεριόριστη ρευστότητα και προστατεύει, όχι την Ελλάδα η οποία έχει μόλις 35 δισεκατομμύρια ευρώ χρέους στις αγορές, το ένα δέκατο του χρέους της, αλλά προστατεύει τα περίπου 15 τρισεκατομμύρια δημοσίου χρέους που έχουν όλες οι χώρες της Ευρωζώνης. Όπως έχουμε πει μόνον η Γαλλία έχει 2 τρισεκατομμύρια 600 διςεκατομμύρια χρέος, η Ιταλία 2 τρισεκατομμύρια 200 δισεκατομμύρια.
Αντιλαμβάνεστε λοιπόν πόσο κρίσιμα είναι όλα αυτά που πρέπει να γίνουν μέχρι τις 28 Φεβρουαρίου. Κρίσιμα για τις δουλειές των ανθρώπων, για τις επιχειρήσεις, για τα νοικοκυριά, ακόμη και για τη φιλική αντιμετώπιση των κόκκινων δανείων, πόσο κρίσιμο είναι αυτό για την ανάπτυξη της οικονομίας.
Και παράλληλα, την περίοδο αυτή το αμέσως επόμενο στάδιο, αλλά σχεδόν ταυτισμένο, είναι το κεφάλαιο του χρέους, για το οποίο έχουμε κάνει μία εντυπωσιακή παρέμβαση το 2012, με ένα κούρεμα που ξεπέρασε το 80% του ΑΕΠ σε όρους καθαρής παρούσης αξίας, δηλαδή τα 180 δισεκατομμύρια. Όπου 125 δισεκατομμύρια είναι η ονομαστική μείωση, η οποία προβαλλόμενη με βάση τη διάρκεια και το επιτόκιο γίνεται 180 δισεκατομμύρια σε όρους καθαρής παρούσης αξίας. Μία κολοσσιαία, μοναδική στα χρονικά ,μείωση χρέους, άφεση χρέους, κούρεμα. Και ταυτόχρονα κάναμε μία εντυπωσιακή αναδιάρθρωση, η οποία αυτή τη στιγμή μειώνει το κόστος εξυπηρέτησης ετήσια κατά 60%, δηλαδή είναι σαν να έχουμε κόψει συνολικά το χρέος κατά περισσότερο από μισό ,κατά 60% σχεδόν.
Σημαντικότερο είναι ότι καταφέραμε τότε να ενσωματώσουμε- από το Φεβρουάριο του 2012 και το επιβεβαιώσαμε το Νοέμβριο του 2012 - σε αυτή την αναδιάρθρωση έναν μηχανισμό, μία υπόσχεση, μία δέσμευση, ότι θα υπάρξει και περαιτέρω βελτίωση, άρα και περαιτέρω κούρεμα, μόλις η Ελλάδα πετύχει τους στόχους και τους πέτυχε η Ελλάδα τους στόχους, με κορυφαίο στόχο το πρωτογενές πλεόνασμα.
Θα αναρωτιέστε τι σχέση έχει αυτή η κρίσιμη παρουσίαση με την αγροτική παραγωγή, με τη νέα προγραμματική περίοδο, με τον πρωτογενή τομέα. Έχει άμεση και απόλυτη σχέση. Γιατί τώρα είναι η στιγμή της πραγματικής οικονομίας. Τώρα, που έχουμε τακτοποιήσει τα δημοσιονομικά και χρηματοοικονομικά δεδομένα, μπορούμε πράγματι να στρέψουμε όλη τη δύναμη που έχουμε στην πραγματική οικονομία, ξεκινώντας από τον πρωτογενή τομέα.
Αλλά δεν μπορούμε να το κάνουμε αυτό μόνο με τα κονδύλια της νέας ΚΑΠ, τα οποία είναι εντυπωσιακά για την 5ετία. Είναι περίπου 20 δισεκατομμύρια για τους δυο πυλώνες: για την αγροτική ανάπτυξη και τις άμεσες ενισχύσεις. Δεν φτάνει αυτό για να γίνει η εκτίναξη του ελληνικού πρωτογενούς τομέα σε συνδυασμό με τη μεταποίηση, σε συνδυασμό με την ελληνική βιομηχανία τροφίμων, γιατί δεν μπορούμε να μιλάμε μόνο για την παραγωγή, πρέπει να μιλήσουμε για όλο το κύκλωμα.
Πρέπει να μιλήσουμε με μια καθετοποιημένη προσέγγιση που ξεκινάει από το χωράφι και φτάνει βέβαια στο πιο εκλεπτυσμένο, επώνυμο προϊόν της ελληνικής βιομηχανίας τροφίμων. Έχει πολύ μεγάλη σημασία, όλος αυτός ο κύκλος που περιλαμβάνει αυτά που ξέρετε πολύ καλύτερα από εμένα, την πρωτογενή, ας το πούμε έτσι επεξεργασία, την τυποποίηση, την επωνυμία του προϊόντος, την εμπορευσιμότητά του με τις καλύτερες δυνατές τιμές. Την εμπιστοσύνη του διεθνούς καταναλωτικού κοινού και βεβαίως τη δυνατότητα να τροφοδοτήσει την έρευνα και την ανάπτυξη και την καινοτομία στην αγροτική παραγωγή. Από το σπόρο τον ελληνικό, μέχρι τις νέες ποικιλίες που πρέπει να έχουμε, ή τρόφιμα τα οποία απευθύνονται σε ειδικές κατηγορίες, πολύ μεγάλες, καταναλωτικού κοινού με ιδιαίτερα προβλήματα υγείας. Και βεβαίως έχεις να δώσεις νέες ιδέες σε όλη την εξαγωγική δραστηριότητα, νέες ιδέες στη βιομηχανία τροφίμων η οποία δεν μπορεί να μείνει μόνο στα κλασικά προϊόντα τα οποία έχουν και την επωνυμία προέλευσης, τα οποία συνδέονται, ανεξαρτήτως του νομικού καθεστώτος, πραγματικά με την Ελλάδα και την παράδοσή της.
Χρειάζονται και νέα πράγματα. Αυτά διασφαλίζονται σε πολύ μεγάλο βαθμό από τα κονδύλια της ΚΑΠ, αλλά χρειάζεται και ιδιωτικό κεφάλαιο. Χρειάζεται η ενίσχυση της αγροτικής επιχειρηματικότητας. Έχουν τεράστια σημασία όλα τα προγράμματα για τη στήριξη των νέων αγροτών, για την επιστροφή τους στη γη, στην πρωτογενή παραγωγή.
Έχουν πολύ μεγάλη σημασία όλα τα προγράμματα τα οποία ενισχύουν την κτηνοτροφία, την αλιεία, έχουν τεράστια σημασία όλα τα προγράμματα τα οποία εκπαιδεύουν τον αγρότη και τον κάνουν επιχειρηματία. Αλλά χρειάζεται και η σχέση του πρωτογενούς τομέα με το χρηματοπιστωτικό σύστημα.
Χρειάζεται μια τελείως διαφορετική αντίληψη για τη συμβολαιακή γεωργία, συμπεριλαμβανομένης της κτηνοτροφίας, της αλιείας, που μπορεί να δώσει πραγματικά τεράστια ώθηση, γιατί προσφέρει κεφάλαια τα οποία στρέφονται αλλού, ή μένουν αναξιοποίητα. Και έτσι η ελληνική γεωργία μπορεί να μπει, πολύ δυναμικά στη διεθνή αγορά κεφαλαίων και να αποκτήσει τεράστιες δυνατότητες.
Αντιλαμβάνεστε λοιπόν πόσο μεγάλη σημασία έχει να κρατήσουμε τη χώρα ισχυρή, όρθια με ένα ισχυρό χρηματοπιστωτικό σύστημα, χωρίς απειλές, χωρίς κρίσεις, πόσο μεγάλη σημασία έχει να έχουμε ένα καθαρό πολιτικό ορίζοντα, να χτυπήσουμε την αβεβαιότητα, να στείλουμε ένα μήνυμα πολιτικής σταθερότητας που είναι και μήνυμα κοινωνικής και οικονομικής σταθερότητας, τώρα που επεξεργαζόμαστε το νέο εθνικό παραγωγικό μοντέλο. Το οποίο ξεκινάει πάντα από τα θεμελιώδη. Θα με έχετε ακούσει ίσως κι άλλες φορές να λέω ότι τα θεμελιώδη είναι οι ενδογενείς πόροι ανάπτυξης και ενδογενείς πόροι είναι δυο μόνο, η γη και οι άνθρωποι. Και εσείς εκπροσωπείτε την πιο προφανή εκδοχή του τι σημαίνει η γη ως ενδογενής πόρος.
Δεν είναι όμως μόνο η φυτική παραγωγή, η κτηνοτροφία, η αλιεία. Είναι τα νερά, είναι ο ορυκτός πλούτος. Γη είναι η υφαλοκρηπίδα και η ΑΟΖ και ο υποθαλάσσιος πλούτος. Γη είναι όλα τα μεταλλεύματα. Γη είναι οι δυνατότητες πολεοδομικής ανάπτυξης. Γη είναι η υπεραξία που απορρέει από το χωροταξικό σχεδιασμό. Γη είναι ο τουρισμός, το τοπίο, ο πολιτισμός, η μνήμη. Γη είναι οι μεταφορές, οι συνδυασμένες μεταφορές που έχουν άμεση σχέση με το αγροτικό προϊόν και με τις εξαγωγές.
Και βέβαια όταν μιλάμε για ανθρώπους εννοούμε τα χέρια των ανθρώπων, τη δουλειά, την αξία της εργασίας η οποία έχει υποτιμηθεί και το μυαλό τους: την εκπαίδευση, την καινοτομία, την ευρηματικότητα, την επιχειρηματικότητα, το πάθος για την αλλαγή, την αγάπη γι’ αυτό που κάνεις.
Και έχει πάρα πολύ μεγάλη σημασία να μιλάμε γι’ αυτά τα πράγματα. Δεν μιλάμε γι’ αυτά τα πράγματα. Μιλάμε με ένα μίζερο, απαισιόδοξο, αυτό-υποτιμητικό τρόπο. Έχουμε την καταπληκτική ικανότητα να υποτιμάμε το συλλογικό εαυτό μας. Και έτσι υποτιμάμε βέβαια και την ιστορία μας. Και ο μεγάλος κίνδυνος είναι να υποτιμήσουμε και να βλάψουμε το μέλλον μας που είναι το μέλλον των παιδιών μας.
Γι’ αυτό έχει πολύ μεγάλη σημασία να μιλήσουμε, να μιλήσετε σήμερα εδώ για τα τεχνικά δεδομένα, για τις μεγάλες δυνατότητες, όχι όμως αυτές να μετατραπούν σε μια παθητική προσέγγιση, ότι «εντάξει διασφαλίζουμε κάποιους πόρους, υπάρχει ένα σύστημα το οποίο λειτουργεί». Αυτό όμως είναι το ελάχιστο. Είναι μια ελάχιστη εγγύηση. Σημασία έχει να μιλήσει κανείς με τα πραγματικά μεγέθη, με τη δυναμική που μπορεί να υπάρξει. Κι αυτό εξαρτάται από εσάς.
Εξαρτάται από εσάς ως στελέχη της δημόσιας διοίκησης, της Αυτοδιοίκησης, του Αγροτικού Συνεταιριστικού κινήματος, κυρίως από εσάς ως πολίτες. Εξαρτάται από τη στάση του ελληνικού λαού, ο οποίος έχει τη δυνατότητα και να πιέσει, ώστε να υπάρξει αποτέλεσμα στις 29 Δεκεμβρίου, αλλά και να κάνει τις επιλογές που πρέπει εάν κληθεί να τις κάνει ο ίδιος, καθορίζοντας και προστατεύοντας τη μοίρα του.
Έχει πολύ μεγάλη σημασία να έχουμε πει την πραγματικότητα, γιατί οι καιροί ου μενετοί. Κανείς, το είπα και χθες, δεν φοβάται ούτε εκφοβίζεται. Όλοι είναι ικανοί να αντιληφθούν τα δεδομένα. Αλλά να τα αντιληφθούν και να κάνουν επιλογές οι οποίες είναι επιλογές συμφέρουσες, με κριτήριο το γενικό συμφέρον, το οποίο όμως εν τέλει προστατεύει και το ατομικό συμφέρον, το οικογενειακό, το επιχειρηματικό.
Αν όλο αυτό έπρεπε να το συνοψίσω σε μια φράση και τελειώνω με αυτή, είναι ότι έφτασε η ώρα της αλήθειας. Έφτασε η ώρα της αλήθειας για τα πολιτικά κόμματα που έχω καλέσει να συναινέσουν. Να συμφωνήσουμε στην εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας και σε μια εθνική ομάδα διαπραγμάτευσης για όλα αυτά τα κρίσιμα πράγματα που είναι ανοιχτά μπροστά μας, ώστε ο καθένας να βοηθήσει με τον τρόπο του για να έχουμε το καλύτερο εθνικό αποτέλεσμα.
Έφτασε η ώρα της αλήθειας για τους βουλευτές, γιατί έχουν ατομική ευθύνη ιστορική. Έφτασε η ώρα της αλήθειας για τον ελληνικό λαό, για τον κάθε πολίτη. Τώρα μπορεί να σκεφτεί ο καθένας αν αυτά που λέγονται και ακούγονται, είναι αληθινά, εφικτά, υπεύθυνα, ασφαλή, ή είναι ψευδή ,δημαγωγικά, ανεύθυνα και επικίνδυνα. Τώρα μπορεί να σκεφτεί ο καθένας ποιος θέλει να τον εκπροσωπήσει, ποιος θέλει να διαπραγματευτεί, πώς πρέπει να γίνει όλη αυτή η ιστορία, η οποία ενσωματώνει θυσίες και κόπους πέντε ολόκληρων ετών. Μεγάλες θυσίες και μεγάλους κόπους.
Άρα λοιπόν ήρθε η ώρα της περίσκεψης και η ώρα της αλήθειας. Και μέσα σε αυτή τη συγκυρία ένα συνέδριο όπως το δικό σας, αποκτά πολύ μεγαλύτερη βαρύτητα, γιατί κάθε τι που λέγεται για αριθμούς, για σχέδια, τοποθετείται σε άλλο πλαίσιο, σε άλλο περιβάλλον. Σε ένα περιβάλλον το οποίο ανοίγει όλη την εικόνα ώστε ο καθένας να ξέρει πού βρισκόμαστε και πού βαδίζουμε.
Με αυτές τις σκέψεις και με πολύ μεγάλη χαρά, κηρύσσω και επίσημα την έναρξη του συνεδρίου σας και εύχομαι στο συνέδριο καλή επιτυχία και στον καθένα και την καθεμιά από εσάς αντοχή και επιτυχία στο έργο που επιτελείτε.
Σας ευχαριστώ πολύ.