Εκσυγχρονίζονται και αναβαθμίζονται κοινωνικές παροχές και υπηρεσίες για τα άτομα με αναπηρία
Μήνυμα της Υφυπουργού Κοινωνικής Πρόνοιας κας Μαριλένας Ευαγγέλου για την Παγκόσμια Ημέρα Ατόμων με Αναπηρία
Η 3η Δεκεμβρίου του 1992 αποτέλεσε ορόσημο στον αγώνα για την προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Ήταν τότε που η Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών καθιέρωνε την Παγκόσμια Ημέρα Ατόμων με Αναπηρία, δίνοντας οικουμενικό χαρακτήρα στο αίτημα για ισότητα, συμπερίληψη και πλήρη συμμετοχή των συνανθρώπων μας με αναπηρία σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής. Έκτοτε, σημειώθηκε σημαντική πρόοδος χάρη στους αδιάκοπους αγώνες και τις δυναμικές διεκδικήσεις του αναπηρικού κινήματος.
Τα Άτομα με Αναπηρία (ΑμεΑ) αποτελούν αναπόσπαστο και παραγωγικό κομμάτι της κυπριακής κοινωνίας. Ευθύνη και υποχρέωση του κράτους είναι να διασφαλίσει ένα συμπεριληπτικό και ασφαλές περιβάλλον, εντός του οποίου δεν θα υφίστανται καμία διάκριση, απολαμβάνοντας τις ίδιες ευκαιρίες και τα ίδια δικαιώματα με κάθε άλλο πολίτη. Προς αυτήν την κατεύθυνση και με σκοπό να αντιμετωπίσει τα διαχρονικά κενά και τις αδυναμίες που παρατηρούνται στη χώρα μας εδώ και δεκαετίες, η Κυβέρνηση Χριστοδουλίδη ανέπτυξε οδικό χάρτη για την προώθηση συγκεκριμένων πολιτικών και δράσεων που ενδυναμώνουν την κοινωνική συμπερίληψη και βελτιώνουν την ποιότητα ζωής των ΑμεΑ. Ο ρόλος του Υφυπουργείου Κοινωνικής Πρόνοιας είναι κομβικός σε αυτήν την προσπάθεια.
1. Αναβάθμιση κοινωνικών υπηρεσιών και παροχών
Από την πρώτη στιγμή ανάληψης των καθηκόντων της, η Κυβέρνηση επικεντρώθηκε στον εκσυγχρονισμό και την αναβάθμιση των κοινωνικών υπηρεσιών και παροχών προς τα Άτομα με Αναπηρία. Σε αυτό το πλαίσιο, ξεκίνησε διαβούλευση με την Κυπριακή Συνομοσπονδία Οργανώσεων Αναπήρων και άλλες αντιπροσωπευτικές οργανώσεις αναπήρων για τη διαμόρφωση νέας, σύγχρονης νομοθεσίας για ΑμεΑ που θα διέπει όλα τα θέματα που αφορούν στα ΑμεΑ, με έναν συνδυασμό παροχών και υπηρεσιών.
Η διαδικασία της διαβούλευσης κινείται με γοργούς ρυθμούς και βρίσκεται σε τελικό στάδιο. Για πρώτη φορά, έχουν σχεδιαστεί, και θα εφαρμοστούν από το 2025, νέες επαγγελματικές και ποιοτικές υπηρεσίες, όπως του Συμβούλου Υποστήριξης Λήψης Αποφάσεων, του Προσωπικού Βοηθού, του Εκπαιδευτή και του Συμβούλου Εργασιακής Ενσωμάτωσης, υπηρεσίες που αναπτύσσονται με την άμεση εμπλοκή των αντιπροσωπευτικών οργανώσεων και αποσκοπούν στο να βελτιώσουν αισθητά την καθημερινότητα των ατόμων με αναπηρία, διανοίγοντας παράλληλα νέες ευκαιρίες για κοινωνική και εργασιακή ενσωμάτωση.
2. Απόφαση-σταθμός για τον Αυτισμό
Σε μία παράλληλη εξέλιξη και επιδιώκοντας να εξειδικεύσει περαιτέρω στα θέματα που αφορούν σε Άτομα με Αναπηρία, η Κυβέρνηση αποφάσισε τον Απρίλιο του 2024 και έθεσε σε εφαρμογή την πρώτη Εθνική Στρατηγική και το Σχέδιο Δράσης για τον Αυτισμό με ορίζοντα πενταετίας 2024-2028. Η απόφαση κρίθηκε αναγκαία λόγω της αύξησης των διαγνώσεων, αλλά και των ιδιαίτερων προκλήσεων που αντιμετωπίζουν τα άτομα με αυτισμό και οι οικογένειές τους. Πρόκειται για απόφαση-σταθμό, καθώς για πρώτη φορά παρέχεται ένας σαφής οδικός χάρτης με στόχο τη συνολική κάλυψη του εύρους των αναγκών των ατόμων με αυτισμό, στη βάση μίας ολιστικής προσέγγισης.
3. Εφαρμογή ευρωπαϊκής κάρτας αναπηρίας από την πιλοτική φάση
Περαιτέρω, το Υφυπουργείο είναι έτοιμο να προχωρήσει τάχιστα στην μεταφορά της νέας Οδηγίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) για την Ευρωπαϊκή Κάρτα Αναπηρίας και την Ευρωπαϊκή Κάρτα Στάθμευσης στο εθνικό μας δίκαιο. Ήδη, το Τμήμα Κοινωνικής Ενσωμάτωσης Ατόμων με Αναπηρία εκδίδει την Ευρωπαϊκή Κάρτα Αναπηρίας, αφού η Κύπρος ήταν ένα από τα οκτώ κράτη μέλη της ΕΕ που μετείχαν στο πιλοτικό πρόγραμμα εφαρμογής.
4. Από τη γέννηση μέχρι την Τρίτη Ηλικία
Εν τω μεταξύ, στο πλαίσιο του Προγράμματος Διακυβέρνησης και του Στρατηγικού Σχεδίου Δράσης, το Υφυπουργείο Κοινωνικής Πρόνοιας έχει ήδη ετοιμάσει την αναθεωρημένη Εθνική Στρατηγική και Σχέδιο Δράσης για την Αναπηρία για την πενταετία 2024-2028, η οποία θα κατατεθεί την άλλη εβδομάδα στο Υπουργικό Συμβούλιο. Με πυξίδα τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία, 75 νέες δράσεις έχουν σχεδιαστεί προς υλοποίηση από συνολικά οκτώ Υπουργεία και τέσσερα Υφυπουργεία με στόχο την ενίσχυση της ποιότητας ζωής των Ατόμων με Αναπηρία.
Οι στρατηγικές επιδιώξεις και οι στόχοι που κατευθύνουν κάθε πολιτική, μέτρο και δράση αφορούν στους κυριότερους τομείς ζωής ενός ατόμου με αναπηρία από τα πρώτα στάδια της ζωής του μέχρι την Τρίτη Ηλικία:
- Έγκαιρη παιδική και οικογενειακή παρέμβαση,
- ενιαία και συμπεριληπτική εκπαίδευση,
- πρόσβαση στο φυσικό και δομημένο περιβάλλον, στις μεταφορές και στην πληροφόρηση,
- πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας και θεραπευτικής παρέμβασης
- ένταξη στην απασχόληση,
- επαρκές βιοτικό επίπεδο και ανεξάρτητη διαβίωση, και
- συμμετοχή στην πολιτιστική ζωή, ψυχαγωγία, δραστηριότητες ελεύθερου χρόνου και αθλητισμό.
Πολύτιμος σύμμαχος στην όλη προσπάθεια η Κυπριακή Συνομοσπονδία Οργανώσεων Αναπήρων (ΚΥΣΟΑ) και όλες οι αντιπροσωπευτικές οργανώσεις, κοινωνικοί εταίροι και άλλοι φορείς, με τις οποίες το Υφυπουργείο Κοινωνικής Πρόνοιας ανέπτυξε στενή συνεργασία και αμφίδρομη επικοινωνία.
5. Τρία συγχρηματοδοτούμενα έργα πέραν των €30 εκατ.
Την ίδια ώρα, το Τμήμα Κοινωνικής Ενσωμάτωσης Ατόμων με Αναπηρίες εφαρμόζει τρία έργα συγχρηματοδοτούμενα από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο. Τα τρία έργα –το Σύστημα Αξιολόγησης Αναπηρίας, οι Κατοικίες και Προγράμματα Υποστήριξης στην Ανεξάρτητη Διαβίωση, καθώς και το Κέντρο Οικογενειακής Παρέμβασης και Στήριξης για τον Αυτισμό– είναι ενταγμένα στο Πρόγραμμα ΘΑλΕΙΑ 2021-2027 με συνολικό προϋπολογισμό, €10,5 εκατομμύρια, €20 εκατομμύρια και €5 εκατομμύρια, αντίστοιχα.
Κάθε Άτομο με Αναπηρία έχει δικαίωμα να ζει με αυτονομία και με αξιοπρέπεια. Να εργάζεται και να συμμετέχει ενεργά στην κοινωνική, οικονομική και πολιτική ζωή του τόπου μας. Η διασφάλιση των δικαιωμάτων των ατόμων με αναπηρία και η αντιμετώπιση των προκαταλήψεων και των διακρίσεων είναι και θα παραμείνει προτεραιότητα. Ο αγώνας είναι ομαδικός και ο στόχος κοινός. Μαζί διεκδικούμε και οικοδομούμε μια κοινωνία πιο δίκαιη, πιο συμπεριληπτική, και πάνω απ’ όλα, πιο ανθρώπινη.