Χαιρετισμός του Προέδρου της Δημοκρατίας κ. Νίκου Χριστοδουλίδη στο 5ο Διεθνές Συνέδριο «Γραμματισμός και Σύγχρονη Κοινωνία: Δημιουργικότητα, Ισότητα, Κοινωνική Δράση»
Είναι με ιδιαίτερη χαρά που συμμετέχω στη σημερινή εκδήλωση για να χαιρετίσω την έναρξη των εργασιών του 5ου Διεθνούς Συνεδρίου με τίτλο «Γραμματισμός και Σύγχρονη Κοινωνία: Δημιουργικότητα, Ισότητα, Κοινωνική Δράση» που διοργανώνει το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο του Υπουργείου Παιδείας σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Κύπρου.
Πρόκειται, αναμφίβολα, για ένα σημαντικό και επίκαιρο Συνέδριο, κάτι που επιβεβαιώνεται από την πολύ ενδιαφέρουσα θεματολογία, την παρουσία καταξιωμένων εισηγητών και την αυξημένη συμμετοχή συνέδρων. Εξάλλου, η μελέτη και η ανάλυση της στοχευμένης θεματικής που πραγματεύεται το Συνέδριο και κατ’ επέκταση τα αποτελέσματα που θα εξαχθούν με την ολοκλήρωση των εργασιών του, θα αποτελέσουν οδηγό για την εφαρμογή και την υλοποίηση πολιτικών και δράσεων που θα συνδράμουν στην περαιτέρω βελτίωση του εκπαιδευτικού μας συστήματος. Και όπως κατ’ επανάληψη έχω αναφέρει – και δεν θα σταματήσω να το δηλώνω – για τη διακυβέρνησή μας ο τομέας της Παιδείας, ο τομέας της Εκπαίδευσης αποτελούν ύψιστη προτεραιότητά μας και ακριβώς μέσα από αυτή τη θεώρηση η συνεχής βελτίωση του εκπαιδευτικού μας συστήματος είναι πρωταρχικός στόχος.
Το φετινό Συνέδριο πραγματοποιείται σε μια περίοδο διεθνούς αβεβαιότητας. Οι συρράξεις, τόσο στην καρδιά της Ευρώπης όσο και στη Μέση Ανατολή, ανάμεσα στις πολλές αρνητικές επιπτώσεις που επιφέρουν, ενισχύουν και τη φτώχεια και την ανισότητα. Την ίδια στιγμή, και ερχόμενος από το Ντουμπάι όπου συμμετείχα στη Διεθνή Σύνοδο για το Κλίμα, το συχνό πλέον φαινόμενο των φυσικών καταστροφών, ως επακόλουθο της κλιματικής αλλαγής, απειλεί το μέλλον της ανθρωπότητας και, κατ’ επέκταση, της νέας γενιάς.
Στα όσα προανέφερα θα πρέπει να προσθέσω και το γεγονός ότι οι διαδικτυακές και οι ψηφιακές τεχνολογίες που αναμφίβολα δημιουργούν πολλές ευκαιρίες, την ίδια στιγμή προκαλούν αβεβαιότητα σε μια σημαντική μερίδα του πληθυσμού. Σε αυτό το πλαίσιο των πολλών και ποικίλων προκλήσεων που αντιμετωπίζουμε, που αναμφίβολα αγγίζουν όλους μας, επιβάλλεται και η συνεχής αναπροσαρμογή της εκπαίδευσης και του σχολείου έτσι ώστε να μπορεί να ανταποκρίνεται στα σημερινά δεδομένα και να αντιμετωπίζει επιτυχώς τις όποιες αρνητικές επιπτώσεις προκύπτουν.
Είναι ακριβώς για αυτό τον λόγο που η σύγχρονη διεθνής εκπαιδευτική και ακαδημαϊκή κοινότητα αλλά και οι συναφείς με την εκπαίδευση ευρωπαϊκοί και διεθνείς οργανισμοί αποδίδουν σήμερα μεγάλη σημασία στην προώθηση του γραμματισμού. Του γραμματισμού που, όπως ακριβώς και ο ορισμός της έννοιάς του, συνεχίζει μέχρι και σήμερα να περιλαμβάνει την παραδοσιακή έννοια του αλφαβητισμού ως ικανότητα ανάγνωσης και γραφής, αλλά έχει πλέον αποκτήσει και μία περισσότερο πλαισιωμένη προοπτική και, ως εκ τούτου, καθίσταται πιο δυναμικός. Έτσι, στη σημερινή εποχή ο γραμματισμός επαναπροσδιορίζεται ως η διαπραγμάτευση του νοήματος και ως η δημιουργία παραστάσεων σε ποικίλα συγκείμενα, κοινωνικά, σχολικά, ψηφιακά και πολλά άλλα. Είναι την ίδια στιγμή κατανοητό ότι η ανάπτυξη υψηλών δεξιοτήτων γραμματισμού είναι απαραίτητη για την ποιοτική βελτίωση της ζωής, της καθημερινότητάς μας, όπως επίσης και για την προώθηση της κοινωνικής ανάπτυξης σε όλα τα επίπεδα. Είναι και γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο που έχουμε τοποθετήσει την ανάπτυξη δράσεων για τον γραμματισμό στον πυρήνα της εκπαίδευσης, προσδίδοντας ιδιαίτερη σημασία στη συνεχή αναβάθμιση της μαθησιακής διαδικασίας.
Όπως καταγράφεται στο Πρόγραμμα Διακυβέρνησής μας και όπως έχω ήδη προαναφέρει η Παιδεία αποτελεί την υπ’ αριθμόν ένα προτεραιότητά μας. Αναγνωρίζουμε τη σπουδαιότητα της Παιδείας ως καθοριστικού παράγοντα – του πιο καθοριστικού – τόσο για τη διαπαιδαγώγηση των νέων μας όσο και για τη συνολική κοινωνική, και όχι μόνο, πρόοδο του τόπου μας. Έχουμε ταυτόχρονα απόλυτη συναίσθηση ότι οι νέοι και οι νέες μας αποτελούν τους μελλοντικούς πολίτες που θα πρέπει, ανάμεσα σε πολλά άλλα, να αναλάβουν και τα ηνία της πατρίδας μας συμβάλλοντας δημιουργικά και ουσιαστικά στην εξέλιξή της.
Κύριος στόχος μας είναι, λοιπόν, να αντιμετωπίσουμε τις χρόνιες στρεβλώσεις του εκπαιδευτικού συστήματος και, την ίδια στιγμή, να θέσουμε τις βάσεις για την εξέλιξή του σε ένα σύγχρονο σύστημα που θα θεμελιώνει τις αρχές και τις αξίες, τις γνώσεις και τις δεξιότητες που θέλουμε να διακρίνουν τους δημοκρατικούς, κριτικά σκεπτόμενους, δημιουργικούς και ενεργούς πολίτες της κυπριακής κοινωνίας. Εξάλλου, και τα αποτελέσματα διεθνών και ευρωπαϊκών ερευνών τεκμηριώνουν απόλυτα την αναγκαιότητα για αλλαγές και βελτιώσεις.
Όραμά μας είναι η προώθηση ενός ανθρωποκεντρικού και ποιοτικού σχολείου για όλα τα παιδιά. Για να το πετύχουμε αυτό θα πρέπει να ενισχύσουμε ακόμη περισσότερο τις δράσεις μας ώστε να μπορεί το σχολείο να απευθύνεται σε όλα τα παιδιά, χωρίς εξαιρέσεις και διαχωρισμούς, με τρόπο που να σέβεται τη διαφορετικότητα, τα ενδιαφέροντα, τις ικανότητες και τα ταλέντα τους, και με στόχο την ενίσχυση της προσωπικότητάς τους, την ολόπλευρη διαμόρφωση του χαρακτήρα τους και την ενδυνάμωση της ψυχικής τους υγείας.
Προς αυτή την κατεύθυνση προωθούμε την ανάπτυξη σύγχρονων και ευέλικτων αναλυτικών προγραμμάτων, στη βάση των αρχών του καθολικού σχεδιασμού. Μέσω ενός μακροπρόθεσμου προγραμματισμού επιδιώκουμε τη διασφάλιση του δικαιώματος όλων των παιδιών για ισότιμες ευκαιρίες πρόσβασης και συμμετοχής στην εκπαιδευτική διαδικασία και στην κοινότητα του σχολείου τους στο πλαίσιο αυτού που λέμε συμπεριληπτικού σχολείου.
Παράλληλα, προωθούμε τη δημιουργία των απαραίτητων κτηριακών και υλικοτεχνικών υποδομών, επιδιώκοντας τα σχολεία μας να αποτελούν χώρους που να εμπνέουν τα παιδιά μας, χώρους, στους οποίους τα παιδιά μας θα νιώθουν χαρούμενα και να πηγαίνουν το πρωί με ευχαρίστηση.
Την ίδια στιγμή επενδύουμε στην περαιτέρω ενδυνάμωση του ανθρώπινου δυναμικού. Επιδιώκουμε όλες και όλοι οι εκπαιδευτικοί μας – όλοι εσείς – η βασική συνιστώσα της Παιδείας μας, να μπορείτε να ανταποκριθείτε ακόμα καλύτερα στον ιδιαίτερα απαιτητικό, πολύπλευρο και πολύπλοκο ρόλο σας.
Στοχεύοντας λοιπόν στην υλοποίηση των όσων προανέφερα, στην άμεση εφαρμογή των δράσεων που έχουμε σχεδιάσει, πολλές εκ των οποίων συνάδουν με τις θεματικές του σημερινού Συνεδρίου που είμαι σίγουρος ότι η Υπουργός θα αναπτύξει με περισσότερη λεπτομέρεια στην παρουσίασή της που θα ακολουθήσει, έχουμε ήδη προχωρήσει, από την πρώτη μέρα, από τα λόγια στις πράξεις, δηλαδή στην υλοποίηση συγκεκριμένων καινοτόμων λύσεων και προωθούμε την ίδια στιγμή σειρά άλλων, με στόχο τη ριζική μεταρρύθμιση που θα οδηγήσει στην ποιοτική αναβάθμιση του εκπαιδευτικού μας συστήματος.
Τα όσα προανέφερα, η υλοποίηση του οράματός μας για την Παιδεία, οι προσπάθειές μας για ένα καλύτερο σχολείο δεν μπορούν να πραγματωθούν εάν δεν συνυπάρξουν η ετοιμότητα και η ευσυνειδησία των εκπαιδευτικών μας, η πλήρης επίγνωση των αναγκών των παιδιών και των νέων μας και η άριστη συνεργασία με τους γονείς και τους κηδεμόνες. Η συνεργασία όλων είναι απαραίτητη. Αποτελεί προϋπόθεση στο πλαίσιο της συμμετοχικής δημοκρατίας που προωθούμε προκειμένου να καταφέρουν τα σχολεία μας να συνενώσουν τις προσδοκίες μας για ολόπλευρη ανάπτυξη, για μόρφωση και δημιουργία, αλλά πρωτίστως για ευημερία και ευτυχία των παιδιών μας.
Θέλω σήμερα να αξιοποιήσω την ευκαιρία της εδώ παρουσίας μου για να σας διαβεβαιώσω ότι τόσο εγώ προσωπικά όσο και η Υπουργός, με την οποία είμαστε σε συνεχή επαφή και συνεννόηση και επιτελεί ένα εξαιρετικό έργο, θα ενισχύσουμε ακόμη περισσότερο τη συνεργασία και την επαφή με την ακαδημαϊκή, την εκπαιδευτική και τη μαθητική κοινότητα καθώς και με τους γονείς και τους κηδεμόνες με μοναδικό στόχο την προώθηση του καλώς νοούμενου συμφέροντος των παιδιών μας.
Προς επίτευξη του στόχου της εκπαιδευτικής αλλαγής σε συνεργασία με την Επιτροπή Εκπαιδευτικής Υπηρεσίας, είναι απαραίτητη η σχετική έρευνα και η επιστημονική τεκμηρίωση. Ακριβώς στο πλαίσιο αυτό εντάσσεται και η διοργάνωση του σημερινού συνεδρίου που πραγματοποιείται με επιτυχία τα τελευταία χρόνια. Οι παρουσιάσεις των ερευνητικών αποτελεσμάτων, οι συζητήσεις, η δικτύωση, τα πορίσματα του Συνεδρίου είναι για μας πολύ σημαντικά αφού μας παρέχουν σημαντική πληροφόρηση και τεκμηρίωση για ενίσχυση των προσπαθειών μας και επίτευξη των στόχων μας.
Επιτρέψτε μου προτού κλείσω να συγχαρώ το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο και το Πανεπιστήμιο Κύπρου που συνεργάστηκαν και διοργανώνουν για πέμπτη φορά το Διεθνές αυτό Επιστημονικό Συνέδριο. Ιδιαίτερα συγχαρητήρια να απευθύνω στην οργανωτική και την επιστημονική επιτροπή του Συνεδρίου, στους ακαδημαϊκούς από όλα τα δημόσια και ιδιωτικά πανεπιστήμια του τόπου μας, αλλά και στους ακαδημαϊκούς από το εξωτερικό, καθώς και στα στελέχη και λειτουργούς του Υπουργείου Παιδείας.
Κηρύσσω, λοιπόν, την έναρξη των εργασιών του Συνεδρίου. Για εμάς εκείνο που έχει τη μεγαλύτερη σημασία είναι τα πορίσματα αυτού του Συνεδρίου που αναμένουμε με μεγάλη αγωνία.