ΑΡΘΡΟ
ΕΥΑΓΓΕΛΟΥ ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ
ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΥ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ ΚΑΙ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΤΟΥ ΠΑΣΟΚ
ΣΤΗΝ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ «ΤΑ ΝΕΑ»
Ο εκτροχιασμός της δημόσιας συζήτησης
Τις τελευταίες ημέρες έχει, δυστυχώς, χαθεί κάθε λογικός ειρμός στον δημόσιο διάλογο.
Ας δούμε τα γεγονότα:
· Παρουσιάσαμε στη Βουλή, στη συζήτηση για την ψήφο εμπιστοσύνης, το ολοκληρωμένο σχέδιο εξόδου από το Μνημόνιο και την επιτήρηση της τρόικας, καθώς στο τέλος της φετινής χρονιάς ολοκληρώνεται το ευρωπαϊκό σκέλος του προγράμματος.
·Τονίσαμε ότι στόχος μας είναι το σχέδιο αυτό να καταστεί ολοκληρωμένη συμφωνία με τους εταίρους μας, συμπεριλαμβανομένης της επιβεβαίωσης της βιωσιμότητας του χρέους, πριν από την εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας.
· Στο πλαίσιο αυτό είπαμε ότι θα εξετάσουμε και τη συμφωνημένη ολοκλήρωση του σκέλους του προγράμματος που αφορά το ΔΝΤ σε συνεργασία τόσο με αυτό όσο και με τους ευρωπαίους εταίρους μας. Τονίσαμε ότι αρκούν οι υφιστάμενοι ευρωπαϊκοί υποστηρικτικοί μηχανισμοί που μπορούν να ενεργοποιηθούν.
· Είπαμε σε όλους τους τόνους ότι το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε στην προσπάθεια αυτή είναι η έλλειψη εθνικής συναίνεσης και η αμφισβήτηση της πολιτικής σταθερότητας, δηλαδή η στάση της αντιπολίτευσης που υποτάσσει τα πάντα στον στόχο της πρόκλησης πρόωρων εκλογών, διαστρέφοντας το θεσμικό νόημα της προεδρικής εκλογής, και η εμμονή της στην άρνηση της συνέχειας του κράτους και των δεσμεύσεών του.
· Υπογραμμίσαμε ότι αυτή η στάση υπονομεύει τη διεθνή αξιοπιστία της χώρας και πολιτικά και χρηματοοικονομικά.
Η αντιπολίτευση αρκέστηκε να επαναλάβει, με τον πιο αυτάρεσκο τρόπο, τη δική της αντίληψη, που βασίζεται στην υπόσχεση για άμεση, μονομερή κατάργηση του Μνημονίου και των εφαρμοστικών νόμων ως προοίμιο για μια λύση στο ζήτημα του χρέους, το περιεχόμενο της οποίας αλλάζει σχεδόν κάθε ημέρα.
Η εικόνα αυτή προκάλεσε την αντίδραση των αγορών, τόσο στο επίπεδο του ελληνικού Χρηματιστηρίου (που επηρεάζεται από ελάχιστο όγκο συναλλαγών) όσο και στο επίπεδο των αποδόσεων των ελληνικών ομολόγων (με δεδομένο ότι το 87% του ελληνικού χρέους βρίσκεται εκτός αγορών γιατί το κατέχουν τα κράτη-μέλη της ευρωζώνης, οι ευρωπαϊκοί θεσμοί και κατά ένα μικρό μέρος το ΔΝΤ).
Οι ευρωπαϊκοί θεσμοί αντέδρασαν άμεσα με την κινητοποίηση των μηχανισμών της ΕΚΤ και καθαρές δηλώσεις του αρμόδιου επιτρόπου.
Στο εσωτερικό της χώρας όμως κάποιοι κάνουν πως δεν καταλαβαίνουν.
Μια Ελλάδα χωρίς Μνημόνιο και χωρίς τρόικα προφανώς προκαλεί ανησυχία – στους ευρωπαϊκούς θεσμούς, στο ΔΝΤ και στις αγορές – για τη βούληση και την ικανότητά της να διατηρήσει τα εντυπωσιακά δημοσιονομικά της επιτεύγματα, να συνεχίσει τις μεταρρυθμίσεις που ενισχύουν την ανταγωνιστικότητά της, να μη γυρίσει πίσω σε καταστάσεις οριακές και επικίνδυνες, όπως αυτές του 2009-2010.
Χρειάζονται εγγυήσεις σταθερότητας από την πλευρά των ευρωπαϊκών θεσμών, κυρίως όμως εσωτερικά. Γι' αυτό μιλάμε πάντοτε για συμφωνημένο σχέδιο. Συμφωνημένο εξωτερικά με τους εταίρους μας και εσωτερικά με όσους έχουν υποχρέωση να μοιραστούν το βάρος της εθνικής ευθύνης και της εθνικής συναίνεσης, διασφαλίζοντας τη συνέχεια του κράτους και των διεθνών δεσμεύσεών του, όπως συμβαίνει με κάθε σοβαρή ευρωπαϊκή χώρα.
Αν προσπαθούσα να συμπυκνώσω τα επτά βήματα για την έξοδο από το Μνημόνιο που παρουσίασα αναλυτικά στη Βουλή στις 11 Οκτωβρίου, θα έλεγα αυτά που είπα στην τελευταία συνάντησή μας με τον Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, πριν από λίγες ημέρες στην Αθήνα:
Η Ελλάδα δικαιούται να περάσει σε μια νέα φάση. Σε μια φάση «μετά το πρόγραμμα», χωρίς νέο πρόγραμμα, αλλά με ενεργούς τους υφισταμένους ευρωπαϊκούς μηχανισμούς στήριξης. Η Ελλάδα σέβεται τους ισχύοντες κανόνες λειτουργίας της ευρωζώνης και τους σχετικούς όρους, αλλά αυτό δεν συνιστά νέο «Μνημόνιο». Η Ελλάδα, όπως όλα τα κράτη-μέλη της ευρωζώνης, μετέχει σε μηχανισμούς πολυμερούς εποπτείας στο πλαίσιο των ευρωπαϊκών θεσμών και διαδικασιών, αλλά αυτό δεν έχει σχέση με την τρόικα.
Ας αξιολογήσουμε λοιπόν την κατάσταση με στοιχειώδη λογική συνοχή:
· Ναι, οι αγορές είναι κερδοσκοπικές, σκληρές, αλλά και ευέλικτες.
· Ναι, οι εταίροι μας είναι δύσπιστοι μπροστά στην εικόνα του πολιτικού συστήματος και της δημόσιας ζωής της χώρας μας.
· Ναι, η διαπραγμάτευση που έχει αρχίσει για την οριστική έξοδο από το Μνημόνιο και την τρόικα και την επιβεβαίωση της βιωσιμότητας του δημόσιου χρέους, με τρόπο που δίνει έμφαση στους υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης και όχι στα υψηλότερα από ένα φυσιολογικό επίπεδο πρωτογενή πλεονάσματα, είναι δύσκολη, απαιτεί καθαρή εθνική γραμμή, ενότητα, εθνική ομάδα διαπραγμάτευσης.
· Ναι, υπάρχουν έξω και φίλοι και λιγότερο φίλοι και εχθροί. Υπάρχουν αυτοί που κατανοούν την πραγματική κατάσταση ευκολότερα και αυτοί που την κατανοούν δυσκολότερα, γιατί είναι πιστοί σε στερεότυπα.
· Ναι, η κατάσταση, χάρη στις θυσίες του λαού μας, είναι εντυπωσιακά διαφορετική, αλλά είναι πάντα εύθραυστη. Δυστυχώς, εύκολα θυσίες πέντε ετών μπορούν να εξανεμιστούν σε πέντε ημέρες. Με βάση το σενάριο που έχει παρουσιαστεί έως τώρα από την αντιπολίτευση, θα χρειαστεί:
· μία ημέρα για την άμεση μονομερή κατάργηση των εφαρμοστικών νόμων του Μνημονίου,
· μία ημέρα για τη μονομερή δήλωση άρνησης εξυπηρέτησης του χρέους,
· μία ημέρα για την υποβολή της πρότασης σύγκλησης διεθνούς διάσκεψης για το κούρεμα του χρέους, εκτός του συμφωνημένου με το Eurogroup πλαισίου που προβλέπει ούτως ή άλλως περαιτέρω κούρεμα (πέραν του εντυπωσιακά μεγάλου κουρέματος που ήδη έγινε το 2012),
· μία ημέρα για τη διακοπή της ομαλής συνεργασίας της ΕΚΤ με το ελληνικό τραπεζικό σύστημα,
· μία ημέρα για τη δήλωση εγκατάλειψης των αναγκαίων μεταρρυθμίσεων. Σύνολο πέντε ημέρες.
Η κυβέρνηση λοιπόν έχει ένα ολοκληρωμένο σχέδιο που επιδιώκει να το μετατρέψει σε ολοκληρωμένη συμφωνία με τους εταίρους της και αντιμετωπίζει δυσκολίες που τις ξεπερνά μέσα από τον διάλογο με ευρωπαϊκές κυβερνήσεις και θεσμούς και μέσα από την αξιοποίηση των μηχανισμών της αγοράς. Υπήρξαν αντιδράσεις, έπεσαν τροχιοδεικτικές βολές, υπήρξαν διορθωτικοί χειρισμοί.
Η αντιπολίτευση και οι πρόθυμοι συνοδοιπόροι της σε διάφορους κύκλους γιατί άραγε ζητωκραυγάζουν και επιχαίρουν; Γιατί αντιμετωπίζει δυσκολίες η κυβέρνηση; Μήπως τις δυσκολίες τις αντιμετωπίζει η χώρα και όχι η κυβέρνηση; Μήπως αυτό που είδαμε τις προηγούμενες ημέρες ήταν μερικές ήπιες σκηνές από το μέλλον σε περίπτωση που κάποιοι θα αποφάσιζαν να κινηθούν μονομερώς και εκτός ευρωπαϊκού και διεθνούς πλαισίου;
Επιχαίρουν για τις δυσκολίες αυτής της διαπραγμάτευσης που σχεδιάστηκε και γίνεται ολοκληρωμένα και υπεύθυνα και δεν καταλαβαίνουν ότι έχασαν κάθε πρόσχημα σε σχέση με την επικίνδυνη ανευθυνότητα των όσων λένε και υπόσχονται με απύθμενη αυταρέσκεια;
Και καλά η αντιπολίτευση. Τι έχουν να πουν αυτοί που αφενός μεν επικρίνουν την κυβέρνηση γιατί βιάστηκε, υποτίθεται, να μιλήσει για έξοδο από το Μνημόνιο, αφετέρου, δε, νταντεύουν τον ΣΥΡΙΖΑ που επαγγέλλεται ότι θα το καταργήσει μονομερώς και άμεσα μαζί με όλους τους εφαρμοστικούς νόμους;
Υπάρχει κάποιος λογικός ειρμός σε αυτή τη στάση; Προφανώς κανένας. Πρόκειται για μια γνήσια «αντισυστημική» και «αντισυμβατική» προσέγγιση που επιτρέπει σε ορισμένους πάμπλουτους χομπίστες (με τα χρήματα στο εξωτερικό και τις πιθανές ζημιές στην Ελλάδα) να διασκεδάζουν την ανία τους εις βάρος των πολιτών, και μάλιστα των πιο αδύναμων, υπό τις ιαχές ορισμένων αμετανόητων «λαθρεμπόρων επιρροής» που νομίζουν ότι το 2014 είναι όπως ήταν το 2004.