ΟΜΙΛΙΑ ΕΥΑΓΓΕΛΟΥ ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΤΟΥ ΠΑΣΟΚ ΣΤΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗ ΤΗΣ Κ.Ο.

ΟΜΙΛΙΑ

ΕΥΑΓΓΕΛΟΥ ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ  

ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΤΟΥ ΠΑΣΟΚ

ΣΤΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗ ΤΗΣ Κ.Ο.

 Αγαπητές και αγαπητοί συνάδελφοι και φίλοι, βρισκόμαστε στο μέσο ακριβώς ενός εξαιρετικά πυκνού και κρίσιμου εξαμήνου. Το εξάμηνο αυτό, το πρώτο του 2014, είναι το εξάμηνο της Ελληνικής Προεδρίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Είναι το εξάμηνο των εκλογών, δημοτικών, περιφερειακών και ευρωπαϊκών. Κυρίως όμως είναι το εξάμηνο της οριστικής στροφής προς την έξοδο από την κρίση και το μνημόνιο.
Είναι πολύ σημαντικό το γεγονός ότι με τη συζήτηση και την ψήφιση του νομοσχεδίου που εισάγεται στη Βουλή τις επόμενες δυο μέρες, οριστικοποιείται και επισημοποιείται μια συμφωνία με τους εταίρους και πιστωτές μας που τους εκπροσωπεί η λεγόμενη τρόικα, η οποία έχει ιδιαίτερη σημασία γιατί στην πραγματικότητα είναι η τελική συμφωνία πριν από την έξοδο από την κρίση.
Αυτό εξηγεί σε ένα βαθμό και τη μακρά διάρκεια αυτής της διαπραγμάτευσης που κράτησε πολλούς μήνες, περίπου 7 μήνες. Είναι όμως σημαντικό το αποτέλεσμα, γιατί το αποτέλεσμα συνοψίζεται στη φράση που σας είπα. Μπήκαμε πλέον στην τελική ευθεία της εξόδου από την κρίση και το μνημόνιο και της επανόδου στην κανονικότητα μιας θεσμικά ισότιμης χώρας μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της ευρωζώνης.
Αυτό φυσικά δεν σημαίνει πως η Ελλάδα βγαίνει από ένα καθεστώς πολυμερούς εποπτείας, ότι φεύγει από το πλαίσιο των υποχρεώσεών της ως χώρα μέλος της ευρωζώνης, αλλά αυτό που θέλουμε είναι να πάψει η Ελλάδα να θεωρείται ο πτωχός συγγενής, να θεωρείται το επίκεντρο της κρίσης, να θεωρείται το μαύρο πρόβατο της ευρωζώνης και της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Είναι πολύ σημαντικό να επανέλθουμε στην κανονικότητα, γιατί αυτό αποκαθιστά την υπερηφάνεια μας, την αξιοπρέπειά μας, ουσιαστικά την κυριαρχία μας. Έχουμε υποστεί πάρα πολλές προσβολές ως λαός και ως έθνος και έχουμε κάνει υπομονή όλο αυτό τον καιρό, γιατί υπάρχουν υπέρτερα εθνικά συμφέροντα που τελικά ταυτίζονται με τα συμφέροντα κάθε οικογένειας, κάθε πολίτη, κάθε παιδιού στην Ελλάδα, ιδίως κάθε άνεργου νέου που ψάχνει να βρει μια μοίρα κάτω από τον ήλιο της πατρίδας μας.
Θα μου επιτρέψετε να κωδικοποιήσω το σημείο στο οποίο βρισκόμαστε, να εξηγήσω όσο μπορώ πιο απλά, γιατί πράγματι κάνουμε τη στροφή προς την τελική ευθεία.
Το πρώτο το οποίο συμβαίνει με τη συμφωνία που έχει επιτευχθεί, είναι η επιβεβαίωση και η επισημοποίηση της μεγάλης επιτυχίας μας που είναι το λεγόμενο πρωτογενές πλεόνασμα.
Το πρωτογενές πλεόνασμα δεν είναι ένας αριθμός, δεν είναι μια ψευδαίσθηση στατιστική, δεν είναι κάτι αδιάφορο για την καθημερινή ζωή του πολίτη. Δεν είναι αδιάφορο για τον επιχειρηματία και τη μικρή του επιχείρηση. Δεν είναι αδιάφορο για το νέο που ψάχνει μια δουλειά. Δεν είναι αδιάφορο για κανέναν στην Ελλάδα.
Γιατί είναι το κομβικό σημείο από το οποίο ξεκινούν όλα τα άλλα, αρχής γενομένης από την ίδια την κατανομή του πρωτογενούς πλεονάσματος, γιατί τώρα μπορούμε να αρχίσουμε τη μερική και σταδιακή αποκατάσταση αδικιών, την αναπλήρωση των θυσιών, στις οποίες αναγκαστήκαμε και κυρίως αναγκάστηκαν οι πιο αδύναμοι, οι πιο φτωχοί. Παρ’ ότι κάναμε τεράστια προσπάθεια να είναι ίση και δίκαιη η κατανομή των θυσιών και η τελευταία σχετική μελέτη του ΔΝΤ δείχνει ακριβώς ότι υπήρξε ίση κατά το δυνατόν κατανομή, με επιβάρυνση βεβαίως αναλογικά πάντα των φτωχότερων, γιατί ο φτωχός είναι αυτός ο οποίος βρίσκεται αντιμέτωπος με την κατάστασή του, με την απειλή της απόλυτης φτώχιας.
Η επιβεβαίωση του πρωτογενούς πλεονάσματος λοιπόν επιβεβαιώνει τις θυσίες και τα επιτεύγματα. Αυτή η δημοσιονομική προσαρμογή που πετύχαμε σε τέσσερα μόλις χρόνια, είναι το πιο ισχυρό επιχείρημά μας για όλα τα υπόλοιπα και δεν έχει ματαγίνει. Ποτέ άλλοτε μια χώρα στην ιστορία της παγκόσμιας οικονομίας δεν πέτυχε τέτοια προσαρμογή σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα υπό τόσο αντίξοες συνθήκες.
Ας δει κανείς πού βρισκόμασταν το 2009 με ένα πρωτογενές έλλειμμα  - δηλαδή ένα έλλειμμα χωρίς να υπολογίζουμε τους τόκους και τα χρεολύσια για το χρέος, χωρίς να υπολογίζουμε το κόστος εξυπηρέτησης του δημοσίου χρέους- το οποίο ξεπερνούσε τις 12,5 μονάδες του ΑΕΠ, ξεπερνούσε τα 25 δισεκατομμύρια ευρώ και ας δούμε ότι τώρα έχουμε πρωτογενές πλεόνασμα, το οποίο φτάνει περίπου τα 3 δισεκατομμύρια, 2,9 για την ακρίβεια τρία δισεκατομμύρια ευρώ, δηλαδή το 1,5% του ΑΕΠ. Έχουμε συνεπώς διανύσει μια καμπύλη, ένα διάστημα το οποίο μετριέται σε περίπου 14 μονάδες του ΑΕΠ, σε περίπου 28 δισεκατομμύρια ευρώ και εδώ πρέπει να πούμε ότι αυτό δεν έγινε από μόνο του, αυτό το πετύχαμε χάρη στις θυσίες των Ελλήνων και των Ελληνίδων.
Αλλά κάποιοι άνθρωποι σήκωσαν το πολιτικό βάρος, πλήρωσαν το πολιτικό κόστος και πρέπει να ξέρετε και να είστε υπερήφανοι γι’ αυτό, ότι από αυτή τη δημοσιονομική προσαρμογή των 28 περίπου δισεκατομμυρίων ευρώ, τα 25 τα είχαμε πετύχει πριν από τις εκλογές του 2012 με τις κυβερνήσεις τις δικές μας, τις κυβερνήσεις που είχε κυρίαρχο ρόλο το ΠΑΣΟΚ, είτε μόνο του, είτε συνεργαζόμενο αλλά ως πλειοψηφία στη Βουλή και η προσθήκη έγινε τους 20 τελευταίους μήνες μετά τις εκλογές του 2012.
Έχει πολύ μεγάλη σημασία λοιπόν ότι τώρα μπορούμε να κατανείμουμε αυτό το αποτέλεσμα των θυσιών μας και το κατανέμουμε με ένα τρόπο που είναι και αναπτυξιακός και βιώσιμος και κοινωνικός, Ένα μεγάλο μέρος πηγαίνει για να καταβληθούν ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις του δημοσίου σε πολίτες και επιχειρήσεις. Αυτό τροφοδοτεί την αγορά ως επένδυση, ως κατανάλωση, κινεί τη μηχανή της πραγματικής οικονομίας.
Ένα άλλο μέρος πηγαίνει για τη χρηματοδότηση της μείωσης των εργοδοτικών και εργατικών εισφορών στα ασφαλιστικά ταμεία. Αυτή η μείωση κατά 3,9% που κατανέμεται σε εργοδότες  και εργαζόμενους βοηθάει στην απασχόληση, αυξάνει το εισόδημα του εργαζόμενου έστω και λίγο, γιατί μειώνονται οι κρατήσεις. Βοηθάει την οικονομία .
Το τρίτο μέρος, το τελευταίο του πλεονάσματος, αλλά το πιο σημαντικό κοινωνικά πηγαίνει στη στήριξη της κοινωνικής συνοχής, στην αποκατάσταση αδικιών, στην προστασία ευπαθών ομάδων, στην κάλυψη των ανασφάλιστων ανέργων και επαγγελματιών.
Στη στήριξη των μακροχρόνια ανέργων, στη στήριξη αυτών που βρίσκονται σε καθεστώς απόλυτης φτώχιας, έχουν μηδενικό ή πολύ μικρό εισόδημα αποδεδειγμένα. Δεν δηλώνουν απλώς ότι έχουν μηδενικό ή μικρό εισόδημα, αλλά αποδεδειγμένα δεν έχουν εισόδημα.
Το δεύτερο μεγάλο επίτευγμα είναι ότι επιβεβαιώνονται από τη συμφωνία η βασική μας δέσμευση, η δέσμευσή μας απέναντι στον ελληνικό λαό πως δεν λαμβάνονται ούτε θα ληφθούν νέα δημοσιονομικά μέτρα, ούτε τώρα, ούτε αργότερα. Αυτό είναι που ενοχλεί την αντιπολίτευση η οποία φαίνεται να στενοχωριέται αφόρητα γιατί δεν επιβάλουμε νέα μέτρα λιτότητας στον ελληνικό λαό και γιατί είμαστε συνεπείς στις υποχρεώσεις μας. Ναι, ούτε τώρα υπάρχουν νέα μέτρα δημοσιονομικά, ούτε θα  υπάρξουν νέα μέτρα.
Το τρίτο στοιχείο το οποίο επίσης δεν είναι αφηρημένο, αλλά συνδέεται με τη ζωή μας και με τις προοπτικές που έχει η κάθε οικογένεια και ο κάθε νέος στον τόπο αυτό, είναι η βιωσιμότητα του δημοσίου χρέους. Η επιβεβαίωση της βιωσιμότητας του ελληνικού δημοσίου χρέους.
Ειλικρινά αδυνατώ να κατανοήσω πώς υπάρχουν πολιτικοί φορείς, πολιτικά πρόσωπα, σχολιαστές της επικαιρότητας, που ενώνουν τη φωνή τους με τους πιο συντηρητικούς κύκλους γερμανικών ινστιτούτων, ή ενώνουν τη φωνή τους με ακραίους κύκλους του ΔΝΤ και λένε όχι το ελληνικό χρέος δεν είναι βιώσιμο. Πού πηγαίνετε; Θα χρειαστείτε νέο δάνειο. Νέο μνημόνιο. Ξανά η τρόικα μετά το τέλος του προγράμματος που λήγει τώρα.
Τους λέω και τους ξαναλέω και τους καλώ να σκεφτούν αυτά που λέω γιατί αυτή είναι η πραγματικότητα, η αδήριτη πραγματικότητα των αριθμών, ότι το ελληνικό δημόσιο χρέος είναι βιώσιμο, γιατί έχει ιδιορρυθμίες οι οποίες προστατεύουν τη χώρα και τους πολίτες. Και η βασική ιδιορρυθμία του ελληνικού δημοσίου χρέους που δεν υπάρχει σε καμία άλλη χώρα στην Ευρώπη, είναι ότι το 80% του ελληνικού δημοσίου χρέους δεν βρίσκεται στην αγορά, δεν βρίσκεται στα χέρια τραπεζών, κερδοσκόπων. Βρίσκεται στα χέρια των κρατών μελών της Ευρωζώνης, της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, του ευρωπαϊκού μηχανισμού σταθερότητας και ένα μικρό μέρος στα χέρια του ΔΝΤ. Στα χέρια φορέων πολιτικών διεθνών που δεν είναι επιθετικοί, που δεν κερδοσκοπούν και που είναι έτοιμοι να βοηθήσουν την Ελλάδα να ολοκληρώσει την έξοδο από την κρίση. Μόνο 20% του ελληνικού δημοσίου χρέους κυκλοφορεί στην αγορά, καμιά άλλη χώρα, ούτε η Ιαπωνία, ούτε η Ιταλία, ούτε η Ισπανία, δεν έχει το πλεονέκτημα αυτό.
Καταφέραμε το 2012 να κάνουμε το μεγαλύτερο κούρεμα χρέους που έγινε ποτέ στην παγκόσμια οικονομική ιστορία, βγάλαμε από τις πλάτες του ελληνικού λαού των επόμενων γενεών 130 δισεκατομμύρια χρέους, ποτέ άλλοτε δεν έχει γίνει τέτοια μείωση χρέους. Αφαιρέσαμε από τις πλάτες των μελλοντικών γενεών και των σημερινών Ελλήνων 65% του ΑΕΠ δημοσίου χρέους.
Η γειτονική μας Βουλγαρία συνολικά έχει δημόσιο χρέος 20% του ΑΕΠ κι εμείς αφαιρέσαμε, κουρέψαμε 65% του ΑΕΠ. Και δεν κουρέψαμε μόνον 65% του ΑΕΠ, καταφέραμε σε συμφωνία με τους ιδιώτες που είχαν χρέος ελληνικό στα χέρια τους, ομόλογα και δάνεια, να τους κουρέψουμε ονομαστικά το 53,5% του χρέους που κατείχαν, αλλά σε όρους καθαρά παρούσης αξίας, δηλαδή πραγματικά με βάση τη διάρκεια και το επιτόκιο το 75%, χωρίς να ανοίξει ρουθούνι.
Όταν η Ουκρανία των 50 εκατομμυρίων κατοίκων αγωνίζεται να βρει συνολικά 35 δισεκατομμύρια και η Ελλάδα έχει πάρει μία βοήθεια με το δάνειο και το κούρεμα που ξεπερνάει τα 400 δισεκατομμύρια ευρώ. Όταν η Αργεντινή που κάποιοι τη φαντάζονται ως παράδειγμα ψάχνει να πείσει το περιβόητο Κλαμπ των Παρισίων να της κόψουν χρέος 6 δισεκατομμυρίων δολαρίων κι εμείς κουρέψαμε χρέος 135 που σε όρους καθαράς παρούσης αξίας, δηλαδή σε όλη τη διάρκεια του χρόνου με τα επιτόκια, είναι πολύ περισσότερο.
Και εξηγεί ο μόνος που ξέρει, αυτός που εκπροσωπεί τους δανειστές μας, ο Κλάους Ρένγκλιν ο επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας γιατί το ελληνικό χρέος είναι βιώσιμο και γιατί αρκούν μικρές παραμετρικές αλλαγές για να το επιβεβαιώσουν αυτό. Ναι πράγματι, κάποια στιγμή θα σταματήσει η περίοδος χάριτος και θα πρέπει να πληρώσουμε χρεολύσια. Θα μετακυλήσουμε τις δόσεις για μερικά χρόνια και θα εξομαλυνθεί αυτό. Αλλά φυσικά είναι πολύ δύσκολο να πας στο Φιλανδικό Κοινοβούλιο ή στο Ολλανδικό Κοινοβούλιο ή στο Σλοβένικο Κοινοβούλιο και να πεις φορτωθείτε στο δικό σας έλλειμμα και στο δικό σας χρέος το δικό μου χρέος.
Το φορτώσαμε στους διεθνείς ιδιώτες, δεν μπορούμε να το φορτώσουμε σε λαούς, μπορούμε όμως να τους ζητήσουμε να μην παίρνουν κέρδη, γιατί η σχέση μας είναι πολιτική και θεσμική, δεν είναι κερδοσκοπική, άρα μόνον η συμφωνία ότι δε θα κερδοσκοπήσουν αρκεί για να κάνει το χρέος μακροπρόθεσμα βιώσιμο και ανταγωνιστικό.
Ακούω πολλούς «λεβέντες» και «μάγκες» που λένε "θα κάνουμε κούρεμα, επαναδιαπραγμάτευση". Το έχουμε κάνει αυτό και το έχουμε κάνει υπό πολύ δύσκολες συνθήκες και το ολοκληρώσαμε στις 9 Μαρτίου του 2012 και αυτό είναι που ανακουφίζει τον ελληνικό λαό και θωρακίζει τη χώρα και την ξαναβάζει στις αγορές.
Γιατί η Ελλάδα θα βγει στις αγορές και δυστυχώς ή ευτυχώς η επάνοδος στις αγορές είναι συνώνυμη με την αποκατάσταση της ομαλότητας και της κυριαρχίας. Και θα βγούμε με ανταγωνιστικά επιτόκια, δεν έχουμε ανάγκη από χρήμα, το πρόγραμμα περιλαμβάνει την αναγκαία χρηματοδότηση, αλλά πρέπει να δοκιμάσουμε τη σωστή ανατοποθέτηση της χώρας στην παγκόσμια οικονομία.
Και η αγορά, ο διεθνής ιδιωτικός τομέας, καταλαβαίνει γιατί έχει την οσμή του κέρδους, αυτό που δεν καταλαβαίνουν ή κάνουν πως δεν καταλαβαίνουν ορισμένοι θεσμικοί μας εταίροι. Θα μας βοηθήσει λοιπόν η επάνοδος στις αγορές γιατί θα μας σφραγίσει και θα μας επιβεβαιώσει το μεγάλο επίτευγμα που έχουμε κάνει χάρη στις θυσίες και τις προσπάθειες του ελληνικού λαού.
Το τέταρτο σημείο είναι ότι οριστικοποιείται η ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών που είναι ισχυρές, μάχιμες, πρέπει να μπουν στην πραγματική οικονομία να στηρίξουν τις επιχειρήσεις, να διευκολύνουν τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά, να εξομαλύνουν την αγορά, να ξαναδώσουν δάνεια, να κινηθεί η οικονομία, να δημιουργηθούν θέσεις εργασίας.
Δεν στηρίξαμε τραπεζίτες, στηρίξαμε τράπεζες ως θεσμούς, στερήσαμε τις μετοχές από τους τραπεζίτες, ακόμη κι από τους παλιούς μετόχους, γιατί έτσι έπρεπε να γίνει και γιατί υπήρχε πρόβλημα όχι λόγω PSI, αλλά λόγω της διαχείρισης της προηγούμενης φάσης της οικονομίας.
Και όλοι αυτοί που λένε "γιατί στηρίζουμε τις τράπεζες" η απάντηση είναι: γιατί στηρίζουμε τις καταθέσεις, τις καταθέσεις των Ελλήνων που δεν έφυγαν στο εξωτερικό. Γιατί υπήρχαν αυτοί που πήγαν στο εξωτερικό τα λεφτά τους, περιμένοντας να βγει η Ελλάδα από το ευρώ, να πάει στη δραχμή, τη φτηνή δραχμή όμως, την κατοχική δραχμή του Γκοτζαμάνη, για να έρθουν να αγοράσουν την Ελλάδα φτηνά με τα ευρώ που είχαν σώσει στο εξωτερικό.
Αλλά εμείς τους διαψεύσαμε και τους οδηγήσαμε σε αδιέξοδο. 170 δισεκατομμύρια καταθέσεων έμειναν στην Ελλάδα και άντεξαν, κυρίως των φτωχών και μεσαίων κι εμείς έπρεπε να τα προστατεύσουμε και για να τα προστατεύσουμε στηρίξαμε τις τράπεζες.
Ξέρετε πόσα λεφτά δώσαμε για να στηρίξουμε τις τράπεζες; Λιγότερο από 13 δισεκατομμύρια. Αυτό είναι το χρέος που πήραμε πάνω μας για να στηρίξουμε τα 170 δισεκατομμύρια των ελληνικών νοικοκυριών και επιχειρήσεων. Γιατί όλα τα υπόλοιπα, από τα περιβόητα 50 δισεκατομμύρια που είχαμε στη διάθεσή μας για τις τράπεζες, τα παίρνουμε πίσω.
Κατ΄ αρχάς τα 12 δεν τα έχουμε αγγίξει καθόλου, είναι καβάντζα στο ταμείο. Έχουμε δώσει για τις λεγόμενες «συστημικές τράπεζες» 25 δισεκατομμύρια, τώρα δε δίνουμε δραχμή, όλη η ανακεφαλαιοποίηση γίνεται με τις δυνατότητες που έχουν οι ίδιες οι τράπεζες ή με τον ιδιωτικό τομέα. Από τα 25 που έχουμε δώσει έχουμε μετοχές που τώρα ακόμη μέσα στην κρίση αξίζουν 22 και σε λίγο καιρό θα αξίζουν 25 και παραπάνω, θα γίνει πλήρης αποκατάσταση.
Αλλά φυσικά υπήρχαν τράπεζες που κατέρρευσαν μικρές και έπρεπε να σώσουμε τις καταθέσεις και την πίστη στο τραπεζικό σύστημα και ξοδέψαμε περίπου 12-13 δισεκατομμύρια για το σκοπό αυτό, άξιζε τον κόπο; Άξιζε τον κόπο να κρατήσεις τις τράπεζες όρθιες, τις καταθέσεις ζωντανές, χωρίς να συμβεί αυτό που έγινε στην Κύπρο και τη δυνατότητα χρηματοδότησης της οικονομίας; Άρα έχουμε δαπανήσει από τα 65% του ΑΕΠ που κουρέψαμε το 5%-6% του ΑΕΠ κι έχει μείνει καθαρό κούρεμα περίπου 60% του ΑΕΠ, μοναδικό στην ιστορία.
Το πέμπτο και το πιο εντυπωσιακό, είναι ότι μετά από εφτά χρόνια από το 2008 και μετά, μετά από εφτά χρόνια σωρευτικής ύφεσης η Ελλάδα επιτέλους γυρίζει σε θετικό ρυθμό ανάπτυξης. Αυτή είναι η αλλαγή σελίδας, γιατί αυτό σημαίνει απασχόληση. Αγωνιζόμαστε με τα προγράμματα του ΑΕΠ, αγωνιζόμαστε με μέτρα ανάσχεσης της ανεργίας, αλλά αν δεν υπάρχει ανάπτυξη δεν υπάρχει απασχόληση, δεν υπάρχει αποκατάσταση εισοδήματος. Μπαίνουμε λοιπόν σε θετικό ρυθμό ανάπτυξης και το λένε όλοι.
Το έκτο κεφάλαιο είναι τις διαρθρωτικές αλλαγές. Η Ελλάδα είναι ο πρωταθλητής των διαρθρωτικών αλλαγών, το λέει αυτό ο ίδιος ο ΟΟΣΑ, έχει κάνει τις περισσότερες διαρθρωτικές αλλαγές τα τελευταία χρόνια, έχουμε ένα από τα μικρότερα κράτη στην Ευρώπη πλέον ως ποσοστό δημόσιας δαπάνης για το δημόσιο, σε σχέση με το ΑΕΠ.
Η Ελλάδα έχει πια ένα μικρό κράτος ως δαπάνη κι έχει πολύ μεγάλη σημασία αυτό να είναι και λειτουργικό και αποδοτικό για τον πολίτη και την ανάπτυξη. Έχουμε αλλάξει τη νοοτροπία της κοινωνίας σε πολλά πράγματα, αλλά υπάρχουν αντιστάσεις, γιατί υπάρχουν αγκυλώσεις, γιατί υπάρχουν συνήθειες, υπάρχουν συντεχνιακά συμπέρασμα, υπάρχει όμως και η ανάγκη προστασίας της πραγματικής οικονομίας.
Έχει λοιπόν πολύ μεγάλη σημασία να δούμε τι θέλει η κοινωνία και η κοινωνία θέλει ένα άλλο κράτος, μικρότερο, καλύτερο, φιλικό, αναπτυξιακό, ένα κράτος που λειτουργεί υπέρ του πολίτη, θέλει μια αγορά ανοικτή, δε θέλει προνόμια, θέλει ίσες συνθήκες ανταγωνισμού, θέλει διαφάνεια, θέλει συγκράτηση των τιμών για τον καταναλωτή και θέλει στήριξη της παραγωγής.
Βεβαίως θέλει στήριξη της παραγωγής, κυρίως της αγροτικής, της κτηνοτροφικής, αλλά και της μεταποίησης και των υπηρεσιών, κυρίως θέλει όμως στήριξη του πρωτογενούς τομέα, του Έλληνα αγρότη, του Έλληνα κτηνοτρόφου, γιατί από εκεί ξεκινά πάντα η ανάταξη της ελληνικής οικονομίας σε κάθε περίοδο κρίσης.
Σκεφθείτε όμως ποιος είναι ο ρόλος μας. Ο ρόλος μας είναι το γενικό συμφέρον, η κοινωνία συνολικά, η οικονομία συνολικά. Όσο καιρό και αυτό έγινε πολλές 10ετίες, όλες τις 10ετίες της μεταπολίτευσης, το πολιτικό σύστημα και τα κόμματα εξουσίας λειτούργησαν ως πολιτικοί εκπρόσωποι επιμέρους συντεχνιακών συμφερόντων, οδηγήθηκαν σε αδιέξοδο.
Γιατί η κοινωνία δεν είναι το άθροισμα των επιμέρους επαγγελμάτων που θέλουν κάποια ειδικά προνόμια. Είναι κάτι πάνω από αυτό που λειτουργεί πολλαπλασιαστικά και έχει πολύ μεγάλη σημασία να το καταλάβουμε.
Και πρέπει να είστε εσείς υπερήφανοι γιατί αυτές οι διαρθρωτικές αλλαγές χάρη στην Κ.Ο. του ΠΑΣΟΚ, χάρη σε εσάς δεν έθιξαν τις ευπαθείς κοινωνικές ομάδες εκεί που πονούσαν, σε εκείνα τα θέματα που έγιναν εμβλήματα και σύμβολα της προσπάθειάς μας.
Το καταφέραμε αυτό στον πλειστηριασμό της πρώτης κατοικίας; Το καταφέραμε. Το καταφέραμε στις επαγγελματικές μισθώσεις; Το καταφέραμε. Το καταφέραμε στην ιστορία του ανοίγματος των καταστημάτων τις Κυριακές συμβιβάζοντας και τις επιθυμίες των τοπικών κοινωνιών και τις ανάγκες της αγοράς; Το καταφέραμε.
Και το ίδιο γίνεται τώρα και στο μεγάλο θέμα των ημερών που βεβαίως δεν έχει το μέγεθος των θεμάτων που ανέφερα, που είναι το γάλα. Δηλαδή η προστασία της κτηνοτροφίας και της ελληνικής βιομηχανίας τροφίμων.
Ασχολήθηκα προσωπικά σε λεπτομέρειες και εσείς μετείχατε όλοι σας στην διαπραγμάτευση. Θέσατε το πλαίσιο και τις κόκκινες γραμμές για να έχουμε ένα αποτέλεσμα το οποίο προστατεύει τον παραγωγό και την προοπτική του, τις τοπικές συνεταιριστικές δράσεις και τις τοπικές αγορές, την ελληνική βιομηχανία τροφίμων και ιδίως την γαλακτοτροφία. Τη γαλακτοκομική βιομηχανία.
Προστατεύει τον καταναλωτή και ως προς την τιμή και ως προς την ποιότητα και την υγιεινή των τροφίμων, αλλά και ως προς τη γνώση, γιατί διακρίνει το ποιο προϊόν είναι ελληνικό από το ποιο είναι αλλοδαπό και τι προέλευσης είναι. Και διαμορφώνει ένα πλαίσιο καθαρού παιχνιδιού που τελικά ευνοεί και την παραγωγή, αλλά και τον καταναλωτή και την υγεία του.
Γι’ αυτό ήταν πρώιμες ορισμένες αντιδράσεις που τροφοδοτήθηκαν από τη δημόσια συζήτηση χωρίς την τελική ρύθμιση, ενώ διαπραγματευόμασταν και φαντάζομαι ότι κανείς δεν αναγνωρίζει στον άλλον μεγαλύτερη ευαισθησία στα θέματα αυτά. Όλοι έχουμε την ίδια μεγάλη ευαισθησία.
Θα μου επιτρέψετε να αναφερθώ στις προσπάθειες που κάναμε όλοι συντονισμένα και αδιακρίτως για να έχουμε το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα. Μέσα σε αυτό, μέσα σε αυτό το πλαίσιο μιας προσπάθειας ηρωικής των τελευταίων 4 ετών, ο ρόλος της Κ.Ο. του ΠΑΣΟΚ και της προηγούμενης και της μικρής τωρινής ομάδας, είναι καταλυτικός και θυμηθείτε αγαπητές και αγαπητοί συνάδελφοι πότε άλλοτε πολιτικό κόμμα και ιδίως το ΠΑΣΟΚ αλλά οποιοδήποτε κόμμα λειτούργησε στο Κοινοβούλιο με τη συλλογικότητα, τη δημοκρατία και τη διαφάνεια με την οποία έχουμε λειτουργήσει εμείς.
Δεν σας επέβαλα ως πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ καμία απόφαση και την πειθαρχία σε κανένα μέτρο. Μόνο συλλογικές είναι οι αποφάσεις μετά από περίσκεψη, επεξεργασία, διαπραγμάτευση. Γι’ αυτό είναι συλλογικό επίτευγμα αυτό που έχει γίνει.
Η σταθερότητα της οικονομίας, η σταθερότητα της χώρας, η έξοδος από την κρίση, αλλά είναι κρίμα να αδικούμε τον εαυτό μας, να αυτοενοχοποιούμαστε χωρίς λόγο, να δημιουργούμε μια εικόνα αμφιθυμίας και σύγχυσης, όταν εμείς έχουμε κάνει όλο αυτό το επίτευγμα. Είναι ιστορική επιτυχία αυτό που συμβαίνει.
Η δική μας εθνική στρατηγική είναι αυτή που ακολουθείται και που οδηγεί σε αποτέλεσμα. Δεν έχει τελειώσει ακόμη. Γιατί στην τελική ευθεία κρίνονται  όλα. Δεν θέλουμε επιβράβευση, δεν θέλουμε επιβεβαίωση. Θέλουμε να σκεφτεί ο κάθε πολίτης πώς θα ολοκληρωθεί η προσπάθεια αυτή. Σε ποιο πολιτικό πλαίσιο, με ποιες επιλογές, με ποιους χειρισμούς.
Η Ν.Δ. προσχώρησε στην δική μας στρατηγική. Η ΔΗΜΑΡ προσχώρησε στην δική μας στρατηγική και παλινδρόμησε. Η κυβέρνηση συνεργασίας υπάρχει γιατί υπάρχει εθνική ανάγκη. Σε 25 χώρες στην Ευρώπη οι σοσιαλιστές και οι δημοκράτες συνεργάζονται με δεξιά συντηρητικά ή φιλελεύθερα κόμματα.
Τώρα όμως κατεβαίνουμε στις ευρωπαϊκές εκλογές με τη σημαία των αξιών μας και των ευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων. Εμείς ως Ευρωπαϊκό Σοσιαλιστικό Κόμμα με την υποψηφιότητα Μάρτιν Σουλτς. Η Ν.Δ. ως Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα με την υποψηφιότητα του κ. Γιούνγκερ.
Και αυτό συμβαίνει σε όλες σχεδόν τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Συμβαίνει στη Γερμανία χωρίς να υπάρχει εθνική ανάγκη, στην Ολλανδία, στην Αυστρία, συμβαίνει παντού. Αν κάπου έπρεπε να συμβαίνει είναι η Ελλάδα, γιατί υπάρχει ιστορική μοναδικότητα της συγκυρίας αυτής και θα έπρεπε να είναι όλοι μέσα και ο ΣΥΡΙΖΑ και η ΔΗΜΑΡ και όλοι, όπως είχαμε προτείνει και το Μάιο του 2012 και τον Ιούνιο του 2012, που λέγαμε όλες οι φιλοευρωπαϊκές δυνάμεις, αν όντως είναι φιλοευρωπαϊκές, αν όντως είναι υπεύθυνες.
Πώς θα κυβερνηθεί ο τόπος; Και τώρα στην τελική ευθεία και μετά από τις βουλευτικές εκλογές όταν πάμε στις βουλευτικές εκλογές στο τέλος της 4ετίας. Θα τα δούμε αυτά στην προεκλογική εκλογή του Μαρτίου του 2015 όπου ο καθένας θα τοποθετηθεί ενώπιον ενωπίω.
Αλλά δυστυχώς έχουμε εθνική πέμπτη φάλαγγα και λυπάμαι που το λέω. Έχουμε αυτούς που κλαίνε γιατί δεν ξέρουν τι θα απογίνουν χωρίς βαρβάρους. “”Τι θα κάνουμε χωρίς μνημόνιο, χωρίς κρίση, χωρίς μέτρα”; «Τι θα κάνουμε αν όλα αυτά αληθεύουν; Τι θα κάνουμε εάν υπάρχει πρωτογενές πλεόνασμα»; Έχετε ακούσει εσείς να υπάρχει αντιπολίτευση που αμφισβητεί το πρωτογενές πλεόνασμα και λέει «η χώρα ψεύδεται, βάλτε τη τιμωρία κύριοι της τρόικας»;
Έχετε δει αντιπολίτευση να γλείφει την τρόικα; Και να της λέει «φανείτε σκληροί κύριοι της τρόικας απέναντι στην κυβέρνηση, γιατί η κυβέρνηση λέει ψέματα»; Το διανοείστε αυτό; Γιατί αυτό γίνεται. Τιμωρήστε το λαό, βάλτε μέτρα. Μη αναγνωρίζετε τα δημοσιονομικά επιτεύγματα για να έχουμε αντίπαλο. Αυτή είναι η εικόνα.
Τώρα λοιπόν βρισκόμαστε αντιμέτωποι με μεγάλα ερωτήματα, γιατί είναι φανερό ότι  υπάρχουν δυο είδη πολιτικής. Υπάρχει μια κατηγορία πολιτικής, η οποία εμφανίζεται με διάφορες μορφές, αλλά ο κοινός παρονομαστής είναι η ανευθυνότητα. Έχουμε ανέξοδες συμπαθητικές γενικολογίες που δεν λένε τίποτα καινούργιο, τίποτα συγκεκριμένο, τίποτα πρωτότυπο. Έχουμε την πολιτική της εύκολης κριτικής. Την πολιτική της ακραίας δημαγωγίας και του λαϊκισμού, της υποκρισίας, διάφορες μορφές. Ο κοινός παρονομαστής είναι η ανευθυνότητα που είναι υψηλής επικινδυνότητας.
Και η άλλη κατηγορία είναι αυτή που απαντάει σε διλήμματα, που καλείται να πάρει αποφάσεις, που καλείται να συγκρουστεί με τον εαυτό της και το παρελθόν της, που πρέπει να προδιαγράψει και να διαγράψει το μέλλον, να ανοίξει νέους δρόμους, που συνεπάγεται ευθύνη, που συνεπάγεται αγωνία, που συνεπάγεται κόστος. Αυτή είναι η δική μας πολιτική. Η άλλη πολιτική είναι πάρα πολύ εύκολη.
Οι εκλογές στις οποίες βαδίζουμε το Μάιο είναι εκλογές ειδικού σκοπού και οι τρεις. Στους δήμους πρέπει η τοπική κοινωνία να διαλέξει τον καλύτερο δήμαρχο. Και συμφωνώ. Χαιρόμαστε γιατί ο χώρος μας έχει πολύ σημαντικούς και επιτυχημένους δημάρχους που έχουν προβάδισμα. Προβάδισμα καταξίωσης και αποτελεσματικότητας.
Αλλά δεν θα είχα πρόβλημα να δεχτώ έναν συντηρητικό δήμαρχο ή ένα δήμαρχο που ανήκει στην αντιπολίτευση, ανήκει στην κομμουνιστική αριστερά που είναι ένας καλός δήμαρχος. Υπάρχουν επιλογές οι οποίες γίνονται από τις τοπικές κοινωνίες χωρίς χρίσματα,  χωρίς κομματισμό και έτσι πρέπει να γίνει, αλλά χαιρόμαστε γιατί έχουμε προβάδισμα και απόθεμα.
Στις περιφερειακές εκλογές οι κομματικές και πολιτικές κατευθύνσεις είναι πιο εμφανείς, γιατί το στοίχημα είναι αναπτυξιακό, αλλά και εκεί ο χώρος μας έχει ένα πολύ σημαντικό προβάδισμα, έχει ανθρώπους με καταξίωση, με πρόταση. Κι εκεί όμως η περιφέρεια πρέπει να βρει την περιφερειακή αναπτυξιακή ταυτότητα.
Και στις ευρωπαϊκές εκλογές τι κάνουμε ψηφίζοντας Ευρωπαϊκό Σοσιαλιστικό Κόμμα; Ή εάν είσαι συντηρητικός Ευρωπαϊκός Λαϊκό Κόμμα, ή Ευρωπαϊκή Αριστερά. Τι κάνεις; Αναδεικνύεις το Κοινοβούλιο. Δηλαδή τη σύνθεση της Επιτροπής, το νέο πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, το νέο πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, την αφήγηση για την Ευρώπη, την κατεύθυνση.
Αλλά και η κατεύθυνση κρίνεται σε πολύ μεγάλο βαθμό διακρατικά, διακυβερνητικά, γιατί δεν παύουν οι Εθνικές Κυβερνήσεις να παίζουν καθοριστικό ρόλο. Εκλέγουμε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, δεν εκλέγουμε τον Γερμανό Καγκελάριο, ούτε τον Διοικητή της Γερμανικής Κεντρικής Τράπεζας της Bundesbank. Πρέπει να λάβουμε υπόψη μας τους εθνικούς συσχετισμούς οι οποίοι είναι σκληροί και δεδομένοι και δεν αλλάζουν εύκολα.
Αυτές είναι οι εκλογές που γίνονται, αλλά βεβαίως κάποιοι οι οποίες νομίζανε ότι θα κάνουν την έφοδο, ήθελαν να κάνουν δημοψήφισμα. Μετά κατάλαβαν ότι η έφοδος δεν περνάει, ότι δεν υπάρχουν οι προϋποθέσεις, ούτε για τις ευρωεκλογές, αλλά πολύ περισσότερο για τις περιφερειακές και δημοτικές εκλογές.
Η στρατηγική της εφόδου του ΣΥΡΙΖΑ κάηκε στα αποδυτήρια πριν εμφανιστεί καν ο ΣΥΡΙΖΑ, επειδή έχουμε νέα φαινόμενα στην πολιτική ζωή, την επικοινωνιακή πολιτική ζωή, πηγαίνει κι αυτός μαζί με τις συντηρητικές συμβατικές ξεπερασμένες πολιτικές δυνάμεις της μεταπολίτευσης, εκεί που βάζουν το ΠΑΣΟΚ και τη Νέα Δημοκρατία, αλλά το ΠΑΣΟΚ είναι ο αμνός ο αίρων τας αμαρτίας του κόσμου.
Αλλά αυτοί γέρασαν πριν να ενηλικιωθούν, πήγαν κι αυτοί στο συμβατικό πολιτικό σύστημα; Έχετε παρακολουθήσει τι γίνεται; Με ποια ευκολία γίνεται η μετακίνηση από τη στρατηγική της εφόδου στην απαξίωση; Γιατί όταν απαξιώνεις τη Δημοκρατία και το πολιτικό σύστημα, είναι μοιραίο να γίνεις κι εσύ θύμα αυτής της απαξιωτικής προσέγγισης.
Παρόλα αυτά ετοιμάζονται να κάνουν μία ερμηνεία του αποτελέσματος, που δεν τη θέλησε κανείς, γιατί ο πολίτης ψηφίζει με βάση τα δικά του κριτήρια, άλλο στις δημοτικές, άλλο στις περιφερειακές, άλλο στις ευρωπαϊκές, κανείς δεν είναι μέσα στο μυαλό του και στην ψυχή του. Εν τούτοις μπορεί να γίνει συνδυαστική ερμηνεία του αποτελέσματος, υπονομευτική για το μέλλον της χώρας, για τη στρατηγική, για τη σταθερότητα, για την ολοκλήρωση της πολιτικής.
Δεν υπάρχει λοιπόν τίποτα χαλαρό, γιατί πρέπει εμείς να μπορούμε να κάνουμε τη δική μας ερμηνεία για το μέλλον της χώρας και για το μέλλον της Ευρώπης, για την ολοκλήρωση μιας προσπάθειας που έχει στηριχθεί στις πλάτες σας, στον κόπο σας, στην αγωνία σας, στο κόστος σας, που είναι το κόστος της παράταξης και της χώρας.
Βεβαίως οι πολίτες έχουν την ευθύνη των επιλογών, το ζήτημα όπως είπα και προηγουμένως δεν είναι να μας επιβραβεύσει κάποιος για το παρελθόν, το ζήτημα είναι να μην αδικούμαστε, ούτε καν αυτό, γιατί εμείς αδικούμε τον εαυτό μας πολύ περισσότερο από ότι η κοινωνία μας αδικεί.
Το ζήτημα είναι ποιος και πώς οδηγεί τη χώρα με ασφάλεια και αποτελεσματικότητα στο τέλος, στην επάνοδο στην ομαλότητα. Άλλη πολιτική δεν υπάρχει, αυτό είναι κατανοητό. Μπορεί κάποιοι όμως να νομίζουν ότι η ίδια πολιτική μπορεί να εφαρμοστεί από άλλους ανθρώπους, είτε επειδή είναι άλλοι απλώς, είτε επειδή υποτίθεται είναι πιο μάγκες και πιο έξυπνοι και πιο αποτελεσματικοί στη διαπραγμάτευση.
Ποια διαπραγμάτευση, ποιο χειρισμό; Έξω από το χορό. Πως μπορείς να εφαρμόσεις μια πολιτική που την καταγγέλλεις, μια πολιτική που εύχεσαι να αποτύχει, μια πολιτική την οποία δεν μπορείς να εκπροσωπήσεις αξιόπιστα; Μέσα στην Ευρώπη, για την Ευρώπη, για την Ελλάδα, που πρέπει να γίνει ξανά μια κανονική χώρα, ανταγωνιστική, μέσα στην Ευρώπη.
Γι΄ αυτό έχει πολύ μεγάλη σημασία το εγχείρημα της Ελιάς. Το εγχείρημα της Ελιάς είναι η αποτύπωση της Κεντροαριστεράς της ευθύνης. Τι σημαίνει Κεντροαριστερά; Ο καθένας μπορεί να δηλώνει σοσιαλιστής, δημοκράτης, οπαδός του ευρωπαϊκού σοσιαλιστικού κόμματος, προοδευτικός, άνετος, ωραίος. Αυτό τι σημαίνει; Υπάρχει Κεντροαριστερά, υπάρχει ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία χωρίς παράδοση, χωρίς αγώνα, χωρίς σύνδεση με συγκεκριμένους φορείς;
Βεβαίως και πρέπει να είσαι οπαδός του κοινωνικού κράτους, της κοινωνικής συνοχής και αλληλεγγύης και της κοινωνικής δικαιοσύνης, της δημοκρατίας, του πλουραλισμού, των δικαιωμάτων, του πολιτικού φιλελευθερισμού, αλλά χρειάζεται και μοντέλο ανάπτυξης και παραγωγή και απασχόληση και ανταγωνιστικότητα και εξωτερική πολιτική.
Και οι Ευρωπαίοι σοσιαλιστές δεν έχουν άποψη για την Ελλάδα; Είναι εξίσου και με το ΠΑΣΟΚ και με τη ΔΗΜΑΡ, εξίσου και με το ΠΑΣΟΚ και με τον ΣΥΡΙΖΑ; Είναι εξίσου με οποιοδήποτε σχήμα; Η συμμετοχή στην Κυβέρνηση είναι το καθοριστικό, στην ευθύνη, στη σταθερότητα, στην οριστική και ασφαλή έξοδο από την κρίση, αυτό έχει σημασία, αυτή η διαρκής διαπραγμάτευση.
Είναι εξουσία αυτό; Ασκούμε καμιά εξουσία; Ένα βάρος σηκώνουμε. Δεν μπορούμε να το σηκώνουμε αν δεν το θέλει ο ελληνικός λαός. Για όλες τις επιλογές την ευθύνη την έχει ο ελληνικός λαός και ο κάθε πολίτης έχει ακέραιη και εις ολόκληρο την ευθύνη για τη μοίρα της χώρας και το σκέφτεται και το σταθμίζει το τι και πως θα κάνει.
Έχει λοιπόν πολύ μεγάλη σημασία το εγχείρημα της Ελιάς. Δεν είναι το όλον που θέλουμε, δεν είναι η συνολική Κεντροαριστερά, είναι διχασμένη όμως σε μνημονιακή και αντιμνημονιακή, έχει λογική αυτό; Ο πραγματικός διχασμός είναι ανάμεσα στην ευθύνη και την αλήθεια, την ανευθυνότητα, το ψέμα και τη δημαγωγία. Θέλαμε εμείς το μνημόνιο, θέλαμε τα σκληρά μέτρα, θέλουμε να είμαστε δυσάρεστοι και αντιπαθείς; Θα είχαμε καμιά αντίρρηση να περάσουμε μέσα από τον εύκολο δρόμο, αν υπήρχε; Αυτή είναι η πραγματική διάκριση.
Άρα λοιπόν κάνουμε ένα πρώτο βήμα και θα συνεχίσουμε μετά τις εκλογές, αλλά πρέπει να υπάρχει συσχετισμός στις εκλογές, να υπάρχουν καθαρά μηνύματα και τα μηνύματα αυτά πρέπει να οδηγούν στη συνολική συσπείρωση της Κεντροαριστεράς και στην ανατροπή της ψευδούς διάκρισης μεταξύ μνημονιακών και αντιμνημονιακών, γιατί πρέπει να αποκαταστήσουμε την κοινή λογική, γιατί η πραγματική σύγκρουση είναι σύγκρουση μεταξύ ορθολογικής και μη ορθολογικής αντιμετώπισης της πολιτικής.
Ένας πολίτης, ένας άνθρωπος, ιδίως όταν αγωνιά, όταν πιέζεται, αρέσκεται να ακούσει το ευχάριστο ψέμα, την ελπίδα, έστω κι αν είναι ψευδαίσθηση, η αλήθεια ενοχλεί. Αλλά όταν βρίσκεται αντιμέτωπος με μεγάλα διλήμματα υπαρξιακά τελικά, πρακτικά για τον εαυτό του, την οικογένειά του, το παιδί του, τη χώρα, τη μοίρα του έθνους, αντιλαμβάνεται τη σημασία της αλήθειας και της υπευθυνότητας. Εδώ φτάσαμε τώρα.
Θα παρουσιάσουμε την Κυριακή το μεσημέρι, με την παρουσία όλων σας κι αυτό έχει πολύ μεγάλη σημασία, το ψηφοδέλτιο της Δημοκρατικής Παράταξης, στην οποία μετέχει κομβικά το ΠΑΣΟΚ ως ο βασικός φορέας που έχει την κοινοβουλευτική εκπροσώπηση και ευθύνη, αλλά και η Συμφωνία για τη Νέα Ελλάδα και όλες οι άλλες κινήσεις οι οποίες συμπράττουν, η Δημιουργική Ελλάδα, οι Πρωτοβουλίες, η Μεταρρυθμιστική Αριστερά και λοιπά, παραλείπω ονόματα και τίτλους, αλλά είμαστε όλοι ένα πράγμα πια, το ψηφοδέλτιο θα είναι ενωτικό, ανανεωτικό, αγωνιστικό, αξιοκρατικό και δυναμικό.
Θα δείτε την Κυριακή στα 42 ονόματα πόσα νέα παιδιά αγνά με προσόντα εκφράζουν μια αυθεντική ανανέωση, έναν άλλο πολιτικό λόγο, μια γνήσια πολιτική χωρίς καμία ενοχή και κανένα βάρος και μπορείτε να συγκρίνετε τα πρόσωπά τους τα οποία είναι πολύ καθαρά ανεξαρτήτως ηλικίας, γιατί είναι και άνθρωποι καταξιωμένοι επαγγελματικά, κοινωνικά, επιστημονικά.
Δε μιλάμε αναγκαστικά για βιολογικά νέους ανθρώπους, αλλά για ανανεωμένους ανθρώπους, νέους πολιτικά, οι οποίοι εκφράζουν αυτή την ανανέωση πιο γνήσια από οποιονδήποτε άλλον επιχειρεί να το κάνει την περίοδο αυτή, με ένα λόγο πολιτικό συγκεκριμένο και με μία συμμετοχή στην ευθύνη.
Γιατί κάλλιστα θα μπορούσαν να πουν δε θέλω καμία σχέση με το ΠΑΣΟΚ, καμία σχέση με την Κυβέρνηση, καμία σχέση με τη φθορά, καμία σχέση με το κόστος, αλλά έχουν την εντιμότητα και τη γενναιότητα να στρατευθούν στη μάχη αυτή.  Αυτή είναι η ανανέωση της πολιτικής, του ήθους του πολιτικού, όχι της υποκρισίας.
Έχει λοιπόν πολύ μεγάλη σημασία και η Κοινοβουλευτική Ομάδα και το Πολιτικό Συμβούλιο και η Κεντρική Επιτροπή του ΠΑΣΟΚ, να λάβουν θέση μάχης. Θα ανακοινώσω την Κυριακή και τη σύνθεση της Εκλογικής Επιτροπής του ΠΑΣΟΚ, η οποία θα υποστηρίξει τις δραστηριότητες της Ελιάς και έχω ήδη ζητήσει από προβεβλημένα στελέχη μας να έχουν την κεντρική ευθύνη και για το σκέλος των ευρωεκλογών και για το σκέλος των περιφερειακών και δημοτικών εκλογών, ώστε να δώσουμε τη μάχη όλοι μαζί.
Υπάρχουν κάποιοι που δεν το καταλαβαίνουν αυτό; Μπορεί. Υπάρχουν κάποιοι που σκέφτονται με έναν τρόπο διαφορετικό, εκπέμπουν σε άλλη συχνότητα, προτάσσουν άλλα κριτήρια; Μπορεί, δεν το ξέρω. Δεν το φαντάζομαι, δεν το θέλω, γιατί υπολογίζω πάντα στην κοινή λογική και έναν πυρήνα ήθους ιστορικού και της παράταξης και των προσώπων που τη συναπαρτίζουν.
Έχει λοιπόν πολύ μεγάλη σημασία η μάχη αυτή, η μάχη αυτή ξεκινάει αύριο στη Βουλή, όπου δε δίνουμε μία μάχη για το ένα ή το άλλο μέτρο, μία μάχη οριακή, όπου είμαστε δεν είμαστε ευχαριστημένοι κάνουμε έναν συμβιβασμό. Εδώ καταθέτουμε ενώπιον του ελληνικού λαού ένα ιστορικό αποτέλεσμα και μια ιστορική προοπτική, τη μόνη συγκεκριμένη, τη μόνη ασφαλή.
Αυτό έχει πάρα πολύ μεγάλη σημασία κι αυτό πρέπει να σας κάνει υπερήφανους και υπερήφανες. Είναι λάθος, είναι κρίμα, είναι αδικία για τον εαυτό μας να μη λέμε αυτό το μεγάλο κοινωνικό και πολιτικό πρόταγμα της πατρίδας, γιατί αυτό που κάνουμε είναι το κατεξοχήν πατριωτικό, η υπεύθυνη εθνική πράξη.
Σας ευχαριστώ πολύ.