Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας κ. Νίκος Χριστοδουλίδης παρακάθησε, χθες, 15 Οκτωβρίου 2024, σε δείπνο με τον Γενικό Γραμματέα (ΓΓ) των Ηνωμένων Εθνών (ΗΕ) κ. António Guterres και τον ηγέτη των Τουρκοκυπρίων κ. Ersin Tatar, στην έδρα των Ηνωμένων Εθνών, στη Νέα Υόρκη
.Μετά το πέρας του δείπνου, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας προέβη στην ακόλουθη δήλωση: «Θέλω, πρώτα και πάνω απ’ όλα, να ευχαριστήσω δημόσια τον ΓΓ των ΗΕ για το γεγονός ότι ανέλαβε αυτή την πολύ σημαντική πρωτοβουλία εν μέσω δύο πολέμων –στην Ουκρανία, στη Μέση Ανατολή– να πραγματοποιηθεί αυτό το άτυπο δείπνο, αλλά και για όσα ανέφερε κατά τη διάρκεια της εισαγωγικής του παρέμβασης για το πώς ο ίδιος πιστεύει ότι είναι εφικτή η επίλυση του Κυπριακού.
Έγινε μια ανοιχτή συζήτηση, σε κάποια των σημείων εποικοδομητική. Δεν άκουσα κάτι καινούργιο από τον κ. Tatar. Θέλω να είμαι ειλικρινής, αλλά χαίρομαι για το γεγονός ότι ο ΓΓ έχει αποφασίσει να συνεχιστούν αυτές οι άτυπες συναντήσεις, σε διευρυμένη μάλιστα μορφή, όπως έγινε και στο παρελθόν. Και την ίδια στιγμή, σε αρκετές προτάσεις που υποβάλαμε για Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης, εκείνο που συμφωνήθηκε στο τέλος είναι να υπάρξει συνάντηση στην Κύπρο με τον κ. Tatar, για να εξεταστεί το ενδεχόμενο να υπάρξουν νέα σημεία διέλευσης. Συνεχίζουμε μια προσπάθεια, που για πολύ καιρό δεν υπήρχε κινητικότητα στο Κυπριακό. Επαναλαμβάνω, χαίρομαι για την πρωτοβουλία του ΓΓ.
Είμαστε εδώ, ξέρουμε πολύ καλά τι αποσκοπούμε, τιεπιδιώκουμε, και ας ελπίσουμε ότι θα υπάρξουν θετικές εξελίξεις προς την κατεύθυνση επανέναρξης των συνομιλιών. Δεν είμαστε εκεί ακόμη. Θέλω να το διευκρινίσω, είναι άτυπες οι συζητήσεις που γίνονται, και απόψε και αυτές που θα ακολουθήσουν, και ελπίζω να οδηγήσουν προς την επανέναρξη των συνομιλιών.»
Ερωτηθείς τι σημαίνουν διευρυμένες συναντήσεις, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας απάντησε: «Διευρυμένες, όπως γίνονταν και στο παρελθόν, με τη συμμετοχή και των εγγυητριών δυνάμεων.»
Σε διευκρινιστική ερώτηση δημοσιογράφου κατά πόσον οι διευρυμένες συναντήσεις θα πραγματοποιηθούν με τη συμμετοχή και των τριών εγγυητριών δυνάμεων, ο Πρόεδρος απάντησε: «Φυσικά, υπάρχουν τρεις εγγυήτριες δυνάμεις. Και η θέση και της Ελληνικής Κυβέρνησης, αλλά και της Βρετανίας, όπου ήμουν χθες [14 Οκτωβρίου], όπως γνωρίζετε, είναι ότι φυσικά και θα συμμετάσχουν σε μια τέτοια συνάντηση, όπως γινόταν και στο παρελθόν.» Πρόσθεσε ότι αυτές οι συναντήσεις «είναι άτυπου χαρακτήρα, για να δούμε πώς μπορούν να διερευνηθούν οι προοπτικές επανέναρξης των συνομιλιών».
Σε ερώτηση κατά πόσον η παρουσία των εγγυητριών δυνάμεων προϋποθέτει συζήτηση και θεμάτων που άπτονται της διεθνούς πτυχής, ο Πρόεδρος απάντησε: «Φυσικά, όλων των θεμάτων». «Ακριβώς, και στο πλαίσιο της συζήτησης που είχαμε απόψε, ανέδειξα εκείνα τα θέματα, τα οποία αντιλαμβάνεστε [είναι ιδιαίτερης σημασίας] για την ελληνοκυπριακή πλευρά. Όλα τα θέματα είναι σημαντικά, κάποια είναι ιδιαίτερης σημασίας», πρόσθεσε.
Ερωτηθείς αν ξεπεράστηκε το θέμα της κυριαρχικής ισότητας, ο Πρόεδρος απάντησε: «Όχι, δεν ξεπεράστηκε. Δεν υπήρξε πρόοδος επί θεμάτων ουσίας. Δεν άκουσα κάτι διαφορετικό από τον κ. Tatar, και φυσικά απάντησα στα συγκεκριμένα θέματα που ήγειρε, τα οποία είναι γνωστά και δημόσια. Είναι αυτά που λέει δημόσια.»
Σε ερώτηση δημοσιογράφου αν υπάρχει ένδειξη για τα επόμενα βήματα, ο Πρόεδρος είπε: «Ο ΓΓ ο ίδιος θα προχωρήσει σε κάποιες βολιδοσκοπήσεις και θα μας ενημερώσει. Δεν τέθηκε η οποιαδήποτε ημερομηνία ή χρονικό ορόσημο απόψε.»
Ερωτηθείς για το ποια θέματα θα συζητηθούν στις άτυπες συναντήσεις, ο Πρόεδρος απάντησε: «Όλα τα θέματα, όπως και απόψε αγγίξαμε όλα τα θέματα που άπτονται του Κυπριακού, των διαπραγματεύσεων για το Κυπριακό, χωρίς, επαναλαμβάνω, να γίνεται διαπραγμάτευση.»
Κληθείς να σχολιάσει κατά πόσον συζητάμε από εκεί που σταματήσαμε στο Crans-Montana, ο Πρόεδρος είπε: «Αυτή είναι η θέση η δική μας, την οποία επανέλαβα απόψε, τη σημασία να διασφαλίσουμε το διαπραγματευτικό κεκτημένο, τα έξι σημεία του ΓΓ. Από εκεί και πέρα, ήταν σε αυτό το πλαίσιο, το οποίο κινήθηκαν οι δικές μας παρεμβάσεις. Έγιναν και άλλες, αν θέλετε, κάποιες εισηγήσεις από τον ΓΓ, δεν έγιναν αποδεκτές από τον Τουρκοκύπριο ηγέτη. Δεν θα υπεισέλθω σε λεπτομέρειες. Δεν είμαι εδώ, για να επιρρίψω ευθύνες ή να μιλήσω δημόσια για αυτά τα θέματα. Ας κρατήσουμε τα δύο θετικά, ότι θα συνεχιστεί αυτή η άτυπη, αν θέλετε, προσπάθεια. Ελπίζω ο διάλογος σε σχέση με το άνοιγμα οδοφραγμάτων στην Κύπρο να φέρει αποτελέσματα. Θέσαμε απόψε συγκεκριμένες εισηγήσεις και για το θέμα αυτό, όπως και για κάποια άλλα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης. Δεν υπήρξε απάντηση απόψε. Είπε να συζητηθούν στην Κύπρο.»
Ερωτηθείς σχετικά με τον μέλλον της κας Holguín, ο Πρόεδρος είπε: «Ήταν ένα θέμα που συζητήθηκε. Εμείς επιθυμούμε τη συνέχιση της προσπάθειας από την κα Holguín. Εκείνο που μπορώ να σας πω, σίγουρα κάποιος θα έχει έναν πρωταγωνιστικό ρόλο σε αυτές τις άτυπες συναντήσεις, τις διευρυμένες ή με τον κ. Tatar.»
Σε ερώτηση δημοσιογράφου κατά πόσον η κα Holguín «βγαίνει από το κάδρο», ο Πρόεδρος απάντησε: «Δεν μπορώ να πω τι θα κάνει ο ΓΓ. Επαναλαμβάνω, κάποιος θα έχει έναν πρωταγωνιστικό ρόλο, πέραν του ΓΓ που ασχολείται με τόσα θέματα, όσον αφορά το Κυπριακό.»
Κληθείς να σχολιάσει τις δηλώσεις του κ. Tatar ότι η κα Holguín ολοκλήρωσε την αποστολή της στην Κύπρο και απέτυχε, ο Πρόεδρος δήλωσε: «Αυτή είναι η εκτίμηση του κ. Tatar. Δεν θα ήθελα να σχολιάσω. Επαναλαμβάνω, είτε η κα Holguín είτε κάποιο άλλο όνομα, κάποιος θα έχει πρωταγωνιστικό ρόλο σε αυτή την προσπάθεια, να προετοιμαστεί, για παράδειγμα, αυτή η άτυπη διευρυμένη συνάντηση, αν υπάρξουν νέες συναντήσεις με τον κ. Tatar και ούτω καθεξής.»