Επιμνημόσυνος λόγος της Προέδρου της Βουλής κ. Αννίτας Δημητρίου στο ετήσιο εθνικό μνημόσυνο του ήρωα Παναγιώτη Τουμάζου
Κυριακή, 20 Οκτωβρίου 2024
Ιερός Ναός Αγίας Παρασκευής Επισκοπής Λεμεσού
«Αν τυχόν και πέσω, να βρούνε οι Άγγλοι τα φύλλα της ελιάς και να αντιληφθούν ότι δεν είμαστε τρομοκράτες, αλλά άνθρωποι που αγαπάμε την ειρήνη και γι’ αυτήν πολεμούμε». Είναι τα προφητικά λόγια του ήρωα Παναγιώτη Τουμάζου, που, σαν ένα παιχνίδι της μοίρας, σαν τραγική ειρωνεία, λες και αισθανόταν το τέλος που ερχόταν, απευθύνθηκε στους συναγωνιστές του έχοντας στα χέρια του ένα κλαδί αγριελιάς. Λίγες ώρες αργότερα, θα άφηνε την τελευταία του πνοή στην κυπριακή γη. Αυτή για την οποία πολέμησε, με όνειρο να τη δει ελεύθερη.
Συμπατριώτισσες και συμπατριώτες,
Αγαπητές φίλες και αγαπητοί φίλοι,
Τιμούμε σήμερα τη μνήμη ενός ακόμη αγωνιστή της ΕΟΚΑ, του Παναγιώτη Τουμάζου. Ενός ακόμη μέλους του απελευθερωτικού αγώνα που έγινε θυσία για όλους μας. Κι ενός ακόμη άνδρα για τον οποίο τα λόγια είναι φτωχά για να περιγράψουν τη δράση του, την ανδρεία του, το μεγαλείο του.
Γιός του Θεόφιλου και της Αρτεμισίας, ο Παναγιώτης Τουμάζος γεννήθηκε το 1939 στην Αμμόχωστο, όπου και τελείωσε το δημοτικό σχολείο και το Ελληνικό Γυμνάσιο. Εντάχθηκε στον αγώνα της ΕΟΚΑ ήδη από το 1955, ενώ ήταν ακόμα μαθητής. Αρχικά συνέδραμε στην κυκλοφορία φυλλαδίων και την αναγραφή συνθημάτων, αλλά σύντομα πέρασε στις αποστολές των ομάδων κρούσης και τις ενέδρες.
Το Δεκέμβριο του 1955 λαμβάνει μέρος σε βομβιστική επίθεση εναντίον στρατιωτικού οχήματος.
Τον Ιούλιο του 1958, με εντολή της οργάνωσης, πραγματοποιεί επίθεση μαζί με έναν συναγωνιστή του εναντίον Τούρκου πράκτορα των Άγγλων. Προδίδεται και ακολούθως καταζητείται, οπότε καταφεύγει σε ανταρτική ομάδα του τομέα Σολέας με το ψευδώνυμο «Ονήσιλος», καθώς πολλοί τον αποκαλούσαν ήδη με το όνομα του βασιλιά της Σαλαμίνας. Ονήσιλος, ή κατά άλλους, Γιωτής.
Τόσο νέος και συνάμα τόσο μαχητικός, δεν διστάζει ποτέ μπροστά στον κίνδυνο. Ο συναγωνιστής του Αντωνάκης Σολομώντος αφηγείται ότι τον Οκτώβριο του 1958 ενέδρευαν για δεκατρία μερόνυχτα, μέχρι να λάβουν εντολή, για να χτυπήσουν.
Στις 22 Οκτωβρίου τα μεγάλα αυτοκίνητα των Άγγλων στρατιωτών εμφανίζονται.
Ο Τουμάζος πατά τον διακόπτη της νάρκης, αλλά ο μηχανισμός δεν λειτουργεί με αποτέλεσμα η νάρκη να μη εκραγεί. Ο Τουμάζος ανασηκώνεται να κτυπήσει με χειροβομβίδα και τότε πέφτει από σφαίρα τον Άγγλων στο κεφάλι. Ο Σολομώντος, με πραγματικό πόνο ψυχής θα αναφέρει χαρακτηριστικά:
«Δοκίμασα να τον σηκώσω. Οι φλόγες, όμως, που προκάλεσαν οι Άγγλοι με τα φλογοβόλα με ζώσανε από παντού. Δεν μπόρεσα να τον μεταφέρω. Οπισθοχώρησα. Εκείνος έμεινε εκεί με το κλαδί της ελιάς στην τσέπη. Με αυτό το κλαδί τον βρήκαν οι Βρετανοί, που μάλλον αδιαφορούσαν για το μήνυμα της ειρήνης».
Ο Τουμάζος ξεψύχησε στα ηρωικά βουνά του Τροόδους, με ένα κλαδί ελιάς στην τσέπη ως σύμβολο και μήνυμα ειρήνης, όπως ακριβώς το προέβλεψε.
Ο Παναγιώτης Τουμάζος, επαναστάτης από έφηβος, δεν δείλιασε να θυσιάσει το πολυτιμότερο αγαθό, τη ζωή του, για την ελευθερία της Κύπρου.
Σήμερα, που οι προκλήσεις για την εδαφική ακεραιότητα της χώρας μας, αλλά και το μέλλον μας πληθαίνουν και εντείνονται, η εικόνα ενός αγνού νέου, ενός πατριώτη που έγινε θυσία, που έπεσε νεκρός στο πεδίο της μάχης με ένα φυλαχτό, αποτελεί πολύτιμη παρακαταθήκη για τη διαφύλαξη όλων των αρχών και αξιών μας.
Ας έχουμε αυτά τα πρότυπα ως ιστορική συλλογική μνήμη, να μας δείχνουν το δρόμο, να αποτελούν φάρο πορείας προς το αύριο, αλλά και ισχυρό δίδαγμα για το μέλλον.
Ας είναι αιώνια η μνήμη του Παναγιώτη Τουμάζου και συνεχής ο αγώνας που χάραξε ο ίδιος και οι συναγωνιστές του ήρωες της ΕΟΚΑ μέχρι την τελική δικαίωση της Κύπρου μας.
Και θα ήταν παράλειψή μου να μην ευχαριστήσω από καρδιάς το εθνικόφρον σωματείο Προσφύγων Επισκοπής Παναγιώτης Τουμάζος που τιμά διαχρονικά τη μνήμη του ήρωα αλλά και για την πρόσκληση να εκφωνήσω φέτος τον επιμνημόσυνο λόγο.
Κυρίες και κύριοι,
Σε αυτές τις κρίσιμες στιγμές για τον τόπο μας οφείλουμε να δώσουμε το παρών και να στηρίξουμε κάθε προσπάθεια που θα επιφέρει την απελευθέρωση και επανένωση της Κύπρου μας.
Το αποτέλεσμα της πρόσφατης τριμερούς συνάντησης αποτελεί ένα θετικό βήμα στην προσπάθεια επανέναρξης ουσιαστικών διαπραγματεύσεων για την επίλυση του Κυπριακού, στη βάση των αποφάσεων και των ψηφισμάτων του ΟΗΕ.
Παρά τη δύσκολη πολιτικά περίοδο την οποία διανύουμε και με δεδομένο ότι η χώρα μας βρίσκεται στο επίκεντρο δύσκολων και ανησυχητικών εξελίξεων σε μια ιδιαίτερα ταραγμένη περιοχή, η πρωτοβουλία, αλλά και η επιμονή του ΓΓ του ΟΗΕ κρίνεται ως εξαιρετικά σημαντική.
Η απόφαση για διεύρυνση των άτυπων συναντήσεων με τη συμμετοχή της Ελλάδας, της Τουρκίας και του Ηνωμένου Βασιλείου είναι επίσης ιδιαίτερα σημαντική, αφού η βάση των διαπραγματεύσεων και το πλαίσιο της επιδιωκόμενης λύσης άπτεται της ουσίας του Κυπριακού.
Η επιστροφή στο τραπέζι του διαλόγου με στόχο την επίλυση του Κυπριακού στη βάση της διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας με πολιτική ισότητα είναι η μόνη αποδεκτή. Αυτός ήταν και είναι ο στόχος μας και με βάση αυτόν θα συνεχίσουμε να πορευόμαστε, στηρίζοντας κάθε προσπάθεια του Προέδρου της Δημοκρατίας προς αυτή την κατεύθυνση.
Το χρέος μας να παραδώσουμε μια πατρίδα ελεύθερη, χωρίς αναχρονιστικές εγγυήσεις και κατοχικά στρατεύματα παραμένει αδιαπραγμάτευτο.
Η προσήλωσή μας στη δέσμευση που έχουμε αναλάβει να εργαστούμε προς όφελος ολόκληρης της Κύπρου μας παραμένει δεδομένη.
Η Κύπρος μας μπορεί να δώσει ισχυρό μήνυμα και να αποτελέσει πυλώνα ασφάλειας και σταθερότητας στην Ανατολική Μεσόγειο, αλλά και ευρύτερα.
Και αυτήν την Κύπρο οραματιζόμαστε. Αυτήν την Κύπρο δικαιούνται τα παιδιά μας. Την Κύπρο της ειρήνης, της ελπίδας και της προοπτικής.
Συνεχίζουμε, παρά τις αντιξοότητες, καθοδηγούμενοι από τους ήρωές μας, τον αγώνα για μια ελεύθερη και ειρηνική Κυπριακή Δημοκρατία, για εμάς και τα παιδιά μας, για όσους θυμούνται και για όσους οφείλουν να μάθουν.
Σας ευχαριστώ.