Ανακοινωθέν Βουλής των Αντιπροσώπων
Ομιλία Προέδρου ΔΗΣΥ και Προέδρου της Βουλής των Αντιπροσώπων κ. Αννίτας Δημητρίου για τους Προϋπολογισμούς 2024.
Κυρίες και Κυρίοι Συνάδελφοι,
Διανύουμε μια δύσκολη περίοδο. Ατζέντα πολέμου, οικονομικής κρίσης, ενεργειακής κρίσης, κρίσης αρχών και δημοκρατίας. Και είναι το πολιτικό σκηνικό τόσο σύνθετο και πολύπλοκο που καλούμαστε να αφήσουμε μακριά λαϊκίστικες πολιτικές προσεγγίσεις, ακόμα και αναχρονιστικές απόπειρες εξόντωσης πολιτικών «αντιπάλων» μέσα από ψιθύρους, υπόγεια και ανώνυμα κτυπήματα.
Στην πολιτική είμαστε για να τοποθετούμαστε επί πολιτικών θέσεων και οι διαφορές μας είναι πολιτικές όχι προσωπικές για αυτό καλό θα ήταν να αφήσουμε κατά μέρος οτιδήποτε δεν αφορά την πολιτική αυτή καθ’ αυτή και έχει να κάνει με σκοπιμότητες και συμφέροντα, έννοιες ασύμβατες με τον σκοπό και τον λόγο που βρισκόμαστε σε αυτό τον χώρο.
Καλούμαστε να εκσυγχρονίσουμε τον πολιτικό μας λόγο, αλλά κυρίως οι πολίτες να κατανοήσουν τι έχουμε να διαχειριστούμε και τι αποφάσεις λαμβάνουμε που τους αφορούν. Και ας αφήσουμε στην άκρη επιτέλους το αυτομαστίγωμα για λάθη και παραλείψεις του παρελθόντος. Εξάλλου τα προβλήματα που έχουμε να διαχειριστούμε είναι ήδη αρκετά και πολύπλοκα και οι ακραίες πολιτικές επιλογές που απλά ακυρώνουν και αντιτίθενται στα πάντα δεν μπορεί να αποτελούν επιλογή, ειδικά σε μια χώρα που πάλεψε όσο καμία για να αποκτήσει την ανεξαρτησία και ακεραιότητα της. Εμείς λοιπόν είμαστε εκείνοι που χρειάζεται να προστατεύσουμε την δημοκρατία που με κόπους και θυσίες κεκτήθηκε σε μια χώρα που ακόμα τελεί υπό κατοχή.
Δεν μπορεί μέσα από τις τοποθετήσεις μας να σπέρνουμε το μίσος και τον φόβο, αλλά με εισηγήσεις και πολιτικές τοποθετήσεις που ενέχουν συνέπεια και ευθύνη να καθορίσουμε την ορθή πορεία κατεύθυνσης. Εξάλλου γι’ αυτό μας εξέλεξαν οι πολίτες και γι’ αυτό είμαστε εδώ. Είτε ως άτομα, είτε ως πολιτικούς σχηματισμούς. Για τις θέσεις μας οι οποίες δεν μπορεί να διαφοροποιούνται αναλόγως είτε ποιος βρίσκεται στην εξουσία είτε ποιόν θα θέλαμε να βρίσκεται στην εξουσία. Οι θέσεις μας είναι ο λόγος που ανήκουμε ή ασπαζόμαστε μια συγκεκριμένη ιδεολογία ή πολιτική επιλογή. Και καλό θα ήταν κάποιοι να κάνουν την αυτοκριτική τους αν τώρα «έχουν βάλει τα ρούχα τους αλλιώς…»
Εμείς έχουμε και θέση και άποψη στον Δημοκρατικό Συναγερμό. Θέσεις και απόψεις που δεν διαφοροποιούνται ποσώς επειδή οι πολίτες μας κατέταξαν στον χώρο της αντιπολίτευσης. Θέσεις οι οποίες εκφράζονται καθημερινά μέσα από τις τοποθετήσεις, απόψεις και παρεμβάσεις μας για κάθε ζήτημα. Ας αφήσουμε λοιπόν στην άκρη οτιδήποτε ασύμβατο και ας αναμετρηθούμε επί πολιτικών, για τις παρεμβάσεις και τις θέσεις μας. Ας μην συμβάλλουμε και εμείς ηθελημένα ή άθελα σε μια επιτηδευμένη περιρρέουσα ισοπέδωσης των πάντων.
Παρόλα ταύτα, υπεύθυνη στάση δεν σημαίνει και δεδομένη για να το ξεκαθαρίζουμε και αυτό και ο ΔΗΣΥ δεν ήταν και δεν θα είναι ποτέ δεδομένος για κανένα και για τίποτα πέρα από πλήρως συνεπής στις θέσεις και αρχές του. Κοντολογίς, δεν μπορεί τα όποια κρίσιμα ζητήματα να επαφίονται στην υπευθυνότητα και πατριωτισμό της αντιπολίτευσης. Όπως βεβαίως κατ’ αντιστοιχία η Βουλή των Αντιπροσώπων δεν μπορεί να αναλαμβάνει αρμοδιότητες ή ρόλο πέραν της συνταγματικά κατοχυρωμένης της αρμοδιότητας βγάζοντας την εκτελεστική εξουσία από τη δύσκολη θέση ή αναλαμβάνοντας ευθύνες που δεν της αναλογούν.
Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι,
Έχουμε ενώπιον μας προς εξέταση τον κρατικό προϋπολογισμό, την υπέρτατη νομοθετική πράξη εν μέσω καταιγιστικών πολιτικών εξελίξεων που επιτάσσουν ως κορυφαία προτεραιότητα την οικονομική σταθερότητα της χώρας μας, μέσα από μια συνετή και συνεπή δημοσιονομική πολιτική. Μια σταθερή δημοσιονομική πολιτική που δεν υπήρξε ποτέ δεδομένη αλλά αντιθέτως βιώσαμε τις αρνητικές έως καταστροφικές συνέπειες λανθασμένων ή καταστροφικών οικονομικών προσεγγίσεων και είναι με θυσίες και συγκεκριμένη στόχευση που φτάσαμε στο σημείο να έχουμε ενώπιον μας πλεονασματικούς πλέον προϋπολογισμούς.
Μπροστά λοιπόν στην έκρυθμη κατάσταση που έχουμε να αντιμετωπίσουμε δεν χωράνε ούτε ακροβατισμοί ούτε και πειραματισμοί. Χρειάζεται να επικεντρωθούμε στην ανάπτυξη μιας ολοκληρωμένης στρατηγικής πολιτικής σε όλους τους τομείς και ας αντιληφθούμε ότι ίσως η κρίση να είναι πλέον η σημερινή μας κανονικότητα που δεν συνεπάγει απλά διαχείριση - δηλαδή να τρέχουμε πίσω από τις εξελίξεις - αλλά απαιτείται όραμα, προνοητικότητα και μακρόπνοος σχεδιασμός.
Ένας τέτοιος σχεδιασμός συνεπάγει συλλογικότητα εκεί και όπου είναι εφικτό. Μόνο έτσι μπορούμε να αποδείξουμε ότι πραγματικά νοιαζόμαστε για τον τόπο μας. Για εμάς οι μηδενιστικές πρακτικές δεν ήταν και δεν θα είναι ποτέ επιλογή πολιτικού χειρισμού. Αξιολογούμε, προσμετράμε δεδομένα και προοπτικές, εντοπίζουμε κενά και παραλείψεις και παρεμβαίνουμε εκεί και όπου χρειάζεται, με διορθωτικές και στοχευμένες κινήσεις ακόμα και με παραδοχές εάν και εφ’ όσον χρειαστεί.
Μακριά από δογματισμούς και φοβικά σύνδρομα χρειάζεται να είμαστε ανοιχτοί σε καινοτόμες ιδέες και μεταρρυθμιστικές πολιτικές. Όπως άλλωστε πράξαμε και θέσαμε τις βάσεις προωθώντας όλες τις μεγάλες μεταρρυθμίσεις για τον τόπο μας: ΓΕΣΥ, τοπική αυτοδιοίκηση, δικαιοσύνη, δημόσια υπηρεσία, κοινωνική πολιτική.
Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι,
Καλούμαστε να ψηφίσουμε τις βασικές κατευθύνσεις της οικονομικής πολιτικής του κυβερνητικού προγράμματος. Μας ικανοποιεί αφενός ότι σε αυτό έχουν ενσωματωθεί οι πλείστες φιλόδοξες δράσεις, οι οποίες τροχοδρομήθηκαν από την προηγούμενη κυβέρνηση και περιλαμβάνονται στο Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας με ιδιαίτερη έμφαση στην πράσινη και ψηφιακή μετάβαση. Ωστόσο η πιο βασική μας διαπίστωση είναι ότι ο συγκεκριμένος προϋπολογισμός δεν διαπνέεται από κάτι νέο, κάποιο καινούριο έργο, ένα ηγετικό όραμα για τον τόπο και νέες προοπτικές για τους πολίτες.
Προοπτικές ανάπτυξης που θα ανταποκρίνονται στα καινούρια δεδομένα και τις συνεχείς προκλήσεις, όπως αναφύονται και μεταλλάσσονται καθημερινά με όσα συνταρακτικά συμβαίνουν γύρω μας. Με περαιτέρω ενίσχυση των παραδοσιακών πυλώνων της οικονομίας αλλά και προωθώντας συνάμα την περαιτέρω ανάπτυξη νέων κλάδων.
Προοπτικές οι οποίες να διασφαλίζουν καλύτερες μέρες για τους πολίτες: τα νοικοκυριά, τη μεσαία τάξη και τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις που έχουν δεχθεί το μεγαλύτερο πλήγμα λόγω των αλλεπάλληλων κρίσεων, της ακρίβειας, της αύξησης των δανειστικών επιτοκίων, των ψηλών τιμών ενέργειας, του απαγορευτικού κόστους στέγασης, των πληθωριστικών τάσεων.
Αντιθέτως είδαμε να υπάρχει δυσκαμψία και αναβλητικότητα από πλευράς κυβέρνησης να επαναφέρει τα μέτρα επιδότησης στο ρεύμα και στα καύσιμα, κωφεύοντας στις αλλεπάλληλες προειδοποιήσεις μας, ότι η αναστολή τους θα έφερνε με μαθηματική ακρίβεια την αναζωπύρωση του πληθωρισμού.
Το ίδιο σκηνικό δυστυχώς βλέπουμε να επαναλαμβάνεται και στο θέμα της αύξησης των ανελαστικών δαπανών, δεσμεύοντας για αρκετά χρόνια τα δημόσια οικονομικά. Ναι μεν οι προσεγμένες δημοσιονομικές πολιτικές της δεκαετίας του ΔΗΣΥ ενίσχυσαν την ανθεκτικότητα και την δυναμική της οικονομίας και δημιούργησαν ένα πολύ καλό υπόβαθρο για την τωρινή κυβέρνηση ούτως ώστε να καταθέσει ένα πλεονασματικό προϋπολογισμό, ο οποίος προβλέπει ταυτόχρονα και περαιτέρω μείωση του δημόσιου χρέους, εντούτοις δεν μπορούμε να μην εκφράσουμε για πολλοστή φορά την έντονη ανησυχία μας για την αυξητική τάση του κρατικού μισθολογίου κατά 14% σε ένα μόλις χρόνο.
Δεν μπορούμε να μην επισημάνουμε τον μεσοπρόθεσμο και μακροπρόθεσμο κίνδυνο που προκύπτει από τη διόγκωση των μόνιμων ανελαστικών δαπανών του κράτους, με την αποδέσμευση ρεκόρ των 2.400 θέσεων σε εννέα μόλις μήνες και σε μια περίοδο που οι εξωγενείς παράγοντες κάθε άλλο παρά προβλέψιμοι μπορούν να χαρακτηριστούν. Έχει γίνει αλήθεια συνάδελφοι μελέτη πρόβλεψης, κοστολόγησης και όλες αυτές οι θέσεις είναι απόλυτη προτεραιότητα σε μια σύνθετη οικονομικά περίοδο; και ποιος ο αντίκτυπος για τα δημόσια οικονομικά μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα ειδικά αν η συνθετότητα των πολιτικών εξελίξεων και κρίσεων όχι απλά συνεχιστεί αλλά γίνει συνθετότερη;
Θεωρούμε ότι κάθε άλλο παρά έκπληξη μπορεί να ενέχει η ανησυχία μας όπως επίσημα λέχθηκε και είναι χρέος μας να καταγράψουμε με βάση τις δικές μας προβλέψεις και εκτιμήσεις ότι αυτό αποβαίνει εις βάρος της χάραξης άλλων πολιτικών που αφορούν την αποτελεσματική στήριξη των ευάλωτων ομάδων του πληθυσμού, των ασθενών μας, των νεαρών ζευγαριών, των χαμηλοσυνταξιούχων, των τρίτεκνων και πολύτεκνων οικογενειών, του προσφυγικού μας κόσμου, προεκλογικές κατά τα άλλα εξαγγελίες που αποσιωπήθηκαν…
Μέλημα, δουλειά και έγνοια μας η διαμόρφωση πολιτικών εντός του πλαισίου δημοσιονομικής πειθαρχίας. Και έχουμε αποδείξει ότι μπορούμε να την κάνουμε σωστά, έχουμε αποδείξει ότι μπορούμε να ανταποκρινόμαστε με επιτυχία και επάρκεια στα εκάστοτε διακυβεύματα και προκλήσεις μέσα από μια συνετή ολιστική δημοσιονομική πολιτική δέκα ετών, από την οποία βγήκαμε από μια βαθιά δημοσιονομική και χρηματοοικονομική κρίση, πετύχαμε ψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης, αύξησης των εσόδων του κράτους, με μείωση μάλιστα φορολογιών και όχι επιβολή τους, δίνοντας ξανά προοπτική και ελπίδα στους πολίτες.
Αυτό μας δίνει το δικαίωμα να απαιτούμε από την εκάστοτε κυβέρνηση, να σταθεί με σύνεση στο ύψος των περιστάσεων, αυτούς τους δύσκολους και απρόβλεπτους καιρούς. Και είμαστε εδώ, ακριβώς, για να συνδράμουμε με συγκεκριμένες πολιτικές και προτάσεις προς αυτή την κατεύθυνση, κοστολογημένες και πάντοτε εντός των δημοσιονομικών δυνατοτήτων του κράτους.
Συγκεκριμένα σε σχέση με τον προϋπολογισμό για το 2024, που βρίσκεται ενώπιον μας σήμερα, ο Δημοκρατικός Συναγερμός, κατέθεσε μια σειρά από κοστολογημένες διορθωτικές εισηγήσεις, οι οποίες ωστόσο δεν υιοθετήθηκαν από την κυβέρνηση με μοναδική εξαίρεση το πολύ σημαντικό έργο της δημιουργίας Εθνικού Ινστιτούτου Καρκίνου, το οποίο ενώ αρχικά είχε παγοποιηθεί μετά και από δικές μας πιέσεις συμπεριλήφθηκε εν τέλει στον προϋπολογισμό του Υπουργείου Υγείας.
Οι σημαντικότερες βελτιώσεις, καθώς και οι προτάσεις πολιτικής που προτείναμε για το 2024 μεταξύ άλλων είναι:
- Εισαγωγή ειδικού σχεδίου για τη στήριξη των συνοδών ασθενών στο εξωτερικό. Κάτι το οποίο τέθηκε επιτακτικά και ομόφωνα από την Κοινοβουλευτική Επιτροπή Υγείας, με αίτημα συμπερίληψης στον κρατικό προϋπολογισμό κονδυλίου ύψους 4 εκατομμυρίων ευρώ αλλά και από εμένα την ίδια προσωπικά με σχετική επιστολή προς τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας. Με απογοήτευση οφείλω να πω διαπιστώνουμε ότι δεν εισακουστήκαμε σε ένα τόσο ευαίσθητο θέμα με ανθρώπινες και ανθρωπιστικές διαστάσεις, στο οποίο η πολιτεία έχει υποχρέωση να συνδράμει και είναι κάτι βεβαίως που θα εμμένουμε επισταμένα.
- Προώθηση της φορολογίας επί του οικογενειακού εισοδήματος έτσι ώστε όλες οι οικογένειες της μεσαίας τάξης που εργάζονται και οι δύο σύζυγοι, να απολαμβάνουν συνολικό αφορολόγητο εισόδημα 39000 ευρώ, εισήγηση η οποία τέθηκε και προεκλογικά από τον ΔΗΣΥ και θεωρούμε είναι διόρθωση μιας στρέβλωσης με σημαντική οικονομική ενίσχυση στα νοικοκυριά.
- Σταδιακή κατάργηση του ετήσιου τέλους εταιρειών ύψους 350 ευρώ, θέση που συνδιαμορφώθηκε με άλλες πολιτικές δυνάμεις εντός Βουλής.
- Διεύρυνση, βελτίωση και απλοποίηση των διαδικασιών για το σχέδιο «Φωτοβολταϊκά για όλους», έτσι ώστε να είναι πρακτικά εφαρμόσιμο, με έμφαση στις ευάλωτες κατηγορίες του πληθυσμού.
- Απόδοση του τέλους 0,4% που ψήφισε η Βουλή στη διάθεση του Φορέα Ισότιμης Κατανομής Βαρών για να αποτελέσει τη μαγιά για απώλεια χρήσης, κάτι που ομόφωνα αποφάσισε η Βουλή των Αντιπροσώπων και αναμένεται η κατάθεση κανονισμών.
- Ενεργοποίηση του Ταμείου Αλληλεγγύης εντός του 2024 για τους κουρεμένους καταθέτες και κατόχους αξιογράφων και αξιοποίηση του μέχρι σήμερα αποθεματικού του που υπερβαίνει τα 200 εκατομμύρια ευρώ.
- Επέκταση της άδειας μητρότητας στις 26 εβδομάδες από το πρώτο παιδί.
- Αναθεώρηση της πολιτικής για τα άτομα με μέτρια αναπηρία έτσι ώστε να συνεχίζεται η στήριξη τους για πρόοδο και κοινωνική ενσωμάτωση.
- Αύξηση του μέτρου στήριξης για το επίδομα τέκνου, κυρίως για τρίτεκνες και πολύτεκνες οικογένειες που θα λαμβάνει υπόψη τον πληθωρισμό της τελευταίας διετίας.
- Βελτιώσεις στην αποτελεσματικότητα της στεγαστικής πολιτικής για νεαρά ζευγάρια, με ιδιαίτερη έμφαση στην άρση των περιορισμών για τη διάθεση στην αγορά της αυξημένης προσφοράς κατοικιών.
- Δημιουργία ενιαίου εποπτικού μηχανισμού αναφορικά με τις επαγγελματικές υπηρεσίες για την εφαρμογή των κυρώσεων καθώς και ανάληψη της ευθύνης από το κράτος για ένα συνολικό πλάνο προβολής του νέου, αυστηρού πλαισίου της Κύπρου, για την προσέλκυση ξένων ποιοτικών επενδύσεων στον τόπο μας αλλά και του re-branding που συνακόλουθα απαιτείται.
Θέλω να σταθώ ιδιαίτερα σε αυτό το σημείο, με αφορμή και την πρόσφατη δημοσιογραφική έρευνα που έχει δημοσιευτεί.
Σε κάθε περίπτωση θέση μας είναι ότι θα πρέπει να γίνει ενδελεχής έρευνα και αν υπάρχει οτιδήποτε παράνομο και επιλήψιμο να ληφθούν τα κατάλληλα νομικά μέτρα και να αναλάβουν οι αρμόδιες αρχές τον ρόλο τους. Πλήρης διαφάνεια, καμία σκοτεινή πτυχή, όλα στο φως!
Την ίδια στιγμή όμως δεν μπορεί η εικόνα αυτή που κάποιοι επιτηδευμένα προσπαθούν να συντηρήσουν για άλλους λόγους να συνεχίσει να πριονίζει την αξιοπιστία της χώρας μας. Προσωπικά δεν δέχομαι αυτή την εικόνα για μια χώρα που ανταποκρίθηκε σε όλες τις συστάσεις από τις αρμόδιες αρχές, θωράκισε το νομοθετικό της πλαίσιο και έχει προβεί σε όλες τις διορθωτικές κινήσεις που κρίθηκαν ως απαραίτητες. Με απλά λόγια αν υπάρχουν κάποιες συγκεκριμένες περιπτώσεις επιλήψιμες, παράνομες, ασύμβατες με το γράμμα και πνεύμα του νόμου αυτό δεν μπορεί να ισχύει ισοπεδωτικά και καθολικά για όλες τις περιπτώσεις και αυτή να είναι η εικόνα της Κύπρου μας.
Όλα αυτά πρέπει να προβληθούν οργανωμένα και συντονισμένα. Το χρηματοπιστωτικό σύστημα της Κύπρου κατατάσσεται ως ένα από τα πλέον αυστηρά σε ότι αφορά τους ελέγχους και αυτό πιστοποιείται από διεθνείς οργανισμούς και ξένες χώρες. Τις προάλλες σε επίσκεψη του ο Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας στην ομιλία του αναφέρθηκε στο οικονομικό θαύμα που συντελέστηκε στην Κύπρο και στην εμφαντική βελτίωση των ελέγχων και διαδικασιών ακολουθώντας όλες τις συστάσεις υπόδειξης των αρμοδίων αρχών. Σχεδόν εκμηδενίστηκαν οι καταθέσεις Ρώσων, έκλεισαν χιλιάδες τραπεζικοί λογαριασμοί, έκλεισαν όλες οι εταιρείες κέλυφος ενώ τα τελευταία χρόνια πέρασε η νομοθεσία έτσι να αποκαλύπτονται υποχρεωτικά στον Έφορο Εταιρειών, οι πραγματικοί δικαιούχοι όλων των εγγεγραμμένων εταιρειών στην Κύπρο.
Προς το σκοπό αυτό άλλωστε, δεν ψηφίσαμε, εδώ ομόφωνα και τη Σύσταση της Αρχής κατά της Διαφθοράς; Δεν έχουν κληθεί ανεξάρτητοι ξένοι εμπειρογνώμονες και ερευνητές προκειμένου να εξεταστούν συγκεκριμένες υποθέσεις;
Αυτά έχουμε υποχρέωση συντονισμένα να βγάλουμε προς τα έξω και όχι να περιοριζόμαστε μόνο στα αρνητικά, στα συγκεκριμένα, στον μηδενισμό και στην μικροπολιτική που κάνει ζημιά στον τόπο μας. Ας επενδύσουμε στο re-branding της εικόνας της Κύπρου μας, η οποία πραγματικά μπορεί να αποτελέσει χώρα υπηρεσιών και ας μην επιτρέψουμε την περαιτέρω στοχοποίηση της Κύπρου και των ανθρώπων της καθολικοποιώντας πρόσωπα και καταστάσεις.
Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι,
Το τελευταίο πράγμα που χρειάζεται τώρα η Κύπρος είναι χτυπήματα και εκ των έσω. Η συστράτευση και ο συντονισμός όλων των πολιτικών δυνάμεων, η συνταύτιση του δικού μας ζητήματος με τα μεγάλα διεθνή συμφέροντα και ο κοινός βηματισμός Αθηνών-Λευκωσίας σε σχέση και με τη συνομολόγηση μιας θετικής ατζέντας μέσα από τα ελληνοτουρκικά προβάλλει ως η μόνη διέξοδος για ξεπεράσουμε το τέλμα στο κυπριακό.
Η κλεψύδρα έχει γυρίσει προ πολλού αντίστροφα και το δεδομένο είναι ότι η κατάσταση παραμένει επικίνδυνα εγκλωβισμένη στο διαπραγματευτικό τέλμα των προηγούμενων χρόνων. Τα ορόσημα έρχονται και παρέρχονται, οι διακηρύξεις επίσης, με την Τουρκία να αυτοπροβάλλεται ως δεινός διαμεσολαβητής στις κρίσιμες διενέξεις παραβιάζοντας την ίδια ώρα με βαρβαρότητα ανθρώπινα δικαιώματα και κάθε αίσθηση διεθνούς δικαίου.
Οι παρανομίες και οι προκλήσεις της κατοχικής δύναμης δεδομένες με σαφή στόχευση πλέον δημιουργίας τετελεσμένων και επί της νεκρής ζώνης. Τις παράνομες παρεμβάσεις στη Δένεια ακολούθησαν τα έέκτροπα στην Πύλα και προσφάτως στον Άγιο Δομέτιο. Η τουρκική πλευρά ροκανίζει μέρα με τη μέρα και τη νεκρή ζώνη μαζί με τις παράνομες παρεμβάσεις στην κλειστή περιοχή της Αμμοχώστου αλλά και επί της ΑΟΖ μας και η δική μας πλευρά τρέχει ασθμαίνοντας πίσω από τις εξελίξεις που μοιάζουν με ντόμινο εθνικής και πολιτικής εξόντωσης.
Κινούμαστε δυστυχώς στον ρυθμό που επιτάσσει η Άγκυρα, η οποία με ενορχηστρωμένες προσπάθειες και ως επί τω πλείστο ανενόχλητη, επιλέγει τον χρόνο και τη φύση της κάθε νέας πρόκλησης, προς εξυπηρέτηση των πάγιων και καλά μελετημένων διχοτομικών της σχεδίων.
Χρειάζεται να πάρουμε την πρωτοβουλία των κινήσεων έστω και τώρα, που όπως όλα δείχνουν, βρισκόμαστε στο παρά πέντε μιας νέας προσπάθειας στο κυπριακό με τον διορισμό απεσταλμένης από τον ΓΓ του ΟΗΕ.
Δεν θα ισχυριστώ ότι αυτή θα είναι η τελευταία ή προτελευταία ευκαιρία.. Οφείλουμε όμως να την προσεγγίσουμε μόνο ως τέτοια. Να κάνουμε ό,τι περνάει από το χέρι μας προκειμένου να δημιουργηθούν οι συνθήκες για επανέναρξη ουσιαστικού διαλόγου από εκεί που διακόπηκαν στο Κραν Μοντανά, στη βάση του συμφωνημένου πλαισίου για λύση ΔΔΟ με πολιτική ισότητα, όπως αυτή καθορίζεται στα ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών.
Υπεύθυνα, μακριά από ανέξοδες και ανέφικτες προσεγγίσεις, με σαφείς στόχους και ρεαλιστικές θέσεις. Με στρατηγική και όραμα πρέπει να εντείνουμε ακόμη περισσότερο τις προσπάθειες, σε πλήρη συντονισμό και με την Αθήνα, προκειμένου να επαναφέρουμε την Τουρκία στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, επιδιώκοντας τη διασύνδεση των ευρωτουρκικών με τη λύση του κυπριακού. Να αξιοποιήσουμε μέσα και από την κοινοβουλευτική διπλωματία κάθε βήμα προς κάθε δυνατή κατεύθυνση, ενισχύοντας διμερείς, τριμερείς και πολυμερείς σχέσεις, προκειμένου να ασκηθούν πιέσεις προς την Άγκυρα και το κατοχικό καθεστώς να εγκαταλείψει τις απαράδεκτες αξιώσεις για λύση δύο κρατών.
Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι,
Την ίδια ώρα που ο κλοιός των ανεπίλυτων διενέξεων στενεύει απειλητικά σαν θηλιά γύρω από τον λαιμό μας, η Τουρκία σκαλίζει άλλη μια ανοιχτή πληγή σε βάρος της Κύπρου, με την εργαλειοποίηση του μεταναστευτικού, την εκμετάλλευση του ανθρώπινου πόνου και τη συνεχή διοχέτευση μεταναστευτικών ροών, μέσω της πράσινης γραμμής, επιδιώκοντας την αλλοίωση του δημογραφικού χαρακτήρα του νησιού.
Ίσως το σημαντικότερο ζήτημα που απασχολεί όχι μόνο τους Κύπριους πολίτες -μετά το εθνικό βεβαίως- αλλά και κάθε ευρωπαίο πολίτη που ανησυχεί για μια έκρυθμη κατάσταση, μη ελεγχόμενη από πλευράς ΕΕ με απουσία κοινής ευρωπαϊκής γραμμής αντιμετώπισης με ίσο επιμερισμό ευθύνης στα κράτη μέλη.
Ως πολιτικός χώρος εντοπίζοντας την ανάγκη εκσυγχρονισμού της νομοθεσίας, εκεί και όπου χρειάζεται, την ανάγκη λήψης δραστικών μέτρων και απαιτούμενης στήριξης, ειδικά από την ΕΕ των χωρών πρώτης εισόδου όπως είναι η Κύπρος, καταθέσαμε δημόσια και έχουμε συγκεκριμένες προτάσεις, όπως ακριβώς τέθηκαν και σε επίπεδο ΕΛΚ στο οποίο συμμετέχουμε.
-Άμεση επαναξιολόγηση της συμφωνίας του Δουβλίνου
-Ενιαίο Ευρωπαϊκό Σχέδιο Δράσης
-Ίσο επιμερισμό ευθύνης και άμεση αλληλεγγύη στις χώρες πρώτης εισόδου
-Συνομολόγηση συμφωνίας ΕΕ με Αφρική για συστηματική επανεισδοχή μεταναστών
-Προαναχωρησιακά κέντρα εξέτασης στις χώρες προέλευσης
-Αποτελεσματική φύλαξη των συνόρων και πράσινης γραμμής
-Ταχύτερη διαδικασία εξέτασης αιτήσεων
-Άμεση επαναξιολόγηση του καθεστώτος προσωρινής προστασίας Σύριων από ασφαλείς περιοχές
-Κλειστές δομές φιλοξενίας για όσους η αίτηση τους απορρίπτεται
-Άμεση αναχώρηση όσων η αίτηση τους απορρίπτεται με συμφωνίες επαναπατρισμού με τρίτες χώρες
-Ειδικές ομάδες ελέγχου για εντοπισμό φαινομένων παράνομης εργοδότησης
-Ασφαλές καταφύγιο και αξιοπρεπείς συνθήκες διαβίωσης σε κάθε πραγματικό πρόσφυγα
Το μεταναστευτικό Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι χρειάζεται αντιμετώπιση και χειρισμό χθες όχι απολυταρχικές, φασιστικές προσεγγίσεις που παραπέμπουν σε εποχές σωβινισμού και άκρατου ρεβανσισμού με ολέθριες συνέπειες για την ανθρωπότητα. Στο κάτω κάτω στο χέρι μας είναι να συμπλεύσουμε διεκδικώντας ευρωπαϊκό οδοδείκτη και συνασπίζοντας δυνάμεις με χώρες που καλούνται να αντιμετωπίσουν το ίδιο ακριβώς ζήτημα, όχι σίγουρα επιλέγοντας ακραίες πολιτικές επιλογές που υποθάλπουν βία, φανατισμό και εξευτελισμό της ανθρώπινης αξιοπρέπειας συντηρώντας προς δική τους πολιτική επιβίωση ένα κύμα παροξυσμού και ανασφάλειας που μόνο αυτούς εξυπηρετεί και όχι το ζητούμενο που είναι η αποτελεσματική αντιμετώπιση του κρισιμότερου ζητήματος των ημερών μας.
Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι,
Η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και η εκρηκτική κατάσταση στη Μέση Ανατολή φέρνει άλλο ένα ζήτημα επιτακτικά στην επιφάνεια, την ενεργειακή κρίση και το υψηλό κόστος ενέργειας.
Παρά τις αρχικές προσδοκίες και εντυπώσεις για ένα νέο φιλόδοξο πλάνο, οι διαπιστώσεις στην πράξη απέχουν από αυτή την προοπτική και αντιλαμβανόμαστε ότι παραμένουν εντός του πλαισίου των όσων σχεδιάστηκαν προηγουμένως. Ειδικά στα έργα που αφορούν τη δική μας ΑΟΖ όπου προκύπτουν διλήμματα και μεγάλες προκλήσεις θέτοντας εν αμφιβόλω και στρατηγικές συμφωνίες, παρουσιάζονται αμφιταλαντεύσεις. Αυτό προκύπτει και από τη διαχείριση του θέματος για την ανάπτυξη του κοιτάσματος ‘Αφροδίτη’, η οποία δυστυχώς με τις αντικειμενικές δυσκολίες που υπάρχουν πάει από αναβολή σε αναβολή, με τη νέα διορία να εκπνέει στα τέλη Μαρτίου του 2024.
Βεβαίως εδώ να σημειώσουμε ότι προχωρά το έργο για την έλευση του υγροποιημένου φυσικού αερίου στο Βασιλικό, καθώς και η τελική μελέτη για το EuroAsia Interconnector, γεωστρατηγικά έργα πολύ σημαντικά για τον τόπο μας.
Το δικό μας όραμα, σύμφωνα και με τα νέα δεδομένα όπως αυτά προκύπτουν, προσανατολίζεται στη δυναμική ανάπτυξη της προοπτικής που φέρνει μαζί της η πράσινη μετάβαση, η πλήρης εκμετάλλευση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας με τη δημιουργία των κατάλληλων υποδομών για αποθήκευση και διοχέτευση της, ως ο πιο σίγουρος τρόπος για μόνιμη μείωση του κόστους ενέργειας αλλά και μείωσης της εξάρτησης από τις εισαγωγές υγρών καυσίμων και τις ευμετάβλητες τιμές τους.
Και χρειάζεται επιτέλους να θέσουμε συλλογικά ένα φιλόδοξο στόχο για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Στοχευμένο και μετρήσιμο αφού συνυπολογίζοντας τη μείωση της τιμής των φωτοβολταϊκών και των τεχνολογιών αποθήκευσης και των ψηλών τιμών στο χρηματιστήριο ρύπων και των διεθνών τιμών πετρελαίου δεν υπάρχει άλλη συμφέρουσα επιλογή παρά η επένδυση στις ΑΠΕ.
Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι,
Ως πολιτικός χώρος, ως υπεύθυνη πολιτική δύναμη θα πορευτούμε σας διαβεβαιώ με ευθύνη σε όλα τα ζητήματα για το καλό του τόπου. Ούτε αλλάζουμε γραμμή, ούτε θα προσανατολιστούμε σε εύηχες, ανέξοδες προσεγγίσεις. Όπως είπα, πάνω από όλα το καλό του τόπου και έχουμε αποδείξει επανειλημμένα με τη συνέπεια μας σε αρχές ότι έτσι θα πορευτούμε, όπως πράξαμε και μόλις τις προηγούμενες μέρες με τη στάση μας στο καίριο ζήτημα των εκποιήσεων.
Ευθυγραμμισμένοι με το καλώς νοούμενο συμφέρον του τόπου, με τις συστάσεις του Υπουργείου Οικονομικών και της Κεντρικής Τράπεζας που έκρουαν τον κώδωνα του κινδύνου για εκτροχιασμό του χρηματοπιστωτικού συστήματος και της οικονομίας μας ευρύτερα, όταν ακόμη και οφείλω να το πω τα συγκυβερνώντα κόμματα τηρούσαν ασαφή στάση.
Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι,
Όλες και όλοι κρινόμαστε, όπως και η Βουλή των Αντιπροσώπων κρίνεται συλλογικά και καθημερινά από το έργο και τις αποφάσεις της.
Ξέρω ότι γνωρίζετε αγαπητοί μου συνάδελφοι ότι έχουμε ευθύνη να κρατήσουμε σε σταθερή ρότα την οικονομία και κατά συνέπεια την Κύπρο μας, ειδικά σε αυτούς τους δύσκολους καιρούς που αμφισβητούνται τα πάντα και δεν υπάρχουν ούτε δεδομένα ούτε και προαποφασισμένες βεβαιότητες. Οφείλουμε να διαφυλάξουμε τη δημοκρατία, να δημιουργήσουμε ισχυρά αναχώματα στην άλωση που επιχειρούν πολιτικές δυνάμεις με ακραίες προσεγγίσεις εις το όνομα του εθνικού συμφέροντος, με όχημα τον άκρατο λαϊκισμό και την παραπληροφόρηση.
Έχουμε ευθύνη να προστατεύσουμε τους θεσμούς, τους οποίους αντιπροσωπεύουμε αφού εάν επιτρέψουμε να εκμαυλιστούν οι θεσμοί απλά θα αποτύχουμε. Εάν εμείς οι ίδιοι απαξιώνουμε με τη στάση, τη συμπεριφορά και τον τρόπο που πολιτευόμαστε αυτό που εκπροσωπούμε.. πώς περιμένουμε από τους πολίτες να μας εμπιστευτούν, να μην γυρνάνε την πλάτη στην πολιτική και τα κόμματα αλλά να συμμετέχουν στα κέντρα λήψεως αποφάσεων; Πως θα σταθούμε ανάχωμα σε επικίνδυνες για τη δημοκρατία επιλογές που τρέφονται και συντηρούνται από φοβικές προσεγγίσεις και επιχειρούν κατακερματισμό θεσμών και της ίδιας της δημοκρατικής αντίληψης που αρμόζει στο κράτος δικαίου;
Η διατήρηση και η ενίσχυση της αξιοπιστίας των θεσμών είναι ζωτικής σημασίας για την ενδυνάμωση των δημοκρατικών διαδικασιών και τη δημιουργία συνθηκών πολιτικής σταθερότητας.
Αποτελεί θεμελιώδη βάση για την οικοδόμηση μιας δίκαιης, ανθεκτικής και ευημερούσας κοινωνίας με βασικά δομικά υλικά τη διαφάνεια, τη δικαιοσύνη και ακεραιότητα.
Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι,
Κάθε κρατικός προϋπολογισμός δεν είναι μια σειρά αριθμών και στατιστικών αλλά μια έκφραση των αξιών και των προσδοκιών μας ως κοινωνία. Αποτελεί μια δέσμευση προς τον κάθε πολίτη ξεχωριστά, ότι αντιλαμβανόμαστε τις προκλήσεις και επιχειρούμε να χτίσουμε ένα καλύτερο αύριο.
Μια πρόκληση να συνταχθούμε και να ανασυνταχθούμε στην προσπάθεια για αλλαγή και πρόοδο, με το βλέμμα στραμμένο στις ευκαιρίες που μπορούμε να δημιουργήσουμε και στις κρίσεις που καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε.
Επαναλαμβάνω ότι έχουμε επιμέρους διαφωνίες και διαφορετικές ίσως προτεραιότητες. Εξάλλου υποβάλαμε εισηγήσεις για διορθώσεις και προτάσεις πολιτικής για το 2024. Σταθμίζουμε ωστόσο ότι ενώπιον μας έχουμε ένα πλεονασματικό προϋπολογισμό που προβλέπει μείωση του δημόσιου χρέους και ενσωματώνει όλες τις δράσεις του ταμείου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας και σίγουρα επιλέγουμε και θα στηρίξουμε τη σταθερότητα και όχι την αποσταθεροποίηση.
Με τη θετική μας ψήφο λοιπόν ως πολιτικός χώρος δεν επιλέγουμε να αφήσουμε τη χώρα χωρίς δημόσια οικονομικά αφού κάτι τέτοιο θα ήταν καταστροφικό και ανεύθυνο αλλά χαράζουμε μια πορεία ευθύνης και συλλογικότητας, εντοπίζοντας και προσπαθώντας να αλλάξουμε τα κακώς έχοντα, αναγνωρίζοντας και διορθώνοντας λάθη ή παραλείψεις, καταθέτοντας άποψη και θέση με θάρρος και παρρησία.
Σίγουρα δεν αποτελεί επιλογή να αποποιηθούμε την ευθύνη ή να απέχουμε από αυτή την προσπάθεια που αφορά όλους και την Κύπρο μας. Γιατί είναι στα δύσκολα και στις ανηφόρες που πρέπει να κρατήσουμε την πυξίδα μας αλώβητη και ακέραια για να έχουμε ελπίδα να οδηγηθούμε στο γαλαζόχρωμο ορίζοντα της επιλογής μας.
Κλείνοντας, θα ήθελα να ευχαριστήσω όλους τους συναδέλφους και συναδέλφισσες για την συνεργασία, ιδιαιτέρως την Πρόεδρο και τα μέλη της επιτροπής οικονομικών, τη Διεύθυνση της Βουλής, τις Υπηρεσίες, τους Λειτουργούς και όλο το προσωπικό, τους κοινοβουλευτικούς συνεργάτες και συνεργάτιδες για την πολύτιμη βοήθεια και στήριξη που μας παρείχαν ειδικά λόγω της επίπονης διαδικασίας κατάθεσης και μελέτης των προϋπολογισμών αλλά επιτρέψετε μου και ένα μεγάλο ευχαριστώ στο δικό μου γραφείο και στους προσωπικούς μου συνεργάτες και συνεργάτιδες.
Εύχομαι από καρδιάς Καλές Γιορτές σε όλες και όλους, υγεία και περισσότερη ανθρωπιά την χρειαζόμαστε. Για την Κύπρο μας μόνο λύτρωση. Της το χρωστάμε, της αξίζει.
Σας ευχαριστώ.