Χαιρετισμός του Υπουργού Άμυνας κ. Μιχάλη Γιωργάλλα στο Φιλολογικό Μνημόσυνο του Σάββα Ροτσίδη στην κοινότητα Μάμμαρι, χθες
Είναι με αισθήματα ιδιαίτερης τιμής και απέραντης συγκίνησης που βρίσκομαι απόψε ανάμεσά σας εδώ στο ακριτικό ηρωικό Μάμμαρι για να αποτίσουμε τον οφειλόμενο φόρο τιμής στον τελευταίο νεκρό αντάρτη της ΕΟΚΑ, τον ήρωα Σάββα Ροτσίδη, άξιο τέκνο της κοινότητάς σας.
Ο Σάββας Ροτσίδης, γιος της πολυμελούς οικογένειας του Γεώργιου και της Αναστασίας Ροτσίδη, αδελφός του Λοΐζου, του Αντρέα, της Ειρήνης και της Πολύμνιας, γεννήθηκε το 1935 και μεγάλωσε στο Μάμμαρι. Ολοκλήρωσε τη φοίτησή του στο δημοτικό σχολείο του χωριού και ακολούθως φοίτησε στη Σχολή Σαμουήλ στη Λευκωσία. Αργότερα εργάστηκε αρχικά στην Ελληνική Μεταλλευτική Εταιρεία ως λογιστής και ακολούθως ως αποθηκάριος στο μεταλλείο Μιτσερού. Εντάχθηκε στην ΕΟΚΑ από την αρχή του αγώνα και έδρασε στα βουνά του Μαχαιρά και στις αντάρτικες ομάδες Πιτσιλιάς με το ψευδώνυμο «Πάλβης». Συνεργάστηκε με επιτυχία με τις ομάδες του Γρηγόρη Αυξεντίου, του Στυλιανού Λένα και άλλους αγωνιστές, εφοδιάζοντας την Οργάνωση με ποσότητες εκρηκτικών.
Ο Σάββας Ροτσίδης διακρινόταν για τη γενναιότητα, την τόλμη, την αποφασιστικότητα και το ήθος του. Συνεχώς κατέστρωνε σχέδια τολμηρών επιθέσεων εναντίον των κατακτητών. Ήταν τόσο εξοικειωμένος με την αγωνιστική δράση που την εποχή που δρούσε ως αντάρτης συνέγραψε θεατρικό έργο, στο οποίο παρουσίαζε διάφορες πτυχές του ένοπλου αγώνα της ΕΟΚΑ στα βουνά της Κύπρου.
Στις 18 Νοεμβρίου 1955 έλαβε μέρος στην επίθεση εναντίον των αποθηκών στις οποίες φυλάσσονταν οι εκρηκτικές ύλες στο μεταλλείο Μιτσερού, το οποίο αποτελούσε την κύρια πηγή εφοδιασμού της Οργάνωσης με δυναμίτιδα.
Συνελήφθη από τις αποικιοκρατικές αρχές στις 13 Νοεμβρίου 1956 στο σπίτι του στο Μιτσερό, με την κατηγορία απόκρυψης οπλισμού. Φυλακίστηκε και βασανίστηκε βίαια αρχικά στα κρατητήρια Ομορφίτας και ακολούθως στα κρατητήρια Πλατρών. Για να αποφύγει τη θανατική καταδίκη υποσχέθηκε στους ανακριτές του να οδηγήσει τις αρχές σε ορεινή περιοχή του χωριού Άγιος Επιφάνιος και να υποδείξει δήθεν κρησφύγετο όπου είχε καταφύγει ο Στυλιανός Λένας. Σε κάποιο σημείο της διαδρομής διέλαθε της προσοχής τους και κατόρθωσε να διαφύγει.
Ανυπόδητος και ταλαιπωρημένος κατέφυγε στο σπίτι της αδελφής του στο Μάμμαρι, όπου κρύφτηκε για αρκετές μέρες. Στη συνέχεια, μετέβη αρχικά στην περιοχή Μόρφου όπου συνενώθηκε με την ομάδα του Νίκου Σαμαρού, και ακολούθως στα χωριά Άγιος Ιωάννης Μαλούντας, Παλαιχώρι και Πολύστυπος. Με εντολή του Διγενή παρέμεινε κρυμμένος και χωρίς ενεργό συμμετοχή στην Οργάνωση μέχρι την επανασύνδεσή του με τις ομάδες Πιτσιλιάς – Τροόδους του Λάμπρου Καυκαλίδη και του τομεάρχη Ανδρέα Αυγουστή. Μαζί τους συμμετείχε σε διάφορες επιχειρήσεις που περιλάμβαναν ενέδρες εναντίον αγγλικών περιπόλων και επιθέσεις εναντίον στρατιωτικών στόχων.
Στις 25 Νοεμβρίου 1958 ο Ροτσίδης με τον συναγωνιστή του Ρογήρο Σιηπιλλή, προσεγγίζοντας πηγή ύδρευσης για να μεταφέρουν νερό στο κρησφύγετό τους στην περιοχή «Σκουρή» του χωριού Αγρίδια, ενέπεσαν σε ενέδρα Άγγλων, οι οποίοι παραβιάζοντας την υφιστάμενη τότε εκεχειρία, άνοιξαν πυρ εναντίον τους. Ο Σάββας τραυματίστηκε θανάσιμα ενώ ο συναγωνιστής του κατόρθωσε να διαφύγει βαριά τραυματισμένος. Ο Σάββας Ροτσίδης σε ηλικία 23 ετών πέρασε στην αθανασία και καταγράφηκε στην ιστορία ως ο τελευταίος νεκρός αντάρτης του ανυπέρβλητου εκείνου αγώνα των Ελλήνων της Κύπρου.
Το πρωί της 25ης Νοεμβρίου 1958 οι ειδήσεις που αφορούσαν στον θάνατο του νεαρού Ελληνοκύπριου μεταδόθηκαν από το ραδιόφωνο. «Έλλην Κύπριος επυροβολήθη και εφονεύθη την πρωΐαν της σήμερον πλησίον του χωρίου Αγρίδια υπό ανδρών των δυνάμεων ασφαλείας, οι οποίοι είχαν αντιληφθεί δύο άνδρας ενεργούντως υπόπτως […]. Το βράδυ της 24ης προς 25ης Νοεμβρίου, ο Σάββας Ροτσίδης με τον συναγωνιστή του, Ρογήρο Σιηπηλλή, εξήλθαν του κρησφυγέτου τους στον Αγρό για να προμηθευτούν νερό. Έπεσαν όμως σε Βρετανική ενέδρα κατά την οποία ο Ροτσίδης σκοτώθηκε ενώ ο Σιηπηλλής κατάφερε να διαφύγει βαριά τραυματισμένος. Ο θάνατος του ήρωα Σάββα Ροτσίδη αποδεικνύει για ακόμη μια φορά τον χαρακτήρα των αποικιοκρατών αφού η ενέδρα της 25ης Νοεμβρίου στήθηκε εν καιρώ εκεχειρίας!»
Η σορός του Ροτσίδη μεταφέρθηκε από τις αρχές στο σανατόριο της Κυπερούντας. Οι γονείς του κλήθηκαν να παραλάβουν το άψυχό του σώμα και αφού το ενέδυσαν ευπρεπώς με γαμπριάτικο κοστούμι, όπως άρμοζε στον γιο τους, γιατί όπως έλεγαν «νυμφεύθηκε την ελευθερία», το μετέφεραν στο σπίτι, όπου τους υποδέχθηκε πλήθος του κόσμου που προσέτρεξε από όλη την Κύπρο να τον αποχαιρετήσει.
Βρίσκοντας ακαταμάχητη δύναμη και κουράγιο, παρήγγειλαν να κτυπήσουν αναστάσιμα οι καμπάνες και πρόσφεραν κουραμπιέδες στον κόσμο, όπως συνήθιζαν στους γάμους.
Ο πατέρας του, ο άνθρωπος που γαλούχησε τον Σάββα με τα νάματα των ιδεωδών του Ελληνισμού ως γνήσιος πατριώτης, απευθυνόμενος στους συγχωριανούς του δήλωσε υπερήφανα: «Δεν λυπούμαι καθόλου για τον θάνατο του γιου μου. Είμαι περήφανος γι’ αυτόν. Πολέμησε δυο χρόνια στον στρατό της ελευθερίας και πέθανε ως ήρωας. Τιμή του και δική μας τιμή. Η μνήμη του θα είναι αιώνια. Χωριανοί θάρρος! Ζήτω η ΕΟΚΑ!».
Η ταφή του Σάββα Ροτσίδη πραγματοποιήθηκε, τιμής ένεκεν, στην αυλή του παλαιού ναού του Αγίου Γεωργίου του χωριού. Εκεί οι συγχωριανοί του και πλήθος κόσμου τον αποχαιρέτησαν με αναστάσιμες κωδωνοκρουσίες.
Το όνομά του δόθηκε αργότερα τιμητικά σε στρατόπεδο της Εθνικής Φρουράς στους Αγίους Τριμιθιάς. Στη μνήμη του ιδρύθηκε, στις 11 Αυγούστου 1961, το σωματείο «Εθνική Ένωση Νέων Ροτσίδης Μάμμαρι» με αξιόλογη και αξιέπαινη εθνική, θρησκευτική, αθλητική, κοινωνική και πολιτιστική δράση.
Κυρίες και κύριοι,
Η ακριτική ηρωοτόκος κοινότητα Μάμμαρι έθρεψε και άλλα άξια τέκνα που έδωσαν τη ζωή τους για την πατρίδα το 1974. Κάποιοι εξ αυτών σήμερα αγνοούνται. Σήμερα, ευρισκόμενη επί της γραμμής διαχωρισμού της πατρίδας μας, η ακριτική ηρωοτόκος κοινότητα Μάμμαρι ατενίζει δυστυχώς τα κατεχόμενά μας εδάφη και ορθώνει το ανάστημά της φυλάσσοντας Θερμοπύλες.
Σε αυτό το σημείο θα ήθελα να μου επιτρέψετε να συγχαρώ όλους εσάς που παρ’ όλα τα προβλήματα, τις προκλήσεις και τους κινδύνους που αντιμετωπίζετε, λόγω της εγγύτητας των τουρκικών φυλακίων, συνεχίζετε ακούραστα και επίμονα να ζείτε και να δημιουργείτε στη γη που παραλάβατε από τους προγόνους σας, αρνούμενοι να την εγκαταλείψετε στη φθορά του χρόνου.
Επίσης γνωρίζω πολύ καλά τις προσπάθειες που καταβάλλονται από τη Διεύθυνση και τους εκπαιδευτικούς του δημοτικού σχολείου Μάμμαρι να κρατήσουν ζωντανή τη μνήμη των ηρώων και των κατεχομένων μας. Προς τούτο τους συγχαίρω για το εξαιρετικό διαπαιδαγωγικό τους έργο.
Πληροφορούμαι επίσης ότι η νεολαία της κοινότητας συμμετέχει με ενθουσιασμό και θέρμη σε όλες τις εθνικές επετείους και σε αντικατοχικές εκδηλώσεις. Τους συγχαίρω και τους προτρέπω να βρίσκονται πάντα στην πρώτη γραμμή των αγώνων της Κύπρου. Τα παιδιά μας, η νέα γενιά, βαδίζοντας στα φωτεινά βήματα των ηρωικών προγόνων τους, εκπέμπουν το ελπιδοφόρο μήνυμα της συνέχειας του Ελληνισμού στο νησί μας.
Συμπατριώτισσες, συμπατριώτες,
Αφουγκραζόμενοι τα μηνύματα του αγώνα της ΕΟΚΑ, έχουμε χρέος κι εμείς να θέσουμε το συμφέρον της πατρίδας πάνω από προσωπικά οφέλη και σκοπιμότητες, και μονοιασμένοι να προχωρήσουμε με την ελπίδα να επιτύχουμε τον στόχο μας για μια ελεύθερη και ευημερούσα Κύπρο.
Ο Σάββας Ροτσίδης και οι ήρωές μας υποδεικνύουν το δικό μας χρέος προς την πατρίδα. Οφείλουμε σ’ αυτούς, στους εαυτούς μας και στις επόμενες γενιές να καταβάλουμε κάθε δυνατή προσπάθεια για την απελευθέρωση και επανένωσή της. Δεν θα εγκαταλείψουμε τον αγώνα μέχρι να επιτευχθεί η πολυπόθητη λύση του Κυπριακού, η οποία θα διασφαλίζει τη νομιμότητα, τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις πολιτικές ελευθερίες όλων των κατοίκων του νησιού.
Δεόμαστε από τα βάθη της ψυχής μας όπως ο πολυέλεος Θεός κατατάξει τη ψυχή του Σάββα Ροτσίδη και όλων των πεσόντων στους εθνικούς μας αγώνες στη Βασιλεία των Ουρανών, και να τους καταστήσει συμμέτοχους της δικής Του μακαριότητας.
Σας ευχαριστώ.