«Το ΜέΡΑ25 παρουσίασε με την ημερίδα του σήμερα στον Ελληνικό Λαό το Εθνικό Σχέδιο για την οριστική λύση σε μια ανοιχτή πληγή που μπορεί και πρέπει να κλείσει – αυτή των κόκκινων δανείων χωρίς πλειστηριασμούς και χωρίς εξώσεις, με προστασία των δανειοληπτών και εξυγίανση των τραπεζών» τόνισε ο Πρόεδρος της Κ.Ο. και Γραμματέας του ΜέΡΑ25 Γιάνης Βαρουφάκης στην ομιλία του «κλείνοντας» τις εργασίες της ημερίδας «Κόκκινα Δάνεια: Η σημερινή πραγματικότητα – προτάσεις για λύση». Και υπογράμμισε ότι το ΜέΡΑ25 θα αναλάβει νομοθετική πρωτοβουλία στη βουλή, προς αυτή την κατεύθυνση.
Εκ μέρους του ΣΥΡΙΖΑ η κα Χριστίνα Ανδρέου, μέλος της Γραμματείας του Χρηματοπιστωτικού Τομέα που χαιρέτισε τις εργασίες της ημερίδας συντάχθηκε με την άμεση αναγκαιότητα επίλυσης του προβλήματος με ενιαία «κοινωνική αντιπολίτευση» για να αναχαιτιστούν τα σχέδια της κυβέρνησης της ΝΔ ειδικά όσον αφορά την προστασία της πρώτης κατοικίας.
Στην ομιλία του ο Γραμματέας του ΜέΡΑ25 υπογράμμισε ότι με την πρόταση μας αυτή πετυχαίνουμε 1ον την εξυγίανση του τραπεζικού συστήματος με την εκκαθάριση των «κόκκινων δανείων» και τη δημιουργία ενός σταθερού μηχανισμού αντιμετώπισης τους 2ον τον τερματισμό των εξώσεων και πλειστηριασμών μικρομεσαίων περιουσιών. Την άμεση επανένταξη των «κόκκινων δανειοληπτών» στην οικονομική δραστηριότητα 3ον τον αντικειμενικό εντοπισμό των λεγόμενων «στρατηγικών κακοπληρωτών» από το συμβούλιο εκκαθάρισης και 4ον τον τερματισμό του φαύλου κύκλου που υπονομεύει τις τράπεζες και την κοινωνική συνοχή.
Αναλύοντας την πρόταση του ΜέΡΑ25 ο κ.Βαρουφάκης τόνισε ότι σύμφωνα με αυτήν ιδρύεται Δημόσια Εταιρεία Αναδιάρθρωσης και Διαχείρισης Ιδιωτικών Χρεών στην οποία μεταφέρονται άμεσα από τις τράπεζες όλα τα «κόκκινα δάνεια». Στις τράπεζες παρέχονται τίτλοι της ΔΕΑΔΙΧ(μάλιστα ονόμασε την νέα αυτή εταιρεία «Οδυσσέα» σε αντιδιαστολή με τον…«Ηρακλή» της σημερινής κυβέρνησης γιατί όπως χρειάζεται οξυδέρκεια και ευφυΐα και γιατί ο ελληνικός λαός δεν είναι «κόπος του Αυγεία» για να…εκκαθαριστεί όπως νομίζει η ΝΔ) ίσης ονομαστικής αξίας. Νομοθετείται μορατόριουμ στους πλειστηριασμούς ακινήτων πρώτης κατοικίας και επιχειρηματικών χώρων, εφόσον η επιχείρηση λειτουργεί. Ιδρύεται Συμβούλιο Εκκαθάρισης αποτελούμενο από εκπροσώπους του υπουργείου Οικονομικών, των κομμάτων, των τραπεζών, των δανειοληπτών και κληρωτούς πολίτες. Αυτό το συμβούλιο συντάσσει κανόνες εντοπισμού των λεγόμενων «στρατηγικών κακοπληρωτών» των οποίων τα ακίνητα διακρατεί η ΔΕΑΔΙΧ. Για πρώτες κατοικίες, λειτουργούσες μικρομεσαίες επιχειρήσεις και αγροκτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις, ο «Οδυσσέας» κρατά «παγωμένα» στα βιβλία της τα «κόκκινα δάνεια» Οι δανειολήπτες καταβάλουν μια μηνιαία εισφορά «διατήρησης δικαιώματος χρήσης και συνιδιοκτησίας» το ύψος της οποίας προσδιορίζεται από τις δημοτικές αρχές και σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να ξεπερνά το ένα τρίτο των καθαρών εισοδημάτων του δανειολήπτη. Τέλος όταν η αγορά ανακάμψει και η αξία του ακινήτου υπερβεί την ονομαστική αξία του δανείου γίνεται η τελική διευθέτηση.
Η ημερίδα
Η ημερίδα του ΜέΡΑ25 ξεκίνησε με χαιρετισμός της αντιπροέδρου της Βουλής και Βουλευτή Β'3 Αθηνών Σοφίας Σακοράφα. Η Βουλευτής του ΜέΡΑ25 έκανε λόγο για την άρνηση μας να υποταχθούμε και να συμβιβαστούμε με την μνημονιακή ρητορική περί ανυπαρξίας εναλλακτικής, "είναι καθαρά ζήτημα πολιτικής βούλησης η επίλυση του προβλήματος" ανέφερε χαρακτηριστικά.
Η συζήτηση στο 1ο πάνελ ξεκίνησε με συντονιστή τον δημοσιογράφο Δημήτρη Μανιάτη.
Η Τόνια Κατερίνη από την Ενωτική Πρωτοβουλία κατά των πλειστηριασμών, η οποία μίλησε για την εμπέδωση μιας ψυχολογίας φόβου στους δανειολήπτες, ότι ανά πάσα στιγμή βρίσκονται σε κίνδυνο απώλειας της κατοικίας τους ώστε να ξεπληρώσουν το δάνειο τους. Ακόμη έκανε λόγο για την επιθετική αντιμετώπιση του ζητήματος και από τα δικαστήρια που πολλές φορές δεν αντιμετωπίζουν όπως πρέπει τους δανειολήπτες. Ενώ ανέφερε ότι πρόκειται για ένα γενικότερο σχέδιο αμφισβήτησης του μοντέλου ιδιοκατοίκησης και μικρής ιδιοκτησίας, "μια στρατηγική προσέγγιση του συστήματος για να διαρρήξει το κοινωνικό συμβόλαιο και για αυτό το κοινωνικό αγαθό". Τέλος μίλησε για την αναγκαιότητα τόσο της θεσμοθέτησης της προστασίας της πρώτης κατοικίας (καθώς δεν υπάρχουν πολιτικές κοινωνικής κατοικίας), όσο και του δραστικού κουρέματος των χρεών των δανειοληπτών. Ενώ κάλεσε σε μαζική συμμετοχή στην πανευρωπαϊκή ημέρα δράσης για το ζήτημα.
Στη συνέχεια πήρε το λόγο ο κ. Ανουσάκης από το ΙΝΚΑ, ο οποίος έθεσε το ζήτημα του ελέγχου των ανακεφαλαιοποιήσεων των τραπεζών από το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους και από το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους. Παράλληλα ανέφερε ότι οι λεγόμενοι "μπαταξήδες" του Κυβερνητικού αφηγήματος, είναι ελάχιστοι ενώ ο μεγάλος αριθμός των δανειοληπτών έχει περιέλθει σε ανυπαίτια οικονομική αδυναμία λόγω της κρίσης.
Ο Βίκτωρας Τσιαφούτης, δικηγόρος και σύμβουλος της ΕΚΠΟΙΖΩ αναφέρθηκε στις καταστάσεις Ισπανίας και ΗΠΑ που θα δούμε επειδή δεν υπάρχει καμία κοινωνική δομή, καμία πρόβλεψη και κανένα κοινωνικό μέτρο, ενώ ακόμα και η ίδια η ΕΕ έχει επισημάνει τις επιπτώσεις της απώλειας της στέγης. Ακόμα έκανε λόγο για την προστασία της κατοικίας ακόμα και από το Σύνταγμα, "είναι συνταγματικό το δικαίωμα στην ιδιόκτητη στέγη και ειδικά με το άρθρο 2 για την ανθρώπινη αξιοπρέπεια του Συντάγματος". Τέλος ανέφερε ότι χρειάζεται ένας μόνιμος, πάγιος θεσμός προστασίας της κύριας κατοικίας (όπως υπάρχει ακόμα και στις ΗΠΑ στον Πτωχευτικό Κώδικα).
Η Νανά Παπαδογεωργάκη, δικηγόρος και διαμεσολαβήτρια του Προμηθέας μίλησε για την Τραπεζική Διαμεσολάβηση και την δυνατότητα για άμεση και αποτελεσματική αντιμετώπιση του προβλήματος που παρέχει και αυτή, πάντα φυσικά με ένα πλαίσιο προστασία της πρώτης κατοικίας όμως.
Τέλος το πάνελ έκλεισε ο Παναγιώτης Πεβερέτος Πρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικής Κτηνοτροφίας ο οποίος ανέφερε ότι δεν είναι μόνο τα σπίτια αλλά και οι μονάδες που απειλούνται, φέρνοντας ως παράδειγμα μια κτηνοτροφική μονάδα στα Γιαννιτσά την οποία ήδη την έχουν πάρει από τους κτηνοτρόφους και αναφέροντας χαρακτηριστικά ότι θα έχουμε "κακά ξεμπερδέματα στη χώρα". Ακόμα ζήτησε να διαγράφεται η διαφορά των δανείων από τα κέρδη των funds μέχρι το ύψος των δανείων.
Κλείνοντας τον πρώτο κύκλο της ημερίδας έκανε παρέμβαση ο κ. Περβανάς από τον Σύλλογο Δανειοληπτών και Καταναλωτών Βορείου Ελλάδας, ο οποίος αφού δήλωσε την στήριξη του στην πρωτοβουλία του ΜέΡΑ25 μίλησε για τις μετοχές του ΤΧΣ και την αξιοποίηση τους τώρα αφού δήθεν βγήκαμε από τα μνημόνια.
Στη συζήτηση που ακολούθησε με το κοινό, τέθηκε το ζήτημα των δανείων των ΕΤΒΑ, των ξενοδόχων και άλλων παραγόντων. Ενώ έγινε εκτενής αναφορά στις απειροελάχιστε πιθανότητες να παρεισφρήσουν στρατηγικοί κακοπληρωτές στον νόμο Κατσέλη, ειδικά από τη στιγμή που με τις τροποποιήσεις που έχουν γίνει πλέον αίρεται αυτομάτως το τραπεζικό απόρρητο. Ενώ ακόμα και η ίδια η έννοια του "στρατηγικού κακοπληρωτή" έχει πλέον υποβαθμιστεί αν και έχει συνδεθεί με την Σχολή του Σικάγο. Δεν υπάρχει κανένα στοιχείο για το ότι οι 20.000 που μπήκαν και βγήκαν από την λεγόμενη πλατφόρμα, το έκαναν λόγω της άρσης του απορρήτου. Άλλωστε το 10% που ήταν με στοιχεία οι στρατηγικοί κακοπληρωτές έγινε μέσα σε μία νύχτα 25% με ένα μόνο δημοσίευμα χωρίς κανένα στοιχείο.
Την ημερίδα του ΜέΡΑ25 για τα Κόκκινα Δάνεια χαιρέτησε ο Πέτρος Κωνσταντίνου από την δημοτική παράταξη "Ανταρσία στις γειτονιές της Αθήνας", ο οποίος μίλησε για εξαιρετικά σημαντική πρωτοβουλία του ΜέΡΑ25 και έθεσε κάποια ζητήματα για την πολιτική ρήξης με τις μνημονιακές πολιτικές για τα κόκκινα δάνεια και τις τράπεζες. Ζήτησε διαγραφή χρεών των δανειοληπτών, κρατικοποίηση των τραπεζών (συγκεκριμένα εργατικό έλεγχο) και διάσωση του Οργανισμού Εργατικής Κατοικίας (ΟΕΚ) για να προστατευτεί το δικαίωμα στη στέγαση των πολιτών.
Το 2ο Πάνελ συντόνισε ο δημοσιογράφος Κωνσταντίνος Πουλής ο οποίος έκανε λόγω για την προσπάθεια που γίνεται να αποπολιτικοποιηθεί η συζήτηση για τα κόκκινα δάνεια και ως εκ τούτου είναι μια καλή ευκαιρία να γίνει μια ουσιαστική και πολιτική κουβέντα.
Την συζήτηση ξεκίνησε ο κ. Αλεβιζάκης (μέλος της κεντρικής διοίκησης του Οικονομικού Επιμελητηρίου Ελλάδος) ο οποίος έκανε λόγο ανάγκη προστασίας των επιχειρήσεων ενώ αναφέρθηκε και στο μοντέλο της Κύπρου που έδινε δικαιώματα και στους δανειολήπτες πάνω στα δάνεια τους. Στη συνέχεια το λόγο πήρε ο κ. Καββαθάς Πρόεδρος της ΓΣΕΒΕΕ (Γενική Συνομοσπονδία Επαγγελματιών Βιοτεχνών Εμπόρων Ελλάδας) ο οποίος χαρακτήρισε την πρόταση του ΜέΡΑ25 ως ικανοποιητική βάση συζήτησης.
Ο κ. Κογιουμτσής από την ΕΣΕΕ (Ελληνική Συνομοσπονδία Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας) μίλησε για την αναγκαιότητα να εξυγιανθεί το τραπεζικό σύστημα ώστε να δώσει χρήματα στην πραγματική οικονομία ενώ ανέφερε για την πρωτοβουλία του ΜέΡΑ25 ότι αυτή προσδίδει κύρος στο πολιτικό σύστημα. Από το ΕΒΕΑ (Επαγγελματικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Αθηνών) ο κ. Λαμπρόπουλος έκανε λόγο για την εκτίναξη του ιδιωτικού χρέους ως ένα από τα μεγαλύτερα και πιο δυσεπίλυτα προβλήματα που δημιούργησε η κρίση.
Τέλος ο κ. Χατζηθεοδώρου Πρόεδρος του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Αθηνών (ΕΕΑ) είπε ότι δεν μπορούμε σε μια σύγχρονη κοινωνία να μιλάμε για λύσεις αυτού του τύπου με εξώσεις και πλειστηριασμούς. Έθεσε το ζήτημα της "οικονομικής δημοκρατίας" με ίσα δικαιώματα (ισονομία) χωρίς εξαιρέσεις, καθώς και το ζήτημα της επαναγοράς των δανείων από τους δανειολήπτες στο μοντέλο της Κύπρου.
Συζήτηση έγινε ακόμα για την συνέπεια των δανειοληπτών καθώς και την ασυνέπεια κράτους και τραπεζών απέναντι τους, τον κοινωνικό παράγοντα του όλου ζητήματος της προστασίας και την στρατηγική πολιτική επιλογή του συστήματος για επίθεση στις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, χαρακτηριστικά ειπώθηκε ότι "η τρόικα με το που ήρθε στην Ελλάδα απαίτησε να μειωθούν τα ΑΦΜ στη χώρα".
Τη συζήτησε χαιρέτησε ο Βουλευτής Β'1 Αθηνών του ΜέΡΑ25 Κλέων Γρηγοριάδης ο οποίος αναφέρθηκε στον αδιέξοδο φαύλο κύκλο του προβλήματος αλλά και στο Mega που άνοιξε παρά τα 160 εκατομμύρια που χρωστάει το ΔΣ του και χωρίς να έχει κατασχεθεί σε αυτούς όχι πρώτη κατοικία αλλά ούτε και δεύτερη θαλαμηγός. Χαιρετισμό έκανε και ο Βουλευτής Ηρακλείου του ΜέΡΑ25 Γιώργος Λογιάδης ο οποίος αναρωτήθηκε "πώς δεν έχει γίνει ακόμα κάποια κοινωνική έκρηξη με αυτά τα ζητήματα".
Το 3ο Πάνελ της Ημερίδας του ΜέΡΑ25 για τα Κόκκινα Δάνεια αναφορικά με το θεσμικό πλαίσιο συντόνισε ο δημοσιογράφος Γιώργος Παπαγεωργίου ο οποίος έκανε λόγο για την αγορά και το πως ρυθμίζει -ή δεν ρυθμίζει- την προστασία της πρώτης κατοικίας, καθώς και ότι οι πλειστηριασμοί αποτελούν βασικό προαπαιτούμενο για τους δανειστές.
Η συζήτηση ξεκίνησε με τον Πρόεδρο του Δικηγορικού Συλλόγου Πειραιά Γεώργιο Σταματογιάννη ο οποίος μίλησε για την λεγόμενη "πλατφόρμα" προστασίας η οποία δεν λειτούργησε, αλλά και για τους δανειολήπτες που αδυνατούν να πληρώσουν. Ακόμη προσέθεσε ότι η πώληση δεν αποτελεί λύση ούτε βοηθάει στην κεφαλαιακή επάρκεια των τραπεζών. Επιπλέον υπογράμμισε ότι οι τράπεζες φέρουν ποσοστό συνευθύνης για τα κόκκινα δάνεια και ότι δεν ισχύει αυτό που αναφέρει η Κυβέρνηση ότι πουθενά στον κόσμο δεν προστατεύεται η πρώτη κατοικία. Για να προστατέψει η Κυβέρνηση τους πολίτες, τόνισε, πρέπει να άρει τις δεσμεύσεις της απέναντι στους δανειστές ώστε να υπάρξει επανένταξη των οφειλετών και όχι εξαθλίωση τους. Τέλος έκανε λόγο για την ανάγκη να επανιδρυθεί ο ΟΕΚ που καταργήθηκε από την τρόικα, για να υπάρξουν πολιτικές κοινωνικής κατοικίας.
Στη συνέχεια από τον Δικηγορικό Σύλλογο Αθηνών ο Δημήτρης Λυρίτσης μίλησε για την ανάγκη ενιαίου πλαισίου δικαίου αφερεγγυότητας φυσικών και νομικών προσώπων για να μπορεί ο οφειλέτης να ανακτήσει την οικονομική ελευθερία του. Επιπλέον αναφέρθηκε στο γενικότερο ζήτημα της υπερχρέωσης που οδήγησε στον νόμο Κατσέλη. Ακόμα μιλώντας για την πρόταση του ΜέΡΑ25 για τα Κόκκινα Δάνεια την χαρακτήρισε συνεκτική, ολοκληρωμένη και σοβαρή βάση διαλόγου, επισημαίνοντας την σημαντικότητα του δικαιώματος επαναγοράς από τους δανειολήπτες των δανείων τους που έχουν ήδη πωληθεί.
Ο Καθηγητής Πολιτικής Οικονομίας του ΕΚΠΑ Νικόλαος Θεοχαράκης αναφέρθηκε στο ιδεολόγημα του "αόρατου χεριού" της αγοράς, όταν το ίδιο το ελληνικό κράτος είναι θύμα αυτού του ιδεολογήματος με το τεράστιο δημόσιο χρέος του και την ίδια στιγμή αυτό το ίδιο κράτος ζητάει δώσουν λύση σε ένα πρόβλημα που δεν έδωσε λύση ούτε στο ίδιο το κράτος. Ένα άλλο ζήτημα που έθεσε είναι αυτό της αντιμετώπισης των δανειστών ως "αυθεντιών", οι οποίοι ωστόσο εξυπηρετούν συμφέροντα και είχαν πάντα εμμονή με το πτωχευτικό και το συνταξιοδοτικό. Χαρακτηριστικά μάλιστα είπε: "Στις διαπραγματεύσεις οι θεσμοί δείχνανε μια αξιοσημείωτη εμμονή στις συντάξεις. Θαρρεί κανείς πως τρέφανε ένα αβυσσαλέο μίσος για όσους δούλεψαν μια ζωή για να ζήσουν". Τέλος αναφέρθηκε στην εμμονή στους στρατηγικούς κακοπληρωτές από την εποχή του Ρήγκαν και της Θάτσερ ακόμα.
Τέλος η Ομότιμη Καθηγήτρια Οικονομικών του ΕΚΠΑ και πρώην Υπουργός Λούκα Κατσέλη μίλησε για τους μύθους αναφορικά με το ζήτημα των κόκκινων δανείων και της προστασίας της πρώτης κατοικίας. Αναφέρθηκε ακόμη στο βασικό πρόβλημα της ηλεκτρονικής πλατφόρμας λέγοντας πως είναι ότι οι οφειλέτες έχουν πλέον να αντιμετωπίσουν όχι έναν δικαστή αλλά τις ίδιες τις τράπεζες. Η κ. Κατσέλη έκανε λόγο για την φημολογούμενη άρνηση άρσης του τραπεζικού απορρήτου των δανειοληπτών, υπογραμμίζοντας πως δεν συνιστά πραγματικότητα. Αναφέρθηκε ακόμα στην ανάγκη για προάσπιση της οικονομικής δημοκρατίας, ώστε ακόμα και ο πιο ευάλωτος δανειολήπτης να μπορεί να προστατευτεί απέναντι στους πιο ισχυρούς δανειστές. Επιπλέον τόνισε την ανάγκη της επανάκτησης της οικονομικής ελευθερίας και διασφάλισης του κοινωνικού δικαιώματος στέγης. Ενώ σημαντικό είναι, δήλωσε, να διασφαλιστεί και η κεφαλαιακή επάρκεια των τραπεζών. Τέλος πρότεινε την δημιουργία της δυνατότητας επαναγοράς των ακινήτων από τους δανειολήπτες με ένα εύλογο κέρδος για την εταιρεία διαχείρισης, το ζήτημα των τιτλοποιήσεων, καθώς και για το ζήτημα της ανεξάρτητης διαμεσολάβησης. Φυσικά δεν παρέλειψε να αναφερθεί στο πολιτικό πρόταγμα της οποιαδήποτε ρύθμισης, που δεν μπορεί να είναι άλλο από την προστασία των πιο ευάλωτων και την κοινωνική πίεση που χρειάζεται για να επιτευχθεί αυτή.