σε εκδήλωση για την Παγκόσμια Ημέρα Κατά του Καρκίνου
Κύριε Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, κυρίες και κύριοι,
Επιτρέψτε μου να αφήσω στην άκρη τις σημειώσεις μου και να μιλήσω από καρδιάς. Θα μιλήσω από καρδιάς, διότι, όπως πιστεύω όλοι οι Έλληνες, έτσι και εμένα με ακούμπησε η εμπειρία του να έχω κάποιον πολύ κοντινό μου άνθρωπο να φύγει από καρκίνο. Ήμουν 11 χρονών όταν με φώναξε κοντά του στο νοσοκομείο ο πατέρας της μητέρας μου, Αγαμέμνων Γιαννούκος, ο οποίος πάλευε -μάταια όπως απεδείχθη- να αντιμετωπίσει έναν πολύ επιθετικό καρκίνο του πνεύμονα. Μου είπε τότε: Παιδί μου, εμείς δεν ξέραμε τότε πόσο ζημιά κάνει το κάπνισμα, εσείς τώρα το γνωρίζετε και σε παρακαλώ να μην καπνίσεις ποτέ σου. Άκουσα τη συμβουλή του και δεν έβαλα ποτέ τσιγάρο στο στόμα μου.
Η μάνα μου, Μαρίκα Μητσοτάκη, όταν διεγνώσθη με καρκίνο του μαστού, είχε το θάρρος σε μια εποχή που ακόμα μιλούσαμε για τον καρκίνο χωρίς να τον ονοματίζουμε -για την ακατανόμαστη ασθένεια, την επάρατο νόσο μιλούσαν όλοι- να βγει και να πει ανοιχτά: Ναι, έχω καρκίνο στο μαστό. Ο καρκίνος μπορεί να πολεμηθεί εφόσον αντιμετωπιστεί σωστά και εφόσον φυσικά διαγνωστεί έγκαιρα. Είχε το θάρρος να μιλήσει δημόσια, λοιπόν, για το πρόβλημά της και πιστεύω ότι ευαισθητοποίησε μια ολόκληρη γενιά γυναικών ώστε να δώσουν προτεραιότητα στην έγκαιρη διάγνωση. Και πιστεύω ότι με αυτόν τον τρόπο κάποιες ζωές πρέπει να σώθηκαν.
Τέλος, όταν ήμουν στο Υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης είχα τη μεγάλη χαρά να συνεργαστώ με έναν πολύ σπουδαίο άνθρωπο: τον Δημήτρη Στεφάνου, έναν κρατικό λειτουργό με όλη τη σημασία της λέξης. “‘Εφυγε” πολύ νέος, κάτω των 50 χρόνων, από μια επιθετική μορφή καρκίνου. Δούλευε όμως μέχρι την τελευταία ημέρα και αποτέλεσε υπόδειγμα ανθρώπου ο οποίος αντιμετώπισε αυτή την πρωτοφανή δυσκολία που του έτυχε με θάρρος και απαράμιλλη γενναιότητα. Και αισθάνομαι την ανάγκη να τον μνημονεύσω εδώ σήμερα, αυτήν την σημαντική ημέρα, την Παγκόσμια Ημέρα κατά του καρκίνου.
Κυρίες και κύριοι,
Θα συμφωνήσω με τον Υπουργό Υγείας ότι η χώρα χρειάζεται μια εθνική στρατηγική κατά του καρκίνου. Εξάλλου, τα στατιστικά στοιχεία μιλούν μόνα τους. Επιτρέψτε μου, όμως στις δικές μου πολιτικές προτεραιότητες να αντιστρέψω τη σειρά των πρωτοβουλιών που θα αποτελούν την αιχμή της δικής μας στρατηγικής κατά του καρκίνου. Να ξεκινήσω με τα ζητήματα της πρόληψης, τα οποία θα πρέπει πια ως χώρα -επιτέλους- να τα βάλουμε στην πρώτη προτεραιότητα μιας σοβαρής πολιτικής Δημόσιας Υγείας, είτε αυτή αφορά τον καρκίνο, είτε αφορά τα καρδιακά νοσήματα, είτε αφορά χρόνια νοσήματα, όπως η άνοια, όπως ο διαβήτης.
Έλεγχος του σωματικού βάρους, σωστή διατροφή, άθληση, περιορισμένο αλκοόλ και φυσικά όχι στο κάπνισμα, αποτελούν ένα πεντάλογο ο οποίος θα πρέπει να εντυπωθεί στα μυαλά όλών των Ελλήνων, ξεκινώντας με τη νέα γενιά. Διάβαζα πρόσφατα, αγαπητέ κ. Πρύτανη, μια μελέτη των New York Times η οποία έλεγε πολύ απλά ότι αν κάποιος άνθρωπος υπακούει σε αυτούς τους 5 κανόνες, σε αυτούς τους 5 βασικούς, απλούς κανόνες, θα ζήσει κατά μέσο όρο 14 χρόνια περισσότερο από κάποιον ο οποίος δεν υπακούει σε κανέναν.
Τα δεδομένα λοιπόν είναι απλά. Η πρόληψη σώζει ζωές. Δεν σώζει ζωές μόνο ως προς τον καρκίνο, αυξάνει το προσδόκιμο και πρέπει να αποτελεί την πρώτη προτεραιότητα μιας σοβαρής πολιτικής Δημόσιας Υγείας. Μετά ακολουθεί η έγκαιρη διάγνωση. Γνωρίζουμε πολύ καλά ότι για μια σειρά από καρκίνους -κυρίως ως προς τον καρκίνο του μαστού, τον καρκίνο του παχέος εντέρου- έχουμε σήμερα τα θεραπευτικά πρωτόκολλα αλλά και την δυνατότητα να μπορούμε να προχωράμε σε έγκαιρες διαγνώσεις έτσι ώστε να μπορούμε να θεραπεύουμε τον καρκίνο σε πρώιμο στάδιο με πολύ υψηλά ποσοστά προσδόκιμου ζωής όταν οι ασθένειες αυτές εντοπίζονται νωρίς. Είναι δική σας δουλειά να υποδείξετε σε εμάς ποια είναι τα θεραπευτικά πρωτόκολλα τα οποία πρέπει να ακολουθούμε, και είναι δική μας δουλειά στη συνέχεια αυτά τα πρωτόκολλα να τα εφαρμόσουμε.
Στο στάδιο της θεραπείας δεν έχω μεγάλες διαφωνίες με αυτά τα οποία είπε ο Υπουργός. Θα πω μόνο ότι σήμερα εξακολουθούμε να αντιμετωπίζουμε ασθενείς οι οποίοι περνάνε αυτή τη βαριά περιπέτεια -όχι μόνο οι ίδιοι, αλλά και οι οικογένειές τους- χωρίς κατ’ ανάγκη τον απαραίτητο σεβασμό στην ταλαιπωρία την οποία περνάνε. Οι εικόνες που βλέπουμε στα φαρμακεία του ΕΟΠΥΥ δεν μας τιμούν ως μια σύγχρονη ευρωπαϊκή χώρα.
Για εμάς αποτελεί απόλυτη προτεραιότητα να μην υπάρχει καμία καθυστέρηση στις ακτινοθεραπείες τις οποίες χρειάζεται να παίρνουν ασθενείς, όταν αυτή είναι η ενδεδειγμένη θεραπεία. Και βέβαια το να μπορούμε να έχουμε ειδικά κέντρα αντιμετώπισης του καρκίνου, χορήγησης της χημειοθεραπείας, της ακτινοθεραπείας, διαφορετικά και απομονωμένα από τα βαριά ογκολογικά νοσοκομεία, είναι κάτι το οποίο νομίζω ότι μπορούμε να το δρομολογήσουμε πολύ σύντομα. Βεβαίως και χρειάζεται αρχείο νεοπλασιών, έχω σοβαρές αμφιβολίες γιατί πρέπει να χρειάζεται ένας ολόκληρος Οργανισμός για να υποστηρίζει αυτό το αρχείο, αλλά είναι σίγουρο ότι χρειαζόμαστε πραγματικά δεδομένα για το τι συμβαίνει στον καρκίνο σήμερα στη χώρα μας.
Και βέβαια πρέπει να αντιμετωπίσουμε το ζήτημα των πολύ ακριβών νέων φαρμάκων τα οποία έρχονται: είναι εξαιρετικά αποτελεσματικά αλλά είναι και εξαιρετικά ακριβά. Εκεί νομίζω ότι πρέπει να εναρμονιστούμε με τις βέλτιστες ευρωπαϊκές πρακτικές, ώστε να μπορούμε να διαπραγματευόμαστε αθροιστικά ως χώρες με τις μεγάλες φαρμακοβιομηχανίες, για να μειώσουμε το κόστος των φαρμάκων αυτών. Αλλά βέβαια να γνωρίζουμε πάντα ότι θα πρέπει να εγκρίνουμε και να χορηγούμε φάρμακα με βάση το πραγματικό θεραπευτικό τους αποτύπωμα. Δεν γίνεται στην Ελλάδα φάρμακα τα οποία βρίσκονται στην 3η γραμμή άμυνας σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες εδώ να χορηγούνται με πολύ μεγάλη άνεση όταν αυτό δεν συνάδει με τα θεραπευτικά πρωτόκολλα.
Τελειώνω, επανερχόμενος στο ζήτημα του καπνίσματος. Κοιτάξτε, είναι ωραίο να λέμε ότι θα εφαρμόσουμε τον αντικαπνιστικό νόμο και να περιορίζεται αυτό σε μια δημόσια διακήρυξη χωρίς να συνοδεύεται από ένα συγκεκριμένο επιχειρησιακό σχεδιασμό δράσης. Το λέω λοιπόν σε εσάς ξεκάθαρα: Η Νέα Δημοκρατία -εφόσον την εμπιστευτούν οι Έλληνες πολίτες- θα εφαρμόσει άμεσα τον αντικαπνιστικό νόμο χωρίς καμία εξαίρεση. Και αυτό αποτελεί προσωπικό δικό μου στοίχημα.
Ξεκινώντας, με το θλιβερό θέαμα της Βουλής. Όπου, έχω κουραστεί να κάνω παρατηρήσεις σε συναδέλφους βουλευτές, σε δημοσιογράφους, σε προσωπικό της Βουλής, το οποίο καπνίζει εντός του Κοινοβουλίου χωρίς κανέναν σεβασμό σε όλους τους υπόλοιπους που βρίσκονται εντός αυτού του χώρου. Χρειάζεται, προφανώς, ένα επιχειρησιακό σχέδιο δράσης, το οποίο θα εμπλέκει σε αυτήν την προσπάθεια και τις Επαγγελματικές Ενώσεις και τα ίδια τα εστιατόρια και τα καφέ, τα οποία πρέπει να καταλάβουν και αυτά ότι μπορούν να έχουν συγκριτικό και προστιθέμενο πλεονέκτημα εάν εφαρμόσουν τον αντικαπνιστικό νόμο, και να υπάρξει μία συνολική συμμαχία των προθύμων, έτσι ώστε ο αντικαπνιστικός νόμος να εφαρμοστεί επιτέλους στη χώρα μας. Το ενδιαφέρον είναι ότι και οι ίδιοι οι καπνιστές μας λένε ότι ο αντικαπνιστικός νόμος πρέπει να εφαρμοστεί. Δεν είχα πρόθεση να το πω αυτό. Το λέω μόνο επειδή άκουσα τον υπουργό Υγείας τον οποίο σέβομαι για τη δουλειά την οποία κάνει, να μιλάει για τον αντικαπνιστικό νόμο. Όταν, όμως, ο αναπληρωτής υπουργός Υγείας κυκλοφορεί με ένα τσιγάρο στο χέρι εντός κλειστών χώρων, για ποιον αντικαπνιστικό νόμο μιλάμε επιτέλους.
Τέλος, ένα μεγάλο ευχαριστώ στον κ. Πετράκη για την προσπάθεια την οποία κάνει στα σχολεία μας. Έχουμε πολύ θετικά αποτελέσματα, έβλεπα τα στατιστικά στοιχεία πρόσφατα σχετικά με τη μείωση του αριθμού των καπνιστών σε νεαρές ηλικίες. Μπράβο σας, συνεχίστε την προσπάθεια αυτή κύριε καθηγητά, να μάθουμε τα παιδιά μας να μην καπνίζουν ή να περιορίσουν το κάπνισμα όσο το δυνατόν περισσότερο γίνεται, θα έχετε την αμέριστη υποστήριξή μας. Και τέλος, ένα μεγάλο προσωπικό ευχαριστώ στην κυρία Μ. Βαρδινογιάννη, την οποία σέβομαι και εκτιμώ απεριόριστα για την δουλειά την οποία έχει κάνει. Αποδεικνύει έμπρακτα ότι η σωστή συνεργασία μεταξύ του ιδιωτικού τομέα και του δημόσιου συστήματος υγείας μπορεί να έχει εξαιρετικά θετικά αποτελέσματα. Κερδίζουμε τη μάχη με τον παιδικό καρκίνο, την κερδίζουμε παγκόσμια και αυτό είναι εξαιρετικά ενθαρρυντικό και μακάρι, αγαπητή κυρία Βαρδινογιάννη, να φτάσουμε στο σημείο -δεν νομίζω ότι απέχουμε και πάρα πολύ- κανένα παιδί να μην χάνει τη ζωή του από παιδικό καρκίνο.
Σας ευχαριστώ πάρα πολύ.