Χαρά Καφαντάρη: 5 Ιουνίου, ημέρα αναστοχασμού, ανασύνταξης και στράτευσης της ανθρωπότητας στη μεγάλη πρόκληση που αφορά την κλιματική αλλαγή
ΧΑΡΟΥΛΑ (ΧΑΡΑ) ΚΑΦΑΝΤΑΡΗ:
Πέντε Ιουνίου σήμερα, Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος. Δεν είναι μια ημέρα, όπως ακούσαμε, γιορτής, γιατί ακούστηκε κι αυτό μέσα στην Αίθουσα, αλλά πραγματικά είναι μια ημέρα αναστοχασμού, ανασύνταξης και στράτευσης της ανθρωπότητας στη μεγάλη πρόκληση που αφορά την κλιματική αλλαγή και τις επιπτώσεις που υπάρχουν στο περιβάλλον.
Δεν θα αναφερθώ στο τι έγινε τα τρία χρόνια με αυτή την Κυβέρνηση, αναφέρθηκαν εκτενέστατα και οι δύο Υπουργοί, απλά θα πω ότι έχουμε πολύ δρόμο ακόμη μπροστά μας. Έχουν γίνει βήματα, μέχρι να φτάσουμε στο σημείο ώστε η διάσταση της κλιματικής αλλαγής και του περιβάλλοντος να διαπερνά ουσιαστικά όλες τις σφαίρες της κοινωνικής, οικονομικής και πολιτικής ζωής.
Τι είναι περιβάλλον; Σύμφωνα με τον Αϊνστάιν: «Περιβάλλον είναι ό,τι δεν είμαι εγώ». Κατ’ αυτή την έννοια, άνθρωπος, δραστηριότητες, φυσικές δυνάμεις, βιοτικά και αβιοτικά χαρακτηριστικά και η μεταξύ τους σχέση συμμετέχουν στην κατασκευή του εποικοδομήματος που αντιλαμβανόμαστε και λέμε ως περιβάλλον.
Σήμερα το Ελληνικό Κοινοβούλιο συζητάμε εδώ στην Ολομέλεια, Ημέρα Περιβάλλοντος, ένα σοβαρό νομοσχέδιο του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας σχετικά με τον θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό. Πέραν της αναγκαιότητας της γεωπολιτικής, της οικονομικής, της αναπτυξιακής, έχει πολύ μεγάλη και περιβαλλοντική σημασία το εν λόγω νομοσχέδιο, γιατί πραγματικά έχει σημασία ο θαλάσσιος χώρος, οι ακτές μας. Είμαστε μια χώρα με ίσως τη μεγαλύτερη ακτογραμμή στην Ευρώπη. Οι ακτές υφίστανται σοβαρές πιέσεις, όχι μόνο από την άναρχη δόμηση και τον ανθρώπινο παράγοντα, αλλά και από τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής.
Στην προσπάθεια, λοιπόν, η χώρα μας αυτά τα οχτώ χρόνια να βγει από τη μνημονιακή λαίλαπα σαν κύριο στόχο έχει βάλει την προσέλκυση επενδύσεων και, μάλιστα, ξένων επενδύσεων. Οι ξένες επενδύσεις είναι απαραίτητες σ’ αυτήν τη χώρα. Οι επενδύσεις, όμως, και οι επενδυτές απαιτούν να υπάρχει ένα σχέδιο, να υπάρχουν σταθεροί όροι, να υπάρχει ένα χωροταξικό σχέδιο, κανόνες, όροι και όρια για να επενδύσουν.
Αναπτυξιακοί νόμοι όλα αυτά τα χρόνια έχουν ψηφιστεί πολλοί. Άναρχη ανάπτυξη υπήρχε. Όμως, όταν δεν υπήρχε ένας χωροταξικός σχεδιασμός, υπήρχαν πάντα προβλήματα.
Ο χωροταξικός σχεδιασμός είναι αναπτυξιακό εργαλείο, όπως είναι εργαλείο σοβαρό και οι δασικοί χάρτες, όπως είναι το δασολόγιο, το κτηματολόγιο και όλα αυτά τα οποία γίνονται αυτόν τον καιρό. Αν δεν υπήρχαν αυτά και αν δεν υπάρχουν αυτά, οι πελατειακές σχέσεις χρόνων -δεκαετιών θα έλεγα- θα συνεχιστούν. Γι’ αυτό είναι απαραίτητο όλα αυτά να γίνουν.
Ο θαλάσσιος χωροταξικός σχεδιασμός περιλαμβάνει την εθνική χωρική στρατηγική για τον θαλάσσιο χώρο, που είναι το γενικό πλαίσιο για τη θαλάσσια χωροταξία και ακολουθεί τα θαλάσσια χωροταξικά σχέδια, που είναι επιμέρους σχέδια.
Η εθνική χωρική στρατηγική, που είναι η ομπρέλα για τον θαλάσσιο χώρο, προσδιορίζει, πρώτον, τις στρατηγικές κατευθύνσεις για τις θαλάσσιες περιοχές και τις παράκτιες ζώνες που στοχεύουν στη βιώσιμη ανάπτυξη και, δεύτερον, υποδεικνύει την αναγκαιότητα για την εκπόνηση θαλάσσιων χωροταξικών σχεδίων.
Ο θαλάσσιος χωροταξικός σχεδιασμός αποτελεί ένα μέσο υλοποίησης ολοκληρωμένης θαλάσσιας πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης και είναι συνυφασμένος με την ολοκλήρωση της διαχείρισης παράκτιων ζωνών στο πλαίσιο της αλληλεπίδρασης ξηράς και θάλασσας, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο πρωτόκολλο για την ολοκληρωμένη διαχείριση παράκτιων ζωνών και σύμφωνα με τις οικείες διατάξεις συμβάσεων των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας.
Έρχομαι, όμως, στο δεύτερο μέρος του εν λόγω νομοσχεδίου, στο οποίο ενσωματώνονται οδηγίες για τροποποίηση της Οδηγίας 70/1998 σχετικά με την ποιότητα των καυσίμων βενζίνης και ντίζελ και για την τροποποίηση της Οδηγίας 28/2009, σχετικά με την προώθηση της χρήσης ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές.
Το νομοσχέδιο στοχεύει στην ενθάρρυνση της χρήσης νέων προηγμένων βιοκαυσίμων, που δεν παράγονται από εδώδιμες καλλιέργειες, ώστε να επιτευχθεί έως το 2020 υψηλότερο επίπεδο κατανάλωσης των βιοκαυσίμων αυτών. Άρα, προωθείται η βελτίωση των ελέγχων.
Συγχρόνως, όμως, θεσπίζεται η υποχρέωση ανάμιξης της βενζίνης με βιοκαύσιμα και ειδικότερα με βιοαιθανόλη ή με βιοαιθέρες, που παράγονται από αλκοόλες βιολογικής προέλευσης, με έναρξη το 2019 και πρόβλεψη για αύξηση της εν λόγω υποχρέωσης.
Θα έλθω εδώ να πω δύο πράγματα, επειδή ακούστηκε και εδώ στην Ολομέλεια σήμερα, σχετικά με τα βιοκαύσιμα. Θα έλεγα να θυμηθούν κάποιοι ότι το 2010 η κατανομή, η οποία υπήρχε στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, ήταν εκατόν σαράντα οχτώ χιλιάδες τόνοι βιοντίζελ και τριακόσιες ενενήντα χιλιάδες τόνοι βιοαιθανόλη. Τι έγινε όμως; Βιοαιθανόλη δεν παρήχθη.
Έρχομαι τώρα και λέω ότι τα βιοκαύσιμα -να είμαστε λίγο μαζεμένοι, εγώ τουλάχιστον είμαι μαζεμένη- δεν θα πούμε ότι είναι και πανάκεια για τη μάχη κατά της κλιματικής αλλαγής, γιατί υπάρχει και θέμα σε σχέση με τις εκπομπές των αερίων, αν συνυπολογιστούν -κάτι που γινόταν μέχρι σήμερα και είναι ένας λόγος που οι Ηνωμένες Πολιτείες μείωσαν και το ποσοστό στο καύσιμο από βιοκαύσιμα- οι αλλαγές της χρήσης γης, η αποδάσωση και η εκχέρσωση.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση σε συμφωνία με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο περιορίζει τη χρήση βιοκαυσίμων πρώτης γενιάς σε ποσοστό 6% αντί για 10% μέχρι το 2021, κατευθύνοντας σταδιακά όλα τα κονδύλια στην ενίσχυση και επιδότηση βιοκαυσίμων δεύτερης και τρίτης γενιάς, ενθαρρύνοντας παράλληλα την παραγωγή βιοκαυσίμων δεύτερης γενιάς από υπολείμματα, απορρίμματα, συνθετικά καύσιμα με μέθοδο Fischer-Tropsch και τρίτης γενιάς από φύκια και νανοφύκια.
Οι μέθοδοι αυτές είναι πολλά υποσχόμενες, αφού για την παραγωγή βιοκαυσίμων δεύτερης γενιάς αξιοποιείται βιομάζα από γεωργικά και δασικά απορρίμματα, με αποτέλεσμα να μην είναι ανταγωνιστικά ως προς τις διατροφικές καλλιέργειες.
Πολλές προσπάθειες σε αυτό το επίπεδο έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια στην Ευρώπη, συγκεκριμένα στην Αυστρία, τη Νορβηγία, την Ολλανδία.
Επίσης, σημαντικές και επαναστατικές είναι οι προσπάθειες χρησιμοποίησης του οργανικού υπολείμματος των αστικών απορριμμάτων -είτε αυτούσιου είτε σε μείγμα- με άλλες πρώτες ύλες για την παραγωγή συνθετικών καυσίμων.
Κλείνοντας, θα ήθελα να πω για άλλη μια φορά όσον αφορά την κριτική που γίνεται πολλές φορές και σε σχέση με το σημερινό νομοσχέδιο και από την Αντιπολίτευση, «τι κάνατε τόσα χρόνια για το χωροταξικό, για όλα αυτά;», ας έχει και ένα στοιχείο αυτοκριτικής –θα έλεγα- και κάποιας σεμνότητας.
Ευχαριστώ.