Η ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΕΙΝΑΙ ΣΤΗ ΦΥΣΗ
Το νερό είναι η κινητήρια δύναμη ολόκληρης της φύσης.
Λεονάρντο Ντα Βίντσι
Η Παγκόσμια Ημέρα Νερού καθιερώθηκε στις
22 Μαρτίου κάθε χρόνου με σκοπό την προώθηση της «υπεύθυνης» χρήσης του
νερού και την πρόσβαση σε ασφαλές νερό για όλους. Το Νερό, ο
επονομαζόμενος και λευκός χρυσός, πηγή ζωής για τον
άνθρωπο, βρίσκεται ανισομερώς κατανεμημένο στον πλανήτη. Ενδεικτικά
αναφέρεται ότι σε όλο τον κόσμο, σήμερα, 2.1 δισεκατομμύρια άνθρωποι
ζουν χωρίς ασφαλές πόσιμο νερό επηρεάζοντας αρνητικά την υγεία τους την
διαβίωση τους και βέβαια τη δυνατότητα εκπαίδευσής
τους.
Η Παγκόσμια Ημέρα Νερού δεν μπορεί να
είναι άλλη μια επέτειος χωρίς περιεχόμενο. Επομένως, δεν πρέπει να
θυμόμαστε την ανάγκη για προστασία των υδάτινων πόρων μόνο μια μέρα το
χρόνο. Η προσπάθεια είναι καθημερινή, διαρκής και
προφανώς συνδέεται με την προστασία του περιβάλλοντος. Κάθε χρονιά, έως
σήμερα θεσπίζεται μια διαφορετική θεματική προς ανάδειξη κατά την
παγκόσμια ημέρα νερού. Επομένως, με μια ολιστική προσέγγιση για την
προστασία του περιβάλλοντος η ημέρα φέτος,
είναι αφιερωμένη στις λύσεις που προσφέρει η ίδια η φύση για την διαχείριση των υδάτων.
Το φετινό θέμα «Η Φύση για το Νερό» διερευνά πώς μπορεί να
χρησιμοποιηθούν οι διεργασίες της φύσης για να ξεπεραστούν οι προκλήσεις
για την προστασία των
υδάτινων πόρων τον 21ο αιώνα. Οι επιπτώσεις στο περιβάλλον
από τις διάφορες δραστηριότητες, σε συνδυασμό με την κλιματική αλλαγή,
οδηγούν τις κρίσεις που σχετίζονται με το νερό και παρατηρούνται σε όλο
τον κόσμο. Οι πλημμύρες, η ξηρασία και η ρύπανση
των υδάτων επιδεινώνονται από την υποβαθμισμένη βλάστηση, το έδαφος, τα
ποτάμια και τις λίμνες.
Οι λύσεις που βασίζονται στη ίδια τη
λειτουργία της φύσης έχουν τη δυνατότητα να αντιμετωπίσουν πολλές από
τις προκλήσεις που αφορούν τη διαχείριση και την προστασία του νερού.
Στην κατεύθυνση αυτή απαιτείται προώθηση των «πράσινων»
υποδομών και την σταδιακή αντικατάσταση της υφιστάμενων «γκρι»
υποδομών, όπου είναι δυνατόν.
Η φύση μπορεί να θεωρηθεί ως «πράσινη
υποδομή». Ένα σύστημα που μας τροφοδοτεί με το νερό που χρειαζόμαστε για
να επιβιώσουμε και να ευδοκιμήσουμε. Τα δάση και οι δασικές εκτάσεις
παρεμποδίζουν τους ρυπαντές από το να μεταφερθούν
στους υδάτινους πόρους. Οι λίμνες, οι υγρότοποι και οι πλημμύρες
αποθηκεύουν, καθαρίζουν και «ελέγχουν» το νερό.
Ποιες είναι οι λύσεις που βασίζονται στη
φύση; [Natural Based Solutions (NBS)]: Η φύτευση νέων δασών, η διάνοιξη
επιχωμένων υδάτινων διαδρομών, η αναδάσωση κατά μήκος των ποταμών, η
επανασύνδεση των ποταμών – ρεμάτων με τις πλημμυρικές
τους περιοχές και η αποκατάσταση υγροτόπων θα εξισορροπήσουν τον κύκλο
του νερού και θα βελτιώσουν την ανθρώπινη υγεία και τα μέσα διαβίωσης.
Στο πλαίσιο της αειφόρου ανάπτυξης [στόχος 6] υπάρχει δέσμευση σε
παγκόσμιο επίπεδο να διασφαλιστεί ότι όλοι θα έχουν
πρόσβαση σε ασφαλές νερό μέχρι το 2030. Για να επιτευχθεί αυτό τίθενται
στόχοι για την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος και τη μείωση της
ρύπανσης.
Το μεγαλύτερο μέρος των λύσεων που
προέρχονται από τη φύση συμπεριλαμβάνει στην εφαρμογή τους και τις
αστικές περιοχές. Αφορά ουσιαστικά τη διαχείριση της βλάστησης, των
εδαφών και των υγροτόπων, συμπεριλαμβανομένων των ποταμών
και των λιμνών. Η προσέγγιση αυτή προφανώς δεν αποτελεί πανάκεια στις
κρίσιμες προκλήσεις που σχετίζονται με το νερό μιας και ο παγκόσμιος
πληθυσμός μεγαλώνει. Μπορεί όμως να προσφέρει καινοτόμες και οικονομικά
αποδοτικές επιλογές για τη συμπλήρωση των ανεπαρκών,
πεπαλαιωμένων υποδομών ύδατος καθώς και της υποβαθμισμένης ποιότητάς
του.
Θα πρέπει επίσης σταδιακά να υπάρξει
υιοθέτηση πολιτικών σε νέα κατεύθυνση. Σε μια προσέγγιση που αφορά
πτυχές της έννοιας και των πρακτικών της αποκαλούμενης «αποανάπτυξης».
Το νερό είναι δημόσιο αγαθό και η ελεύθερη
πρόσβαση σε υπηρεσίες ύδρευσης και αποχέτευσης είναι οικουμενικό
ανθρώπινο δικαίωμα που θα πρέπει να προστατεύεται. Αποτελεί επίσης το
σημαντικότερο φυσικό και περιβαλλοντικό αγαθό που
χρήζει προστασίας και καλής διαχείρισης στο σύνολο του κύκλου του.
Τέλος, το νερό αποτελεί βασικό αναπτυξιακό πόρο απαραίτητο για την
παραγωγική διαδικασία προς όφελος των ανθρώπινων αναγκών. Στο πλαίσιο
αυτό δίνεται μάχη για τη διατήρηση στο δημόσιο και κοινωνικό
έλεγχο των εταιρειών ύδρευσης και την πολύπλευρη συμμετοχή των πολιτών
στη διαχείριση αυτού του ζωτικού φυσικού αγαθού. Είναι δε σταθερή η
άποψη πως πρέπει “να κατοχυρωθεί και συνταγματικά το νερό ως δημόσιο
κοινωνικό αγαθό”. Πρόταση που συμπεριέλαβε ο πρωθυπουργός
Αλέξης Τσίπρα στις προτάσεις της κυβέρνησης για το νέο Σύνταγμα.
ΤΟ ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ