ΧΑΡΑ ΚΑΦΑΝΤΑΡΗ: ΤΟ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝ ΓΙΑ ΕΡΕΥΝΑ ΚΑΙ ΕΞΟΡΥΞΗ ΥΔΡΟΓΟΝΑΝΘΡΑΚΩΝ - ΕΝΔΕΙΞΗ ΕΜΠΙΣΤΟΣΥΝΗΣ ΣΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ
ΧΑΡΟΥΛΑ (ΧΑΡΑ) ΚΑΦΑΝΤΑΡΗ:Κυρίες και κύριοι Βουλευτές, η γεωπολιτική αναβάθμιση της χώρας μας είναι ένα γεγονός. Σε μια περιοχή της Μεσογείου, σε μια περιοχή αποσταθεροποίησης και δυστυχώς εμφυλιοπολεμικών συγκρούσεων –τα ζούμε άλλωστε- ο ρόλος της χώρας μας είναι ουσιαστικά σταθεροποιητικός και φιλειρηνικός. Το λέω αυτό γιατί ακούσαμε πριν και πολεμικές διακηρύξεις κατά κάποιο τρόπο.
Η χώρα μας ακολουθεί μια τακτική συνεργασίας μέσα από τριμερείς συναντήσεις μεταξύ της Ελλάδας, της Κύπρου, του Ισραήλ, της Αιγύπτου. Μετά από επτά χρόνια πραγματικά σκληρής λιτότητας και ύφεσης φαίνεται ότι η χώρα μας αρχίζει να ανακάμπτει αναπτυξιακά.
Έχουμε γίνει ουσιαστικά ένας κόμβος σημαντικός στην ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου, είτε εμπορικός, είτε διαμετακομιστικός, είτε ακόμα και ενεργειακός. Αυτό είναι πάρα πολύ σοβαρό και έχει να κάνει και με την πολιτική των αγωγών και με τον ΤΑΠ που προχωρεί, με τον IGB, με συζητήσεις που γίνονται για τον EAST MED και διάφορα και βέβαια με την αποθήκευση LNG σε διάφορα σημεία της χώρας.
Βέβαια, δεν μας ξεφεύγει ότι στόχος μας πάντα είναι η απανθρακοποίηση της οικονομίας όσον αφορά το κλίμα. Στόχος μας επίσης είναι να αντιμετωπιστεί η κλιματική αλλαγή και βεβαίως αυτό θα συμβεί μέσα από διαδικασίες αλλαγής του ενεργειακού μίγματος της χώρας εις βάρος των ορυκτών καυσίμων και υπέρ των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας.
Όμως η πραγματικότητα σήμερα, μέχρι να φτάσουμε σε αυτό το σημείο, είναι συγκεκριμένη. Η χώρα μας εισάγει το 74% της ενέργειας που καταναλώνει και από την άλλη μεριά ο μέσος όρος σε επίπεδο της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι 54%.
Με το νομοσχέδιο που συζητάμε σήμερα το οποίο αφορά τις συμβάσεις παραχώρησης δικαιωμάτων έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων, θα έλεγα ότι ουσιαστικά συνεχίζεται μια πορεία για την έρευνα πρώτα από όλα. Το τονίζω αυτό, γιατί ούτε λογικές success story μπορούμε να δεχθούμε ούτε λογικές του τύπου που κάποιοι έλεγαν πριν από χρόνια ότι θα βγούμε από την κρίση αξιοποιώντας τα πετρέλαια κλπ..
Με σοβαρότητα, με νηφαλιότητα προχωρούμε σε μια πορεία για πιθανή ύπαρξη υδρογονανθράκων πετρελαίου, φυσικού αερίου κ.λπ., χωρίς να πανηγυρίζουμε. Η σιγουριά θα έλθει μόνο μετά από ερευνητικές γεωτρήσεις. Αυτή είναι η επιστημονική άποψη συγκεκριμένα.
Όμως, δεν μπορούμε να παραγνωρίσουμε και να μην πούμε το μεγάλο ενδιαφέρον μεγάλων ενεργειακών κολοσσών -ExxonMobil, Repsol κ.λπ.- ουσιαστικά για έρευνες υδρογονανθράκων στη Δυτική Ελλάδα και νοτιοδυτικά της Κρήτης. Αυτό δείχνει τι; Δείχνει πλέον την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης στην ελληνική οικονομία. Αυτό είναι πάρα πολύ σοβαρό και βέβαια, οι συγκεκριμένες διαδικασίες -διαγωνισμός κ.λπ.- θα γίνουν τον Μάρτιο.
Συζητούμε, σήμερα, λοιπόν την κύρωση των τεσσάρων Συμβάσεων παραχώρησης δικαιωμάτων έρευνας και εκμετάλλευσης. Πρόκειται, όπως ξέρουμε, για τρεις χερσαίες περιοχές, Άρτα, Πρέβεζα, Βορειοδυτική Πελοπόννησος, που κατοχυρώθηκαν στα ΕΛΠΕ και την περιοχή Αιτωλοακαρνανία, που κατοχυρώθηκε στην ENERGEAN OIL & GAS. Η τέταρτη Σύμβαση αφορά τη θαλάσσια περιοχή δυτικά της Κέρκυρας, ΙΟΝΙΟ ΙΙ, που έχει κατοχυρωθεί στην κοινοπραξία TOTAL-EDISON.
Όλες αυτές οι συμβάσεις είναι με βάση τον νόμο που ψήφισαν προηγούμενες κυβερνήσεις, τον ν. 4001/2011. Εδώ, όμως, πρέπει να πω ότι ο νόμος αυτός, ο ν. 4001/2011, μείωσε τη φορολογία που προβλεπόταν από προηγούμενο νόμο του ίδιου του ΠΑΣΟΚ στη φορολογία των πετρελαϊκών εταιρειών, από 40% στο 25%, απεμπολώντας συγχρόνως και το δικαίωμα του δημοσίου στην οποιαδήποτε συμμετοχή στην έρευνα και εκμετάλλευση υδρογονανθράκων.
Η ίδρυση της ΕΔΕΥ με τον ίδιο νόμο δεν έσωσε την κατάσταση, αφού η εταιρεία αποτελεί αποκλειστικά και μόνο διαχειριστική αρχή και αφ’ ετέρου, οι πολιτικές απαξίωσης που υιοθέτησαν οι προηγούμενες κυβερνήσεις ως προς την ΕΔΕΥ είναι συγκεκριμένες. Μόνο πρόσφατα η ΕΔΕΥ Α.Ε. απέκτησε προσωπικό, με αποτέλεσμα να αρχίσει να μπορεί να παίζει τον ρόλο της στη διαχείριση και τον έλεγχο της καλής εκτέλεσης των συμβάσεων που κυρώνουμε.
Γενικά, αναφέρθηκε και πριν ότι οι συμβάσεις είναι δύο ειδών: Μίσθωσης ή διανομής παραγωγής, δηλαδή μίσθωσης και η άλλη είναι Production Sharing Agreement for contract, PSA or PSC. Kαι οι δύο τύποι συμβάσεων προβλέπονται από την ελληνική νομοθεσία. Στην προκειμένη περίπτωση έχουμε συμβάσεις μίσθωσης. Με τη Σύμβαση ο ανάδοχος αναλαμβάνει τη μελέτη εκτέλεσης της έρευνας και εκμετάλλευσης των υδρογονανθράκων, έχων το προς τούτο αποκλειστικό δικαίωμα. Ο ανάδοχος διαθέτει με δικές του δαπάνες πάντα τα απαιτούμενα για την εκτέλεση του έργου τεχνικά μέσα -υλικά, προσωπικό, κεφάλαιο- έχει τη διεύθυνση του έργου και φέρει τον επιχειρηματικό κίνδυνο αυτού καθ’ όλη τη διάρκεια της Σύμβασης.
Ο ανάδοχος, ανεξαρτήτως πραγματοποίησης ή μη κερδών, υποχρεούται να καταβάλει στον εκμισθωτή ως μίσθωμα μέρος της παραχθείσης ποσότητας υδρογονανθράκων. Στη συνέχεια, υπόκειται σε φόρο επί του προκύπτοντος καθαρού φορολογητέου εισοδήματος.
Στην χώρα μας, με βάση τον ν. 2289/1995 και τον ν. 4001/2011, το κατά περίπτωση μίσθωμα μπορεί να κλιμακώνεται, συνεκτιμουμένων σωρευτικά ή διαζευκτικά το ύψος της παραγωγής των γεωγραφικών, γεωλογικών και λοιπών χαρακτηριστικών της περιοχής και του συντελεστή εσόδων-εξόδων. Ο φόρος επί των κερδών ορίζεται σε 25%, από τα οποία το 5% προορίζεται για τις τοπικές κοινωνίες.
Πέραν αυτού και ανάλογα με τη σύμβαση καταβάλλονται στρεμματικές αποζημιώσεις, έξοδα για εκπαίδευση προσωπικού του δημοσίου, bonus για την υπογραφή της Σύμβασης και της παραγωγής, καταβάλλονται royalties ανάλογα με την επιτευχθείσα παραγωγή.
Πρώτα απ’ όλα, σε σχέση με το fracking και τις διαδικασίες fracking, της υδραυλικής ρωγμάτωσης -απάντησε και ο Υπουργός συγκεκριμένα- εγώ θα πω ότι ουσιαστικά δεν έχουμε αυτή τη στιγμή εξόρυξη ή οποιαδήποτε έρευνα για σχιστολιθικό αέριο ή σχιστολιθικό πετρέλαιο, που εκεί είναι διαδικασία fracking, άρα δεν είναι ένα ζήτημα που αφορά αυτές τις Συμβάσεις.
Στο άρθρο 8, επίσης, προβλέπεται η ύπαρξη ειδικού λογαριασμού -το λέω γιατί έγινε αναφορά όταν συζητήθηκε στην Επιτροπή για την αποξήλωση και απομάκρυνση των εγκαταστάσεων- στον οποίο θα σωρεύονται κεφάλαια τα οποία θα χρησιμοποιηθούν για την αποξήλωση και απομάκρυνση εγκαταστάσεων μετά το τέλος της περιόδου της εκμετάλλευσης και την αποκατάσταση του περιβάλλοντος στην πρότερα κατάσταση.
Πάμε τώρα στην περιβαλλοντολογική προστασία. Κατ’ αρχάς, θα πω ότι αυτή η Κυβέρνηση τον Αύγουστο του 2016 ενσωμάτωσε την Οδηγία 30 του 2013 που οι προηγούμενες κυβερνήσεις είχαν στο συρτάρι -εμείς την ενσωματώσαμε τον Αύγουστο του 2016- και αφορά την ασφάλεια από υπεράκτιες εξορύξεις υδρογονανθράκων.
Επίσης, σχετικά με το θέμα που αφορά τα ζητήματα με Natura περιοχές, όπως είπε και ο κύριος Υπουργός, πρότυπο συμβάσεων είναι το «μπλοκ 2» στο Ιόνιο, όπου εκεί υπάρχει η ρητή δέσμευση. Πολλοί μας είπαν ότι καθυστέρησε η Κυβέρνηση. Η προηγούμενη κυβέρνηση κυοφορούσε τις τρεις χερσαίες συμβάσεις οχτακόσιες εξήντα τρεις ημέρες πριν την υπογραφή τους. Θα πρέπει να αναφερθεί ότι στις συμβάσεις για τις χερσαίες περιοχές υπήρχαν και ενστάσεις και νομικές διαδικασίες στο ΣτΕ κ.λ.π..
Επίσης, ακούσαμε ότι κρύβουμε τα πετρέλαια του Ιονίου και τα χαρίζουμε στα μονοπώλια. Εδώ πρέπει να πούμε για τις μεγάλες υπεράκτιες εκμεταλλεύσεις της Ευρώπης που βρίσκονται στη Βόρεια Θάλασσα, όπως ελέχθη, εκεί το μέσο βάθος είναι μόνο πενήντα με εκατόν είκοσι μέτρα. Στην Κύπρο το κοίτασμα «Αφροδίτη» βρίσκεται σε βάθος χίλια εξακόσια σαράντα εφτά μέτρα, ενώ η περιοχή στο «μπλοκ 2» στο Ιόνιο υπολογίζεται οχτακόσια με χίλια μέτρα. Δυστυχώς, μέχρι στιγμής σε παγκόσμιο επίπεδο υπάρχουν λίγα πλωτά γεωτρύπανα σε όλο τον κόσμο που μπορούν να εκτελέσουν υποθαλάσσιες γεωτρήσεις σε τέτοια βάθη.
Ας ελπίσουμε, λοιπόν, ότι θα είμαστε τυχεροί και θα βρεθούν κοιτάσματα υδρογονανθράκων μέσα από έρευνες -και επαναλαμβάνω μόνο με γεωτρήσεις αυτό επαληθεύεται- ώστε να μπορέσουμε να καλύψουμε μεγάλο μέρος των αναγκών της χώρας, χωρίς να γίνεται σημαντική μεταφορά κεφαλαίων και πόρων σε σεΐχηδες του Κόλπου στη μεταβατική περίοδο, που όλοι λένε ότι θα μεταβούμε σε οικονομία χαμηλού ή μηδενικού άνθρακα.
Θα ήθελα μόνο μια κουβέντα να απαντήσω σε κάτι που ελέχθη από τον Εκπρόσωπο της Νέας Δημοκρατίας, σε μια κριτική για την Οδηγία 30 του 2013, που ουσιαστικά αφορά την προστασία από υπεράκτιες εξορύξεις.
Αναφέρθηκε στην τοποθέτησή του σε μια ανεξάρτητη αρχή και ότι εμείς σαν Κυβέρνηση δεν προβλέψαμε αυτές τις ανεξάρτητες αρχές και τα λοιπά. Εγώ θα πω από τη συζήτηση που έγινε τότε, το 2013, που έτυχε να εισηγούμαι από την πλευρά του ΣΥΡΙΖΑ ότι προβλέπεται στην Οδηγία η ίδρυση ανεξάρτητης αρχής, η οποία, όμως, θα είναι ανεξάρτητη από την αρχή για αδειοδότηση, για παροχή δικαιώματος έρευνας, διοικητικά και οικονομικά, αλλά προβλέπει ότι αυτή δημιουργείται όταν υπάρξουν έξι υπεράκτιες εγκαταστάσεις, ενώ τώρα στην Ελλάδα ουσιαστικά έχουμε μία, δύο δηλαδή σε μία, τη νότια Καβάλα και τον Πρίνο και ξεκινάει τώρα και η σύμβαση για τον Πατραϊκό. Άρα, όταν υπάρξουν έξι υπεράκτιες, θα υπάρξει και με βάση την Οδηγία τη συγκεκριμένη η ίδρυση αυτής της ανεξάρτητης αρχής.
Ευχαριστώ πολύ.
Ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε.