Συνέντευξη του Προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ, Αλέξη Τσίπρα
στην «Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία»
«Ιδού η Ρόδος κύριε Σαμαρά»
1. Kύριε πρόεδρε, καταρχάς ένα σχόλιο, για την εκτόξευση του χρέους στο 174% του ΑΕΠ σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Eurostat.
Είναι πια καθαρό για όποιον θέλει να βλέπει την αλήθεια κατάματα, ότι με την πολιτική για τη δήθεν αντιμετώπιση του χρέους, το χρέος πήρε τερατώδεις διαστάσεις. Κι αυτό την ίδια στιγμή που η οικονομία ξεχαρβαλώθηκε, η κοινωνία διαλύεται και η χώρα βουλιάζει όλο και βαθύτερα στην ανυποληψία και στην κρίση. Τελικά ο στόχος δεν ήταν η μείωση του χρέους αλλά η επιβολή της καταστροφικής πολιτικής της εσωτερικής υποτίμησης και των νεοφιλελεύθερων αναδιαρθρώσεων. Το χρέος λειτούργησε απλά ως άλλοθι. Αν θέλουμε συνεπώς να αντιμετωπίσουμε το πραγματικό πρόβλημα του χρέους θα πρέπει πρώτα να τελειώνουμε με τη σημερινή πολιτική που το γιγαντώνει. Και πρωτίστως με την κυβέρνηση που το επικαλείται συνεχώς για να επιβάλει νέα μέτρα δυστυχίας και καταστροφής.
2. Γιατί αρνείστε να συμμετάσχετε σε μια εθνική διαπραγμάτευση για το χρέος; Υπό την έννοια ότι στο κοντινό μέλλον είναι πιθανόν η δική σας κυβέρνηση, μια κυβέρνηση με κορμό τον ΣΥΡΙΖΑ, να κληθεί να διαχειριστεί μια συμφωνία που θα έχει γίνει ερήμην σας;
Πρώτον. Αυτή η κυβέρνηση είναι κυβέρνηση των ηττημένων κομμάτων των ευρωεκλογών και ως εκ τούτου πολιτικά απονομιμοποιημένη να δεσμεύσει τη χώρα σε μια συμφωνία πολλών ετών. Δεύτερον, εκείνοι που με τα χέρια κάτω οδήγησαν την Ελλάδα στη σημερινή τραγωδία, δεν έχουν ούτε τη θέληση, ούτε το κύρος, ούτε τη διάθεση να διαπραγματευτούν οτιδήποτε. Αν ήταν διαφορετικά θα το είχαν κάνει με τα μνημόνια, τα προαπαιτούμενα, τα μεσοπρόθεσμα, το εγκληματικό PSI, που μας οδήγησαν στη σημερινή κατάσταση. Άρα δε ζητούν συναίνεση στη διαχείριση του χρέους το οποίο σε μνημονιακό περιβάλλον δε γίνεται βιώσιμο. Ζητούν συναίνεση στα μνημόνια που οι ίδιοι έχουν εγγυηθεί και υπογράψει. Συναίνεση στο μνημονιακό καθεστώς. Τέτοια υπογραφή εμείς δεν βάζουμε. Ο μόνος δημοκρατικός και εθνικός δρόμος είναι να φύγει η συγκυβέρνηση και να διαπραγματευτεί το χρέος μια κυβέρνηση με νωπή, σαφή και ισχυρή λαϊκή εντολή. Που θα είναι μια κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ.
3. Μετά το δημοψήφισμα που ζητήσατε για τη «Μικρή ΔΕΗ» και την πρωτοβουλία που πήρατε για τους αιγιαλούς έχετε αυξήσει την πίεση προς την κυβέρνηση και φαίνεται να διαμορφώνετε ένα ευρύτερο αντικυβερνητικό μέτωπο που διαπερνά τα όρια της Αριστεράς. Αυτή η πίεση που ασκείται, πιστεύετε ότι είναι αρκετή για να οδηγηθεί η χώρα σε πρόωρες εκλογές, όπως ζητάτε επίμονα μετά τις ευρωεκλογές;
Έχει τεράστια σημασία η ίδια η κοινωνία να αντιληφθεί ότι χωρίς αντίσταση τίποτε δεν πρόκειται να κερδίσει και θα χάσει πολλά ακόμα. Οι καθαρίστριες δίνουν μια μάχη που αποτελεί μάθημα για όλους. Σε μια Ελλάδα που μετρά αυτή τη στιγμή σχεδόν δύο εκατομμύρια ανέργους, τέσσερα εκατομμύρια στην παγίδα της φτώχειας, και το σύνολο των εργαζομένων σε καθεστώς δουλείας, αυτός είναι ο δρόμος που εμείς προτείνουμε και προκρίνουμε. Ο δρόμος του αγώνα. Και είναι βέβαιο ότι η κυβέρνηση θα υποχρεωθεί να προσφύγει στις κάλπες όταν γίνει σαφές ότι δεν μπορεί πια να περάσει την πολιτική της, έστω κι αν διαθέτει μια τυπική πλειοψηφία στη Βουλή. Μέσα σε μια διαδικασία ενότητας και πάλης, οι εκλογές θα είναι το σημείο καμπής για να μπει η χώρα σε ένα άλλο δρόμο.
4. Εκτιμάτε δηλαδή, ότι ο πρωθυπουργός, με δική του πρωτοβουλία, για τους δικούς του λόγους και υπό το βάρος των κυβερνητικών αδιεξόδων θα προσφύγει σε πρόωρες εθνικές εκλογές;
Από τα κάτω δεν θέλουν πια. Το έδειξαν οι ευρωεκλογές. Τώρα κατάλαβαν ότι και από τα πάνω δεν μπορούν. Και η μόνη διέξοδος είναι οι εκλογές, όσο κι αν δεν αρέσουν στον κύριο Σαμαρά, στον κύριο Βενιζέλο, στην τρόικα και στην κυρία Μέρκελ.
5. Κύριε πρόεδρε, το βράδυ των ευρωεκλογών, μετά το νικηφόρο για τον ΣΥΡΙΖΑ αποτέλεσμα δηλώσατε ότι με το ποσοστό που λάβατε θα είχατε 131 βουλευτές. Με 130-132 βουλευτές το βέβαιο είναι ότι δεν σχηματίζετε κυβέρνηση, οπότε το ερώτημα που προκύπτει είναι προφανές. Πώς θα σχηματίσετε κυβέρνηση;
Στις εθνικές εκλογές ο λαός θα πρέπει να απαντήσει σε κρίσιμα ερωτήματα: Ποια πολιτική μπορεί να βγάλει τη χώρα από το σημερινό τέλμα δυστυχίας; Ποια κυβέρνηση μπορεί να διαπραγματευτεί με σθένος και εθνική επιμονή την υπόθεση του χρέους; Ποιο κόμμα αυτή τη στιγμή μπορεί να εγγυηθεί πολιτική σταθερότητα και δημοκρατική ομαλότητα; Η απάντηση στα ερωτήματα αυτά, με βάση και την πικρή πείρα από το success story των κυρίων Σαμαρά και Βενιζέλου, είναι τόσο εύλογη, ώστε να μην υπάρχει καμιά αμφιβολία: Ο ΣΥΡΙΖΑ με τους συμμάχους του θα κερδίσει μια σαφή πλειοψηφία, που θα του επιτρέψει να εφαρμόσει, με τη στήριξη των δημοκρατικών κινημάτων και της κοινωνίας, το πρόγραμμα εθνικής σωτηρίας. Καιρός να το πάρουν απόφαση οι ξένοι προστάτες και οι εγχώριοι προστατευόμενοι: Η συγκυβέρνηση και τα μνημόνια μετρούν μέρες. Αυτό είναι το τελευταίο καλοκαίρι με καταχνιά που ζει η χώρα. Τα πράγματα θα αλλάξουν και θα αλλάξουν πολύ γρήγορα.
6. Που σημαίνει ότι ο στόχος του ΣΥΡΙΖΑ για τις επόμενες εκλογές φαντάζει να είναι μονόδρομος. Πάτε για αυτοδυναμία.
Η λέξη αυτοδυναμία έχει δυσφημιστεί τις τελευταίες δεκαετίες από τα κόμματα που κυβέρνησαν και κυβερνούν και σήμερα τη χώρα. Πάμε για μεγάλη, μαχόμενη, όρθια, λαϊκή και κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Αλλά όχι κλεισμένοι στις βεβαιότητές μας και με την υπεροψία της επερχόμενης νίκης. Θέλουμε να κατακτήσουμε την αυτοδύναμη πλειοψηφία, ναι, αλλά με απλωμένο το χέρι μας για ενότητα και όχι το ζωνάρι μας για καυγάδες. Για αυτό και θα συγκροτήσουμε ψηφοδέλτια που θα μας φέρουν στην αυτοδυναμία. Το ευρύτερο δυνατό μέτωπο κοινωνικών και πολιτικών δυνάμεων είναι απαραίτητο γιατί επιδίωξή μας δεν είναι κάποια εναλλαγή στην εξουσία, αλλά μια μεγάλη, ριζική, δημοκρατική, θεσμική, οικονομική και κοινωνική αλλαγή. Κι ένα τέτοιο έργο απαιτεί, για να το πω πιο απλά, πολλά χέρια. Από ιστορική άποψη, αν θέλετε, μας εμπνέει το παράδειγμα του ΕΑΜ, κι όχι οι χρεοκοπημένες αυτοδυναμίες του ΠΑΣΟΚ της ΝΔ και της νεοφιλελεύθερης συναίνεσης, που έριξαν την Ελλάδα στα βράχια.
7. Λέτε δηλαδή, ότι στόχος σας, ακόμη και στην περίπτωση της αυτοδυναμίας, είναι η ευρύτερη δυνατή συμπόρευση με άλλες δυνάμεις για τη δημιουργία μιας μεγάλης κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας. Ωστόσο, ο ΣΥΡΙΖΑ σε αυτό το πολιτικό τοπίο δείχνει να είναι «κόμμα ανάδελφο». Το ΚΚΕ αρνείται πεισματικά, η ΑΝΤΑΡΣΥΑ εκτός Βουλής, η ΔΗΜΑΡ έχει εσωτερικά προβλήματα και φαίνεται να μην εισέρχεται στο κοινοβούλιο. Με ποιους θα συνεργαστείτε;
Αυτό που ονομάζετε πολιτικό τοπίο άλλαζε μετά από κάθε εκλογική μάχη τα τελευταία χρόνια. Το ΠΑΣΟΚ έχει καταποντιστεί, η ΝΔ τείνει να καταντήσει μικρό ακραίο κόμμα της δεξιάς, νέοι σχηματισμοί εμφανίζονται. Ας μην σπεύδουμε λοιπόν. Την επομένη των εκλογών θα προκύψει νέο πολιτικό τοπίο. Και τότε θα κληθούν όλοι να αναλάβουν τις ευθύνες τους. Οι δυνάμεις της αριστεράς πρωτίστως. Αλλά και δυνάμεις του σοσιαλιστικού χώρου, που μέσα στη σύνθετη διαδικασία της κοινωνικής σύγκρουσης διαφοροποιούνται από τις πολιτικές της φθοράς και της διάλυσης. Ακόμα και προσωπικότητες ή δυνάμεις του συντηρητικού χώρου, που συνειδητοποιούν ότι αυτή τη στιγμή η Αριστερά αποτελεί τη μόνη δημοκρατική και εθνική λύση. Όλα θα εξαρτηθούν από τους συσχετισμούς που θα προκύψουν και από τη δική μας θέληση να αξιοποιήσουμε την πολιτική εξουσία ως όχημα αλλαγής και όχι ως όχημα κομματικού και προσωπικού εγωισμού. Να είστε βέβαιοι ότι ο λαός θα επιλέξει μια σταθερή και καθαρή λύση που θα εγγυάται την σταθερή πορεία προς την αλλαγή. Όχι λύσεις που διαιωνίζουν το πρόβλημα και την αστάθεια.
8. Εντάσσετε και τους Ανεξάρτητους Έλληνες και τον Πάνο Καμένο αλλά και πρόσωπα της λαϊκής δεξιάς στο δημοκρατικό, αντιμνημονιακό μέτωπο;
Εμείς δεν εντάσσουμε κανέναν σε κανένα μέτωπο. Ο καθένας έχει την πολιτική του και καθορίζει τη στάση του. Ο λαός με την ψήφο του θα κάνει σαφή τη θέλησή του όταν έρθει η ώρα για όλα τα ζητήματα που έχουν σχέση τόσο με τη διακυβέρνηση της χώρας, όσο και με τις συμμαχίες. Σήμερα αυτό που θέλω και μπορώ να υπογραμμίσω είναι: Πρώτον ότι επιδιώκουμε την πιο μεγάλη και ισχυρή πλειοψηφία στο λαό και στη Βουλή. Και δεύτερον επιδιώκουμε και θα επιδιώξουμε και την επομένη των εκλογών την πιο μεγάλη και ισχυρή συμπαράταξη μάχης και νίκης.
9. Στην επιστολή σας προς τον Φώτη Κουβέλη ξεκαθαρίζετε ότι δεν σας ενδιαφέρει ο διάλογος με την Κεντροαριστερά. Εκτιμάτε, δηλαδή, ότι δεν υπάρχουν εντός αυτού του χώρου, πρόσωπα και σχήματα με τα οποία θα μπορούσατε να συνεργαστείτε;
Ας μην κοροϊδευόμαστε κι ας μην κοροϊδεύουμε. Ο πολιτικός χώρος που ατυχώς χρησιμοποιεί τον όρο κεντροαριστερά για τον εαυτό του είναι ένας από τους αυτουργούς της τραγωδίας. Διαπνέεται από παγιωμένες νεοφιλελεύθερες αντιλήψεις, έχει ενταχθεί στη στρατηγική των μνημονίων και ακριβώς από το χώρο αυτό -από το ΠΑΣΟΚ- ξεκίνησε η σημερινή καταστροφική πολιτική. Μας αφορά συνεπώς μόνο ως αντίπαλος, που του καταλογίζουμε -όπως και όλη η ελληνική κοινωνία- βαρύτατες ευθύνες για τον τρόπο με τον οποίο διαχειρίστηκε την εμπιστοσύνη του λαού.
10. Έχετε δηλώσει επίσης, ότι με το ΠΑΣΟΚ του Ευάγγελου Βενιζέλου δεν μπορεί να γίνει καμία συζήτηση. Με το ΠΑΣΟΚ χωρίς τον κ. Βενιζέλο στην ηγεσία θα συζητούσατε;
Το ΠΑΣΟΚ που συμμετέχει στην επιβολή της τάξης των μνημονίων, που στηρίζει μια ακροδεξιά κυβέρνηση, που προστρέχει στις επιθυμίες των δανειστών, που υπηρετεί την πολιτική της φτώχειας, της ανεργίας και της απόγνωσης, είναι και θα είναι απέναντί μας. Είτε ένα τέτοιο κόμμα θα έχει αρχηγό τον κύριο Βενιζέλο, είτε οποιονδήποτε άλλο.
11. Κύριε πρόεδρε, συζητούνται και σενάρια, σύμφωνα με τα οποία η κυβέρνηση σκοπεύει να εξαντλήσει την τετραετία. Ο πρωθυπουργός επανέλαβε προχθές τη βεβαιότητά του ότι έχει βρει τους 180 και θα προκύψει επόμενος Πρόεδρος της Δημοκρατίας από αυτή τη Βουλή. Τι απαντάτε.
Ιδού η Ρόδος. Αν είναι τόσο σίγουρος ότι τους έχει, ας μη περιμένει το Φλεβάρη. Ωστόσο όταν αρνείσαι να ανοίξεις τη Βουλή στο αίτημα 139 Βουλευτών στην υπόθεση της ΔΕΗ, χωρίς να διστάζεις να παραβιάσεις το ίδιο το Σύνταγμα, μόνο και μόνο επειδή φοβάσαι ότι θα χάσεις τη δεδηλωμένη, είναι αστείο να επικαλείσαι ότι έχεις εξασφαλίσει 180 για τη Προεδρική εκλογή.
12. Ωστόσο λέγεται ότι μπορεί ο υποψήφιος του κυβερνητικού σχηματισμού να είναι κάποιο πρόσωπο με διαδρομή στην Αριστερά. Σε αυτή την περίπτωση ο ΣΥΡΙΖΑ δεν θα έλθει σε δύσκολη θέση;
Έχω ξαναπεί πως δε πιστεύω πως θα υπάρξει κανένα σοβαρό πρόσωπο να θέλει να παριστάνει το σύγχρονο Τσιριμώκο. Άλλωστε σε περίπτωση που δεν προηγηθούν εθνικές εκλογές, πράγμα που είναι πολύ πιθανό, στην προεδρική εκλογή δεν θα κρίνεται το πρόσωπο του υποψηφίου. Θα κριθεί αν μπορεί και πρέπει να συνεχίσει η παρούσα συγκυβέρνηση την πολιτική της καταστροφής. Αν η Βουλή της επιτρέψει να κλείσει και τον τελευταίο πόρο, να στερήσει και την τελευταία ανάσα, από την Ελλάδα. Και ο κάθε βουλευτής θα κληθεί να αποφασίσει όχι με βάση ένα πρόσωπο, αλλά με βάση τα εκατομμύρια πρόσωπα που απαιτούν απαλλαγή από τα μνημόνια, αλλαγή πολιτικής, κοινωνική δικαιοσύνη και εθνική αξιοπρέπεια.
13. Είστε ικανοποιημένος από την επαφή του ΣΥΡΙΖΑ με την κοινωνία. Διότι παρά το γεγονός ότι το κόμμα σας είναι το ισχυρότερο δεν φαίνεται αυτή η εκλογική δυναμική να αντιστοιχεί και ως επιρροή στην κοινωνία. Να το θέσω διαφορετικά, όταν οι εσωκομματικές σας συζητήσεις είναι σε έξαρση ο ΣΥΡΙΖΑ δείχνει προς τα έξω σαν να μην έχει αντιληφθεί ότι δεν είναι πλέον, ένα κόμμα του 4%.
Μπορεί να πει κανείς πολλά και λέγονται πολλά πάνω στο σύνθετο πρόβλημα που θίγετε. Θα περιοριστώ να πω ότι χωρίς όρθια και μαχόμενη κοινωνία καμιά πολιτική δύναμη δεν μπορεί "από τα πάνω" να λύσει τα μεγάλα προβλήματα και να απαντήσει στις μεγάλες προκλήσεις. Συνεπώς κάθε μας κίνηση, μέσα κι έξω από τον ΣΥΡΙΖΑ, οφείλει ακριβώς να υπηρετεί το στόχο της κινητοποίησης των εργαζομένων, των στρωμάτων που θίγονται από τη σημερινή πολιτική, της κοινωνίας. Δεν θα συμφωνήσω όμως ότι οι συζητήσεις μας αντιστοιχούν σε κόμμα του 4%. Οι συζητήσεις μας αντιστοιχούν στον προβληματισμό ενός κόμματος που βρίσκεται στα πρόθυρα της πολιτικής εξουσίας. Αν τα άλλα κόμματα, που κυβέρνησαν ως σήμερα την Ελλάδα, έλυναν με τον τυφλοσούρτη της προσωπικής αυθεντίας, ή και εσωκομματικά σιωπητήρια, αυτό το πρόβλημα, το έκαναν γιατί απλώς έρχονταν να διαχειριστούν την εξουσία και να μοιραστούν τα λάφυρα. Εμείς παίρνουμε πολύ σοβαρά τη λαϊκή εντολή και την ιστορική μας ευθύνη. Κι αυτό απαιτεί να συζητάμε τα πάντα, έστω και αν κάποιες φορές υπερβάλλουμε. Καλύτερη η υπερβολή της δημοκρατίας από την προβολή της αυθεντίας του ενός.
14. Μήπως υπερβάλετε τελικά με την «κουλτούρα διαλόγου» στην Αριστερά; Διότι αυτό που στον ΣΥΡΙΖΑ ονομάζεται εσωκομματικός διάλογος δεν φαίνεται να αγγίζει την προβληματική της κοινωνίας που περιμένει από τον ΣΥΡΙΖΑ, ως τον εναλλακτικό πόλο, συγκεκριμένες προτάσεις που θα απαντούν στα ερωτήματα και στα προβλήματα.
Νομίζω ότι σας απάντησα. Ας προσθέσω όμως, ότι η εικόνα που συχνά δίνεται από τους πολιτικούς μας αντιπάλους, οι οποίοι εκμεταλλεύονται την κουλτούρα διαλόγου της αριστεράς και τις υπερβολές μας, για να καταδείξουν ότι ο ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι έτοιμος να κυβερνήσει, είναι μια ακόμα παραμόρφωση της πραγματικότητας. Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει και το πρόγραμμα, και τα στελέχη, και την αγωνιστική πείρα, και τη συνδρομή φωτισμένων προοδευτικών τεχνοκρατών και επιστημόνων, ώστε να μπορεί να αναλάβει αύριο με ευθύνη, σοβαρότητα, και αποτελεσματικότητα τις τύχες της χώρας. Μπορώ από τώρα να σας πω ότι θα εκπλαγείτε ευχάριστα από το εύρος και την ποιότητα της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ. Έχουμε όμως και το όπλο που μας παρέδωσαν γενιές και γενιές αγωνιστών της Αριστεράς: Τις ιδέες, το ήθος και τη θέληση, να αλλάξουμε την κοινωνία, μαζί με την κοινωνία. Κι αυτό θα κάνουμε, ας είναι σίγουροι όλοι.
ΤΟ ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ
26/07/2014