ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΓΓ ΤΗΣ ΚΕ ΤΟΥ ΚΚΕ ΔΗΜΗΤΡΗ ΚΟΥΤΣΟΥΜΠΑ
ΣΤΗΝ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗ
Αγαπητοί φίλοι, αγαπητοί προσκεκλημένοι
Επιτρέψτε μου ένα σχόλιο πριν ξεκινήσω πάνω στο θέμα της Ειδικής Αγωγής. Αυτές τις μέρες γινόμαστε μάρτυρες μιας αντιπαράθεσης ανάμεσα στην κυβέρνηση και την αξιωματική αντιπολίτευση, η οποία δεν αφορά το λαό και τα δικαιώματά του αλλά αφορά βασικά μόνο τμήματα του κεφαλαίου, και πώς αυτά θα βγουν ωφελημένα σε βάρος του λαού. Ένα είναι σίγουρο: η αντιλαϊκή πολιτική δεν οφείλεται στο χρέος, ούτε θα σταματήσει από την όποια μείωση, από το όποιο κούρεμα του χρέους. Όπως ακριβώς και η κρίση που ζήσαμε δεν είναι κρίση χρέους, αλλά βαθιά οικονομική καπιταλιστική κρίση που κάνει τον κύκλο της και ο μόνος που τελικά την πληρώνει είναι ο λαός είτε με κούρεμα είτε με επιμήκυνση η όποια άλλη μορφή ρύθμισης του χρέους που είναι χρέος του αστικού κράτους των μονοπωλίων, του κεφαλαίου και όχι του λαού. Η μόνη συμφέρουσα λύση για το λαό είναι η μονομερής διαγραφή του χρέους στα πλαίσια μιας άλλης ριζικά διαφορετικής πολιτικής πρότασης διεξόδου.
Το θέμα της σημερινής συζήτησης που διοργανώνει το Κόμμα μας με ευκαιρία και το νομοσχέδιο για την ειδική αγωγή, πιθανά δεν είναι απ’ αυτά που έλκουν το φως της δημοσιότητας.
Παρά και ενάντια όμως στην εικονική πραγματικότητα που διαμορφώνουν τα ΜΜΕ, το ζήτημα της ειδικής αγωγής είναι ένα σοβαρό κοινωνικό, πολιτικό και μαζί εκπαιδευτικό πρόβλημα, το οποίο σήμερα οξύνεται.
Ένα ζήτημα συνδεδεμένο κατά κύριο λόγο με τις ανάγκες των παιδιών με αναπηρία, που έρχεται να υπογραμμίσει τα συνολικά οξυμμένα προβλήματα που βιώνουν διαχρονικά (και ειδικά μέσα στην κρίση) τα παιδιά με αναπηρία και οι οικογένειες τους.
Γνωρίζουμε ότι η ανάγκη της ειδικής εκπαίδευσης και αγωγής δεν περιορίζεται μόνο στα παιδιά με αναπηρία, όμως θα μπορούσαμε να ισχυριστούμε ότι μέτρο του εύρους και της κατακτημένης ποιότητας της ειδικής αγωγής σήμερα, δεν μπορεί παρά να είναι ο χώρος των παιδιών με αναπηρία.
Είναι αλήθεια ότι δεν υπάρχει σήμερα καμία πολιτική δύναμη, κανένα κόμμα που να μην ασχολείται και να μην περιγράφει τα σοβαρά προβλήματα που υπάρχουν στο ευαίσθητο αυτό ζήτημα.
Δεν υπάρχει πολύ περισσότερο καμία κυβέρνηση που στο όνομα επίλυσης προβλημάτων, να μην πήρε μέτρα. Από το 2008 μέχρι σήμερα, για παράδειγμα, στην ειδική αγωγή έχουμε απανωτές νομοθετικές παρεμβάσεις από τις κυβερνήσεις.
Η δε Ευρωπαϊκή Ένωση ασχολείται ακόμη πιο στοχευμένα με το ζήτημα, παρακολουθώντας την πολιτική των κρατών - μελών για τα παιδιά με αναπηρία, σε συγκεκριμένους άξονες. Και ένας από αυτούς είναι το ζήτημα της εκπαίδευσής τους.
Είναι ακόμη αλήθεια, απ’ ό,τι δείχνει η πείρα, ότι στην περιγραφή των διαφόρων προβλημάτων, λίγο – πολύ όλοι μπορεί να συμφωνήσουμε.
Εκεί όμως που υπάρχει χάσμα, είναι στον εντοπισμό της αιτίας των προβλημάτων. Διότι ανάλογα με την αιτία προσδιορίζεται και η λύση, δηλαδή ο σχεδιασμός, τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν, όπως:
η αξιοποίηση όλων των τεχνικών δυνατοτήτων,
η αξιοποίηση του κατάλληλου αριθμού των ειδικών και των ειδικοτήτων που εμπλέκονται σε αυτό τον τομέα,
η ανάπτυξη σε πανελλαδικό επίπεδο του δικτύου και των μονάδων πρόνοιας και ειδικής αγωγής,
ώστε να μπορούν να ανταποκριθούν στις σημερινές ανάγκες.
Γιατί όμως, ενώ οι νόμοι είναι απανωτοί και παίρνονται μέτρα, αντί να λύνονται προβλήματα η κατάσταση χειροτερεύει, γίνονται όλο και πιο ορατά τα βήματα προς τα πίσω;
Τι άλλο δηλώνει η πραγματικότητα των ειδικών σχολείων και των ειδικών τάξεων, που ποτέ δεν ανοίγουν μαζί με τα άλλα σχολεία; Που μένουν χωρίς μεταφορικά μέσα και πρόσληψη μόνιμου και εξειδικευμένου εκπαιδευτικού προσωπικού και άλλων ειδικοτήτων, για χρόνια τώρα;
Τι άλλο δηλώνει η πραγματικότητα στα ειδικά επαγγελματικά εργαστήρια, που είναι αφημένα αποκλειστικά στην πρωτοβουλία των ευεργετών και των ιδιωτών, ή η ακόμα πιο αποκαλυπτική πραγματικότητα στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση που δείχνει ότι μόλις 1 στα 3 παιδιά καταφέρνει να συνεχίσει;
Κατά τη γνώμη μας για να βγουν τα σωστά συμπεράσματα από όλους μας, από τις οικογένειες των ΑμΕΑ, από το επιστημονικό και άλλο προσωπικό που ασχολείται στο χώρο, και ανάλογα να καθορίσουμε τη στάση και τις επιλογές μας, οφείλουμε - και το ζήτημα της πρόνοιας και της ειδικής αγωγής - να το δούμε σε σύνδεση με τον πολιτικό σχεδιασμό που υπάρχει στην οικονομία, στην ανάπτυξη, και ποιον αυτή υπηρετεί.
Αυτός κατά τη γνώμη μας είναι ο άξονας σκέψης που μπορεί να απαντήσει στο γιατί και το πώς παραμένουν για χρόνια, και σήμερα οξύνονται συνολικά, τα προβλήματα των αναπήρων, οπισθοχωρεί δραματικά η κατάσταση στην Ειδική Αγωγή.
Την ώρα, μάλιστα, που το επιστημονικό και ειδικό ανθρώπινο δυναμικό που διαθέτουμε διευρύνεται, οι τεχνικές και επιστημονικές δυνατότητες που έχουμε στα χέρια μας, ως κοινωνία, μπορούν να δώσουν και λύση και διέξοδο.
Παρ’ όλα αυτά, στο χώρο της ειδικής αγωγής (όπως υπογραμμίζεται και από το σύνολο σχεδόν των μετεχόντων σε αυτή την υπόθεση) το θεσμικό πλαίσιο και η πραγματικότητα είναι πολύ πίσω, ακόμα και από τον ορίζοντα που επιχειρούσε να θέσει ο νόμος πλαίσιο του 1985, που ενσωματώνει την Ειδική Αγωγή στην εκπαίδευση.
Σε μια κοινωνία και σε μια οικονομία που το μέτρο προόδου της είναι η επίτευξη του κέρδους, και όχι η ικανοποίηση των κοινωνικών αναγκών, δε μπορεί παρά ο χώρος των ατόμων με αναπηρία και της Ειδικής Αγωγής, να αντιμετωπίζεται είτε σαν βάρος είτε σαν ευκαιρία για κέρδος.
Αυτή, δυστυχώς, είναι η πραγματικότητα και η προοπτική εντός των τειχών της κοινωνίας της καπιταλιστικής ανάπτυξης και της ΕΕ, για τα παιδιά με ειδικές ανάγκες και τις οικογένειές τους.
Από αυτή την άποψη, η υπέρμετρη προβολή της φιλανθρωπίας σήμερα ως διεξόδου σε αυτό τον ευαίσθητο τομέα, δεν μας εντυπωσιάζει.
Δεν είναι παρά ο φερετζές μιας πολιτικής που στόχο έχει την εγκατάλειψη των ανθρώπων και των παιδιών με αναπηρία, μόνο στην ατομική προσπάθεια και ευθύνη, που έχει στόχο την παραπέρα συρρίκνωση και υποβάθμιση των δημόσιων κρατικών δομών, που παραμένουν πάντα στη χώρα μας κραυγαλέα ελλειμματικές.
Είναι η εποχή που κανείς δεν μπορεί να κρύβεται, και σίγουρα δε μπορούμε ως ΚΚΕ να κρύψουμε λόγια, να μην αναδείξουμε σε αυτούς που ζουν αυτή την τραγική κατάσταση, την αιτία του κακού, για να φωτιστεί και η διέξοδος από αυτήν.
Και φυσικά όταν ως Κόμμα αναδείχνουμε τα παραπάνω, δε σημαίνει ότι παραιτούμαστε από την πάλη για τα άμεσα, τα καθημερινά οξυμμένα προβλήματα αυτού του χώρου.
Η σημερινή μας εκδήλωση άλλωστε, έναν τέτοιο χαρακτήρα έχει. Πώς δηλαδή το ίδιο το κίνημα, γονείς, εκπαιδευτικοί, εργαζόμενοι συνολικότερα, θα γίνουμε πιο ικανοί στην αντιμετώπιση αυτής της επίθεσης. Πώς θα γίνουμε πιο επαρκείς ως Κόμμα ώστε να συμβάλουμε στην ανάδειξη και τέτοιων οξυμμένων προβλημάτων, στη διαμόρφωση αιτημάτων πάλης με στόχο και την άμεση ανακούφιση των ατόμων με αναπηρία.
Αγαπητοί φίλοι και φίλες
Επιτρέψτε μας να μοιραστούμε μαζί σας ορισμένες σκέψεις για την κατάσταση των ατόμων με αναπηρία.
Καταρχάς το όλο θέμα προβάλλεται λες και τα προβλήματα αυτών των ανθρώπων έρχονται περίπου ως αποτέλεσμα φυσικών φαινομένων, και ότι η κοινωνία (γενικά και αόριστα) πρέπει «να δείξει ευαισθησία» απέναντι σε αυτό το χώρο.
Όμως, οι ανάπηροι και οι οικογένειές τους δεν είναι θύματα μιας γενικά «έλλειψης ευαισθησίας της κοινωνίας», αλλά της βάρβαρης αντιλαϊκής πολιτικής όλων των κυβερνήσεων και του κράτους τους, που χρόνια εφαρμόζουν σε βάρος του λαού μας, και που για τις οικογένειες των ΑμΕΑ είναι ακόμη πιο βάρβαρη.
Αποτελέσματα αυτής της πολιτικής είναι οι εκατοντάδες χιλιάδες με αναπηρίες και μαθησιακές δυσκολίες, που βρίσκονται εκτός Ειδικής Αγωγής.
Οι χιλιάδες νέοι παραπληγικοί το χρόνο, λόγω της απουσίας πολιτικής πρόληψης της αναπηρίας, προστασίας της ζωής και της ακεραιότητας των εργαζομένων στους τόπους δουλειάς, στο οδικό δίκτυο, στο σχολείο, στους χώρους ψυχαγωγίας και άθλησης.
Αποτέλεσμα της πολιτικής ενίσχυσης της επιχειρηματικής δράσης στο χώρο της υγείας, είναι το ότι υπάρχουν σήμερα μόνο 200 δημόσια κρεβάτια αποκατάστασης, από τις 2000 που χρειαζόμαστε ως χώρα, και είναι «παγωμένα» σε αυτά τα επίπεδα τα τελευταία 15 χρόνια.
Την ίδια στιγμή είναι σε εξέλιξη επενδύσεις δεκάδων δισεκατομμυρίων, διαφόρων επιχειρηματιών, ενώ χιλιάδες οικογένειες πουλάνε ό,τι έχουν και δεν έχουν κάθε χρόνο, για να δούν τον άνθρωπό τους να ξαναπερπατήσει, με ό,τι αυτό συνεπάγεται.
Γιατί λοιπόν φταίει η «έλλειψη ευαισθησίας της κοινωνίας» - όπως υποκριτικά υποστηρίζουν κάποια κόμματα - και όχι η ταξική πολιτική, για το γεγονός ότι δεν υπάρχουν ειδικά δημόσια κέντρα στήριξης των οικογενειών των βαριά αναπήρων, ή για το γεγονός ότι μόνο 500 παιδιά με αυτισμό, από τις 30.000, πηγαίνουν σε κάποιο ειδικό κέντρο;
Και γιατί να ενοχοποιούνται οι γονείς των παιδιών με αναπηρίες, επειδή τάχα «αρνούνται να αποδεχτούν το πρόβλημα και να πάνε τα παιδιά τους στο ειδικό σχολείο»;
Ακόμα κι αν - εν μέρει - αποδεχτούμε ότι ισχύει αυτό, ποιες δομές στήριξης υπάρχουν για να τους στηρίξουν και να λειτουργήσουν διαφορετικά;
Κι αν όλοι οι γονείς πείθονταν να πάνε τα παιδιά τους στο σχολείο, θα εύρισκαν σχολείο για να τα πάνε;
Ποιος ενημέρωσε το γονιό που αποσβολωμένος στέκει μπροστά στην αναπηρία του παιδιού του, για τα δικαιώματα του; Γι' αυτή καθ' αυτή την αναπηρία; Πού είναι οι υπηρεσίες στήριξης της οικογένειας και του παιδιού; Γιατί δεν υλοποιήθηκε ποτέ και ουσιαστικά, η έγκαιρη διάγνωση ή η υποχρεωτικότητα της ειδικής αγωγής;
Απεναντίας, αυτό που πρώτα απ' όλα συναντά ο γονιός μέσα στην απόγνωσή του, είναι οι διάφοροι μηχανισμοί εκμετάλλευσης και εμπορευματοποίησης των αγωνιών του και των αναγκών του ίδιου του παιδιού του.
Κι όταν ο γονιός, κάποια στιγμή, καταφέρει να προσεγγίσει κάποιο δημόσιο ειδικό ίδρυμα ή σχολείο, αυτό που πρωτοσυναντά είναι μια απωθητική εικόνα, αφού τα περισσότερα έχουν τα κακά τους χάλια.
Το κυρίαρχο και αναπάντητο πρόβλημα για τους ανθρώπους με ειδικές ανάγκες, είναι ότι ούτε υπήρξε ούτε προβλέπεται διευρυμένο δημόσιο δίκτυο δομών φροντίδας και ειδικής αγωγής, σύγχρονο και κατανεμημένο ισομερώς σε όλη τη χώρα.
Για παράδειγμα, στο χώρο της εκπαίδευσης είναι χαρακτηριστικό ότι σύμφωνα με επίσημες εκθέσεις, η πλειονότητα των παιδιών με αναπηρίες δεν λαμβάνουν κανένα είδος εκπαίδευσης, ούτε γενική ούτε ειδική.
Εκτιμάται ότι στην Ελλάδα υπάρχουν περίπου 200.000 παιδιά με αναπηρίες (στατιστικά στοιχεία του 2005, τα οποία εκτιμάται ότι δεν έχουν αλλάξει σημαντικά), ενώ το εκπαιδευτικό έτος 2010-2011 μόνο 24.105 παιδιά με αναπηρίες φοιτούσαν σε σχολεία γενικής εκπαίδευσης (19.922 σε σχολεία πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, 4.183 σε σχολεία δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, 850 παιδιά με αναπηρίες φοιτούσαν σε σχολείο γενικής εκπαίδευσης και λάμβαναν βοήθεια κατά τη διάρκεια του μαθήματος από εξειδικευμένο προσωπικό) και 7.656 σε ειδικά σχολεία (3.583 σε σχολεία πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης και 4.073 σε σχολεία δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης).
Αυτό σημαίνει ότι εκ των 200.000 παιδιών με αναπηρίες μόνο οι 31.761 φοιτούν σε κάποιο σχολείο, δηλαδή μόλις το 15%.
Και αυτός όμως ακόμα ο αριθμός δεν αποτυπώνει τη σκληρή πραγματικότητα, αφού πολλά από αυτά τα παιδιά ξέρουμε ότι δεν παρακολουθούν κανονικά τη σχολική διαδικασία, λόγω των μεγάλων ελλείψεων σε μεταφορικά μέσα, της απουσίας συστηματικής στήριξης παιδιών και οικογενειών, των μεγάλων κενών σε εκπαιδευτικούς και ειδικό προσωπικό, κ.α. Και ειδικά όταν γνωρίζουμε ότι σε πολλά από αυτά τα παιδιά, το ζήτημα της έγκαιρης και χωρίς κενά παρέμβασης είναι κρίσιμο - σπάνια έχεις την πολυτέλεια της ύστερης αναπλήρωσης.
Αγαπητοί φίλοι, αγαπητοί προσκεκλημένοι.
Η καπιταλιστική κρίση επιτάχυνε τις αντιδραστικές αλλαγές - και στη ζωή των ατόμων με αναπηρία.
Προφανώς ο καπιταλισμός δεν θέλει ούτε μπορεί να εξασφαλίσει την αξιοπρεπή φροντίδα, ούτε την καθολική εκπαίδευση και αγωγή των παιδιών με ειδικές ανάγκες, ούτε την επαγγελματική αποκατάσταση, που τους δίνει και τη δυνατότητα της ανεξάρτητης διαβίωσης.
Άλλωστε, ειδικά στη φάση της κρίσης και έντασης της ανεργίας δεν προσδοκά στην άμεση εκμετάλλευση της εργατικής τους δύναμης, αλλά δίνει το βάρος του ενδιαφέροντός του στην εκμετάλλευση των οξυμμένων αναγκών τους, γι’ αυτό και ωθεί στην παραπέρα εμπορευματοποίηση και τις όποιες κρατικές δομές και υπηρεσίες υπάρχουν.
Στην ίδια λογική εντάσσονται και οι αλλαγές στην Ειδική Αγωγή. Έχουν την ταξική σφραγίδα της στρατηγικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με περιεχόμενο την παραπέρα συρρίκνωση και αποδυνάμωση των δημόσιων δομών της Ειδικής Αγωγής, και σημαία τη δήθεν ένταξη των παιδιών με ειδικές ανάγκες στο κανονικό σχολείο.
Το ότι οι κατευθύνσεις αυτές δεν έχουν ως αφετηρία τους την ένταξη, μπορεί να επιβεβαιωθεί και από τη διεθνή πείρα:
Σε όποιες χώρες εφαρμόστηκαν μοντέλα «ένταξης» (πχ στην Ιταλία τη δεκαετία του ‘90), τον πρώτο καιρό επικράτησε χάος στα σχολεία και στη συνέχεια ήρθε ως «σωτήρας» να δώσει τη λύση ο ιδιωτικός τομέας, με την ίδρυση ιδιωτικών σχολείων και ιδρυμάτων, με πανάκριβα δίδακτρα, για όσους βέβαια μπορούσαν να πληρώσουν.
Οι υπόλοιποι …στον Καιάδα του κοινωνικού περιθωρίου.
Η σημαία της «ένταξης» ή της «ενσωμάτωσης» που σηκώνουν υποκριτικά η Ευρωπαϊκή Ένωση και οι κυβερνήσεις χρόνια τώρα, στην πραγματικότητα αποτελεί όχημα για την παραπέρα περιθωριοποίηση των παιδιών με ειδικές ανάγκες, και βρίσκει την πιο βαθιά ταξική της έκφραση στα παιδιά των εργατικών, λαϊκών οικογενειών.
Η πολιτική της «ένταξης» που προβάλλουν Ευρωπαϊκή Ένωση και κυβερνήσεις, είναι αντιεπιστημονική και αντιδραστική, αφού δεν διασφαλίζει καμιά από τις αναγκαίες προϋποθέσεις για την ολόπλευρη στήριξη του παιδιού (μορφωτική, σωματική, ψυχική).
Είναι επίσης παντελής και συνειδητή η απουσία κάθε επαγγελματικής διεξόδου αυτών των παιδιών, ώστε να μπορούν να αντιμετωπίζουν τη ζωή με αυτάρκεια και αυτοδυναμία.
Το ερώτημα λοιπόν «ένταξη» ή «γκετοποίηση» είναι κατά την γνώμη μας ένα ψευτοδίλλημα.
Και οι δυο αντιλήψεις, συνήθως και με επιστημονικό μανδύα, απαλλάσσουν τις εκάστοτε κυβερνήσεις από την υποχρέωση να ασχοληθούν επιστημονικά με κάθε κατηγορία προβλήματος, να εξειδικεύσουν την προσέγγιση, την αγωγή και την εκπαίδευση ανάλογα με τις ιδιαιτερότητες, και φυσικά γενναία να χρηματοδοτήσουν αυτή την ανάγκη.
Και οι δυο αντιλήψεις αντικειμενικά αποστασιοποιούνται από το κύριο και το βασικό ζήτημα. Ότι δηλαδή, η ίδια η καπιταλιστική κοινωνία, ούτε θέλει ούτε μπορεί να δώσει σχεδιασμένη και επιστημονική απάντηση στην ένταξη των παιδιών με ειδικές ανάγκες, γιατί τα αντιμετωπίζει σαν βάρος και κόστος.
Κανείς δεν μπορεί να διαφωνήσει με τη Σχολική Ένταξη των ΑμΕΑ, έχοντας όμως κατά νου ένα εκπαιδευτικό σύστημα το οποίο έχει αναπτύξει τις κατάλληλες παιδαγωγικές μεθόδους και εξασφαλίσει την υλικοτεχνική - κτιριακή υποδομή και το απαραίτητο ειδικευμένο προσωπικό.
Ένα τέτοιο σχολείο, πραγματικά, θα μπορούσε να περιορίσει την αναγκαιότητα των Ειδικών Σχολείων και να «ενσωματώσει» το μεγαλύτερο μέρος των ΑμΕΑ στο Κοινό Σχολείο.
Αυτό το σχολείο όμως δεν μπορεί ούτε να το ονειρευτεί κανείς μέσα στο σημερινό σύστημα, στο καπιταλιστικό σύστημα. Οι αντιδραστικές εξελίξεις, που ξετυλίγονται συνολικά στην εκπαίδευση με βάση τη στρατηγική της ΕΕ, απλά το επιβεβαιώνουν.
Το σχολείο που στοχεύει στην ολόπλευρη ανάπτυξη όλων των δυνατοτήτων του ανθρώπου, είναι δεμένο με την κοινωνία εκείνη που σκοπός της δεν θα είναι η παραγωγή κέρδους για τους λίγους, αλλά η ικανοποίηση των σύγχρονων λαϊκών αναγκών.
Στο πλαίσιό της, η εκπαίδευση και η αγωγή των παιδιών με ειδικές ανάγκες και ειδικές μαθησιακές ανάγκες, δεν αντιμετωπίζεται ως ευκαιρία ούτε μετακυλίεται ως ευθύνη στην οικογένεια.
Αντίθετα, κατοχυρώνεται ως αποκλειστική υποχρέωση του εργατικού κράτους, το οποίο μεριμνά συνεχώς προκειμένου να αναβαθμίζονται οι δημόσιες δομές και να εξασφαλίζεται εκπαιδευτική, παιδαγωγική και συναισθηματική σταθερότητα γι’ αυτά τα παιδιά, μέσα και από μόνιμο εκπαιδευτικό, επιστημονικό και βοηθητικό προσωπικό κάθε αναγκαίας ειδικότητας, με επαγγελματική διέξοδο και κατοχύρωση της ανεξάρτητης διαβίωσής τους.
Λύση και διέξοδος, με βάση τις δυνατότητες της εποχής και της κοινωνίας, είναι λοιπόν η ίδια η κοινωνία (μέσω του κράτους της) να αναλάβει την κύρια ευθύνη. Αυτός είναι και ο μόνος δρόμος για τη μη περιθωριοποίηση των παιδιών με ειδικές ανάγκες, την ουσιαστική ένταξή τους στη ζωή. Όποιος δε μιλάει γι’ αυτά, μπορεί μεν να καταγράφεται ως φιλεύσπλαχνος, αλλά δεν θα αποφύγει να μην καταγράφεται περισσότερο ως υποκριτής.
Αγαπητοί φίλοι, αγαπητοί προσκεκλημένοι
Γνωρίζουμε ότι οι προτάσεις αυτές στο σύνολό τους μπορούν να πραγματοποιηθούν στα πλαίσια μιας κοινωνίας όπου το κριτήριο του κέρδους δεν θα έχει θέση, γιατί δεν θα υπάρχει η εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο.
Στο πρόγραμμα του Κόμματός μας λέμε ότι από την πρώτη φάση κιόλας της σοσιαλιστικής οικοδόμησης, η παιδεία παρέχεται αποκλειστικά δωρεάν σε όλους και σύμφωνα με τις ανάγκες. Αν γενικά για την παιδεία η αρχή αυτή είναι σημαντική, για το ζήτημα της Ειδικής Αγωγής έχει πολλαπλάσια σημασία. Γιατί εδώ απαιτείται αυτό που λέμε «θετικά άνιση μεταχείριση» που πρέπει να αντιμετωπίσει το μόχθο που επιτείνεται από τις φυσικές αδυναμίες.
Αγαπητοί φίλοι και φίλες.
Έχοντας τέτοιες θεωρητικές αρχές στις αποσκευές τους, κομμουνιστές παιδαγωγοί στη χώρα μας, όπως η Ρόζα Ιμβριώτη (θεμελιωτής της ειδικής αγωγής στην χώρα μας από τη δεκαετία του 1930 ακόμη), έδειξαν έμπρακτα με την παιδαγωγική τους πράξη τι μπορεί να δώσει για το λαό και τα παιδιά του, η επιστημονική κομμουνιστική κοσμοθεωρία.
Κυρίως όμως, απτά παραδείγματα για το πώς μια κοινωνία απαλλαγμένη από την εκμετάλλευση, μπορεί να ανοίξει το δρόμο για την ικανοποίηση των σύνθετων αναγκών των ατόμων με αναπηρία, δίνει η σοσιαλιστική πείρα.
Ο σοσιαλισμός που γνωρίσαμε, βγήκε νικητής σε αυτό το τεράστιο ζήτημα που ο καπιταλισμός δεν μπόρεσε, ούτε μπορεί να λύσει. Κι αυτό κανένας δεν μπορεί να το προσπεράσει.
Ξεχωριστή ήταν η συνεισφορά του στις βαριές κατηγορίες των πολλαπλά αναπήρων, στη νοητική υστέρηση, στον αυτισμό. Παγκόσμιας αναγνώρισης είχαν τα κέντρα αποκατάστασης των κινητικά αναπήρων, στην πρώην ΕΣΣΔ, στη Λαϊκή Δημοκρατία της Γερμανίας, στην Ουγγαρία, αλλά και στη γειτονική μας Βουλγαρία.
Οι εργονομικές υπηρεσίες είχαν φτάσει σε τέτοιο επίπεδο, που ολόκληρα εργοστάσια είχαν σχεδιαστεί, κατασκευαστεί και λειτουργούσαν αποκλειστικά από ανάπηρους. Υπήρχε ακόμη η εξατομικευμένη προσαρμογή του αναπήρου στο χώρο δουλειάς.
Τα χιλιάδες ειδικά σχολεία, τα επιστημονικά, εκπαιδευτικά και διαπαιδαγωγικά επιτεύγματα του σοσιαλισμού, δείχνουν και τη λύση και τη διέξοδο.
Σε αυτό το δρόμο γινόμαστε πιο ικανοί και επίμονοι και για το σήμερα.
Για την οργάνωση της πάλης όχι μόνο των Αμεα και των οικογενειών τους, του επιστημονικού και ειδικού δυναμικού στο χώρο αλλά για την παρέμβαση του ίδιου του εργατικού λαϊκού κινήματος ώστε:
- Να αναχαιτιστούν οι αντιδραστικές αναδιαρθρώσεις και στο συγκεκριμένο χώρο
- Να διευρυνθούν οι δημόσιες δομές φροντίδας, εκπαίδευσης, αποκατάστασης, έγκαιρης διάγνωσης, στήριξης, για τα παιδιά με ειδικές ανάγκες και τις οικογένειες τους
- Να γίνει στελέχωση των κρατικών δομών με μόνιμο και ειδικευμένο προσωπικό με πλήρη δικαιώματα.
Το εργατικό-λαϊκό κίνημα δεν μπορεί να είναι ανεκτικό στην αντικατάσταση τους από τον εθελοντισμό και τη λεγόμενη φιλανθρωπία, γιατί σημαίνει ότι είναι ανεκτικό πρώτα απ’ όλα στην αφαίρεση των δικαιωμάτων των ΑμΕΑ.
Θέλουμε μέσα και από την σημερινή μας εκδήλωση, να ακούσουμε τις δικές σας απόψεις, τη ζωντανή πείρα που έρχεται από ανθρώπους που ζουν σε αυτό το χώρο, και «πονάνε» για τους όρους μόρφωσης και αγωγής των παιδιών με ειδικές ανάγκες.
Είμαστε ανοιχτοί και επιζητούμε γενικότερες αλλά και επιμέρους προτάσεις και επισημάνσεις, που μπορούμε να αξιοποιήσουμε μέσα στα πλαίσια του κινήματος, στο κοινοβουλευτικό μας έργο με κατάθεση τροπολογιών και ερωτήσεις, στις επεξεργασίες μας κ.α.
Καλούμε τους εργαζόμενους στο χώρο της Ειδικής Αγωγής, τους καλοπροαίρετα σκεπτόμενους επιστήμονες που έχουν ταχθεί στον αγώνα για την απαλλαγή της ανθρωπότητας από το μόχθο και τα δεινά, να μελετήσουν την πολιτική πρόταση του ΚΚΕ, τις θέσεις του και στο συγκεκριμένο ζήτημα.
Ο αγώνας των ατόμων με αναπηρίες, των χρονίως πασχόντων και των οικογενειών τους, των εργαζομένων και των επιστημόνων στο χώρο, θα ολοκληρώνεται κατά την γνώμη μας αν συναντηθεί με το συνολικό αγώνα της εργατικής τάξης και των συμμάχων της για την λαϊκή εξουσία και τη λαϊκή οικονομία.
Αυτός μπορεί να είναι δύσκολος, αλλά είναι και ο μοναδικός ρεαλιστικός δρόμος που μπορεί να βαδίσει ο λαός, και ο οποίος οδηγεί στη δημιουργία των προϋποθέσεων για την οριστική λύση των τεράστιων προβλημάτων, που αντιμετωπίζουν οι λαϊκές οικογένειες στην υγεία, στην πρόνοια, στην περίθαλψη, στην εξασφάλιση δουλειάς, στη μόρφωση και σε όλες τις σύγχρονες κοινωνικές ανάγκες που καθορίζουν τους όρους ζωής του λαού.
Σε αυτόν τον αγώνα, με αυτήν την προοπτική, το ΚΚΕ δίνει όλες του τις δυνάμεις, με σιγουριά από την επιβεβαίωση των εκτιμήσεών του και των θέσεών του.