Ομιλία του Επιτρόπου Προεδρίας κ. Φώτη Φωτίου στην κηδεία των λειψάνων του Σάββα Συμεού του Συμεού
Σήμερα, συγκεντρωθήκαμε στον Ιερό Ναό Αγίου Γεωργίου, εδώ στην Αγλαντζιά, όπου ο ήρωας μας Σάββα Συμεού ζούσε ευτυχισμένος με την οικογένειά του, μέχρι το μαύρο εκείνο του 1974, και στεκόμαστε με συγκίνηση και δέος μπροστά στα λείψανά του. Στα λείψανα ενός ακόμα τραγικού θύματος της τουρκικής θηριωδίας. Οδηγημένοι από το εθνικό και θρησκευτικό μας χρέος, απευθύνουμε το ύστατο χαίρε και αποτίουμε τον προσήκοντα φόρο τιμής στον 27χρονο, τότε, Σάββα Συμεού. Εκφράζουμε τη βαθειά μας θλίψη, σε ένα ακόμα θύμα της τουρκικής επιθετικότητας που χάθηκε στον άνισο και απρόκλητο εκείνο πόλεμο.
Είναι δύσκολο να μετρήσουμε τον πόνο, τη λύπη, την πίκρα και την οργή των συγγενών του Σάββα και ιδιαίτερα των τριών παιδιών του που μεγάλωσαν χωρίς πατέρα. Και της ακριβής γυναίκας του, Ανδρούλας, που φορτώθηκε όλο το βάρος του πόνου και της ανατροφής του Άρη, της Αντιγόνης και της Μάρθας. Ακόμα πιο δύσκολο είναι να μετρήσουμε τα συναισθήματά τους που, μετά από τόσα χρόνια, καλούνται να αποθέσουν όλο τον πόνο και την αγάπη τους σε μια μικρή στοιβάδα οστών, σε ένα κρύο ξύλινο κιβώτιο.
Όλοι τους είναι εδώ, παρόντες, μαζί και τα δύο αδέρφια του Σάββα, ο Παναγιώτης και ο Γιάννος όπως και όλοι οι συγγενείς και φίλοι και μαζί προσευχόμαστε στον ύψιστο για να αναπαύσει την ψυχή του.
Δεν είναι σήμερα μαζί μας οι γονείς του Σάββα, Συμεών και Αντιγόνη. Έφυγαν από τη ζωή χωρίς να πληροφορηθούν για την τύχη του αγαπημένου τους παιδιού. Δυστυχώς, αυτή είναι η μοίρα πολλών συγγενών αγνοουμένων μας που ολοκληρώνεται ο κύκλος της ζωής τους, με τις πληγές από την εξαφάνιση των δικών τους ανθρώπων να παραμένουν ανοιχτές.
Εμείς, ως κοινωνία και ως Πολιτεία αισθανόμαστε το χρέος να διατρανώσουμε την επιμονή μας στην πλήρη διακρίβωση της τύχης του κάθε αγνοούμενού μας, γιατί το θέμα των αγνοουμένων αποτελεί ένα καθαρά ανθρωπιστικό θέμα που θα πρέπει να επιλυθεί, ανεξάρτητα από τις όποιες εξελίξεις στο πολιτικό πρόβλημα.
Αυτή είναι και η θέση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΑΔ), το οποίο καταδίκασε την Τουρκία και ανέδειξε το δικαίωμα των συγγενών των αγνοουμένων στην αλήθεια, να γνωρίζουν, δηλαδή, τι έγιναν τα αγαπημένα τους πρόσωπα. Αυτό αποτελεί ανθρώπινο δικαίωμα που κατοχυρώνεται σε διεθνείς και ευρωπαϊκές συμβάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Η Τουρκία παραμένει υπεύθυνη για τη διακρίβωση της τύχης τους και θα πρέπει να ανοίξει όλα τα στρατιωτικά της αρχεία και να τα θέσει ενώπιον του Δικαστηρίου και της Διερευνητικής Επιτροπής Αγνοουμένων (ΔΕΑ) για τη διακρίβωση της τύχης ενός έκαστου των αγνοουμένων μας.
Σήμερα, ανανεώνουμε τη δέσμευσή μας προς τους συγγενείς όλων των αγνοουμένων της Κύπρου ότι θα συνεχίσουμε τον αγώνα μας μέχρι την πλήρη διερεύνηση και διακρίβωση της τύχης του κάθε ενός από τους αγνοουμένους μας. Παρά το ότι δεν είμαστε ικανοποιημένοι από τα αποτελέσματα της ΔΕΑ, θα συνεχίσουμε να στηρίζουμε το έργο της, ώστε να επιταχυνθεί η όλη διαδικασία και να τερματιστεί το πολύχρονο δράμα και το μαρτύριο που βιώνουν, με την πλήρη διαλεύκανση των συνθηκών κάτω από τις οποίες εξαφανίστηκαν και την πλήρη διαλεύκανση των εγκλημάτων πολέμου που έχουν διαπραχθεί το 1974 στην Κύπρο. Αυτό αποτελεί χρέος όλων μας και δέσμευση τιμής προς τους συμπατριώτες μας που εξαφανίστηκαν και προς τις οικογένειές τους.
Ελληνίδες, Έλληνες,
Η ζωή αυτών που χάθηκαν έκτοτε και των συγγενών που έμειναν για να κουβαλούν τον σταυρό του μαρτυρίου των αγνοουμένων, ήταν κάποτε ευτυχισμένη, ήρεμη και ειρηνική στον τόπο που τους γέννησε και τους ανάθρεψε. Το ίδιο και για τον Σάββα Συμεού που γεννήθηκε το 1947 στη Λευκωσία. Μέχρι την ημέρα της τουρκικής εισβολής, ζούσε με τη γυναίκα και τα τρία παιδιά του στην Αγλαντζιά.
Στις 20 Ιουλίου 1974, με την ανακοίνωση της γενικής επιστράτευσης, κατατάγηκε στο Δημοτικό Σχολείο Ελένειον, στη Λευκωσία, το οποίο λειτουργούσε ως χώρος συγκεντρώσεως εφέδρων. Αργότερα, την ιδία μέρα και κατόπιν σχετικών οδηγιών, μία ομάδα εφέδρων ανάμεσά τους και ο Σάββας, μεταφέρθηκε στο 211 Τ.Π., το οποίο είχε ζώνη ευθύνης την περιοχή Τράχωνα – Ομορφίτας – Νεάπολης και Βόρειου Πόλου. Ολόκληρη η προαναφερθείσα περιοχή δεχόταν συνεχείς επιθέσεις από τα τουρκικά στρατεύματα από το χρόνο έναρξης της εισβολής. Οι άνδρες του τάγματος κράτησαν όλες τις θέσεις τους μέχρι και το απόγευμα της 22 Ιουλίου 1974, χρόνο κατά τον οποίον επιτεύχθηκε εκεχειρία. Παρά την εκεχειρία, οι τουρκικές δυνάμεις συνέχισαν να βάλλουν κατά των θέσεων των ανδρών της Εθνικής Φρουράς, κυρίως με όλμους.
Χαράματα της επομένης μέρας, τα τουρκικά στρατεύματα διενήργησαν μεγάλη και συντονισμένη επίθεση κατά των φυλακίων της Εθνικής Φρουράς, στις περιοχές με ζώνη ευθύνης του 211 Τ.Π. Αν και οι άνδρες της Εθνικής Φρουράς, οι οποίοι υπερασπίζονταν την περιοχή Τράχωνα – Ομορφίτας – Νεάπολης και Βόρειου Πόλου, προέβαλαν σθεναρή αντίσταση, ένεκα της υπεροπλίας των εισβολέων με στήριξη από μεγάλο αριθμό αρμάτων μάχης, αλλά και της αριθμητικής υπεροχής, διατάχτηκε οπισθοχώρηση. Κατά τη διάρκεια της οπισθοχώρησης συνεχίζονταν οι συγκρούσεις, οι οποίες, σε αρκετές περιπτώσεις, ήταν από πολύ κοντινή απόσταση. Αριθμός ανδρών της Εθνικής Φρουράς και παρά τις σφοδρές μάχες, έφθασαν με ασφάλεια στα προκαθορισμένο σημείο ανασυγκρότησης, το οποίο ήταν στον Βόρειο Πόλο ενώ οι υπόλοιποι, μεταξύ των οποίων και ο Σάββας δεν έδωσαν σημεία ζωής.
Η εκταφή των οστών του πεσόντα πραγματοποιήθηκε το 2015 από ομαδικό τάφο, ο οποίος εντοπίστηκε σε περιοχή της κατεχόμενης Λευκωσίας και ταυτοποιήθηκε ύστερα από ανθρωπολογικές εξετάσεις και εξετάσεις DNA. Εντοπίστηκαν τραύματα στον θώρακα και τραύμα από σφαίρα στη λεκάνη που, προφανώς, ήταν το τελειωτικό κτύπημα της βαρβαρότητας των εισβολέων.
Ελληνίδες, Έλληνες,
Από την πατρίδα μας ποτέ δεν έλειψαν οι δοκιμασίες, ο πόνος και η πίκρα. Χρόνια, δεκαετίες και αιώνες πληρώνουμε βαρύ το τίμημα της ιστορίας και της γεωγραφίας μας. Από τη μικρή πατρίδα μας δεν έλειψαν ποτέ οι θυσίες, προκειμένου να κρατήσουμε την ελευθερία μας. Αλλά, σε αυτόν τον τόπο ποτέ δεν πάψαμε να πιστεύουμε πως μπορούμε να επιτύχουμε την ιστορική μας συνέχεια και την αποκατάσταση του κοινωνικού μας ιστού. Δεν πάψαμε ποτέ να πιστεύουμε πως μπορούμε με σύνεση, αποφασιστικότητα, επιμονή και υπομονή να δημιουργήσουμε ξανά συνθήκες επανένωσης της πατρίδας μας και ειρηνικής συμβίωσης όλων των κατοίκων της.
Σήμερα, είμαστε όσο ποτέ ώριμοι και έτοιμοι να εργαστούμε για να μη χρειαστεί να υπάρξουν άλλες θυσίες αίματος σε αυτό τον τόπο. Όλοι μαζί, ενωμένοι σε ένα αρραγές μέτωπο, θα πρέπει να συνεχίσουμε τον αγώνα μας για την επανένωση του νησιού μας και τον τερματισμό της κατοχής. Χρεωμένοι με τη θυσία των ηρώων μας, αυτή και μόνο είναι η επιλογή μας. Η επιλογή του αγώνα για μια δίκαιη και λειτουργική λύση που θα μετατρέψει το νησί μας σε τόπο ελευθερίας, ασφάλειας και ευημερίας όλων των νόμιμων κατοίκων του, χωρίς κατοχικούς στρατούς και συρματοπλέγματα. Αυτή είναι η μόνη επιλογή μας, και αυτό είναι και το χρέος προς τους ήρωες και τους μάρτυρες όλων των αγώνων μας.
Ελληνίδες, Έλληνες,
Σήμερα γράφουμε τον επίλογο της τραγικής ιστορίας ενός άξιου τέκνου της Πατρίδας μας. Περήφανοι θα αισθάνονταν σήμερα για τον λεβεντονιό τους οι γονείς του ήρωα μας, Συμεών και Αντιγόνη, που έφυγαν από τη ζωή με τον καημό της εξακρίβωσης της τύχης του.
Αγαπητή μου Ανδρούλλα,
Αγαπητοί Άρη, Αντιγόνη και Μάρθα,
Αγαπητά αδέρφια και συγγενείς του ήρωα μας,
Πρέπει να νιώθετε υπερήφανοι για την κληρονομιά που ο άνθρωπός σας άφησε, όχι μόνο σε εσάς, αλλά και στην κοινωνία και σε όλους εμάς. Μια κληρονομιά που σε εσάς αποδίδει την ύψιστη τιμή και σε εμάς την ευθύνη για τη δικαίωση της θυσίας του. Εύχομαι το τέλος της μακρόχρονης αγωνίας για την τύχη του ανθρώπου σας, να γαληνέψει την ψυχή σας και να απαλύνει τον πόνο σας.
Ο Σάββας έπεσε στις επάλξεις του καθήκοντος και προς αυτόν, όπως και σε όλους όσοι έδωσαν τη ζωή τους για την ελευθερία και την ανεξαρτησία της Κύπρου μας, οφείλουμε πολλά. Οφείλουμε την ύπαρξη μας ως Κυπριακή Δημοκρατίας καθώς και την αξιοπρέπειά μας ως ελεύθεροι άνθρωποι. Αγωνιζόμαστε για να κτίσουμε μια πατρίδα, όπως ήταν παλιά ολόκληρη η Κύπρος. Να δημιουργήσουμε συνθήκες τερματισμού της κατοχής, όπου θα προστατεύονται τα ανθρώπινα δικαιώματα και οι βασικές ελευθερίες όλων των ανθρώπων της.
Αυτή είναι η πρώτιστη υποχρέωση, αλλά και υψίστη τιμή προς τον Σάββα Συμεού και προς όλους όσους θυσιάστηκαν και σε όσους ακόμα αγνοούνται.
Αιωνία ας είναι η μνήμη του ήρωα Σάββα Συμεού που μετά από 43 ολόκληρα χρόνια, κηδεύουμε σήμερα, κοντά πια στα αγαπημένα πρόσωπα του.
Αιώνια και τιμημένη.